Тақырыбы: Гетерофункционалды органикалық қосылыстар Дайындаған: Акрамов Давлатбек

Тақырыбы:Гетерофункционалды

органикалық қосылыстар

Дайындаған: Акрамов Давлатбек

Тобы:105 А

Қабылдаған :Жиенбаева Лаззат

Жоспар

• 1. Гетерофункционалды қосылыстар
• 2. Гетерофунционалды қосылыстардың түрлері
• 3. Ақуыздар, амин қышқылдары
• 4.Нуклеин қышқылдары
• 5.Пайдаланған әдебиеттер

Гетерофункционалды қосылыстар

• Жасушаларда, тіндерде, ағзада метаболизм барысында түзілетін заттарды метаболиттер деп атайды.
• Метаболизм – яғни зат алмасу процессі.
• Биологиялық процесстерде негізінен гетерофункционалды қосылыстар қатысады.
• Құрамында екі немесе одан да көп табиғаты әртүрлі функционалдық топтары бар органикалық қосылыстар.

Гетерофункционалды қосылыстар

Ақуыздар

• Амин қышқылдары ақуыздардың биологиялық арнайылығын және олардың тағамдық құндылығын анықтайды.
• Амин қышқылдарының алмасуының бұзылуы көптеген ауруларға алып келеді.
• Амин қышқылдары асқазан-ішек жолдарында сіңіріліп, қанмен барлық органдарға және тіндерге тарайды, сол жерде ақуыздар синтезіне қатысады және әртүрлі өзгерістерге ұшырайды.
• Тірі ағзада ақуыздардың амин қышқылдары құрамы генетикалық кодпен анықталады, синтездегенде 20 стандартты аминқышқылы қолданылады.
• Қанда амин қышқылдарының тұрақты концентрациясы сақталады.
• Қандағы амин қышқылдарының концентрациясы бауырдың және бүйректің функционалдық жағдайын көрсетеді.
• Қандағы амин қышқылдарының құрамы бүйректің қызметі бұзылған кезде, ақуыздың мөлшері көбейіп кетенді.

Амин қышқылдары

• Ақуыздар (протеиндер) гидролизденгенде α-аминоқышқылдарын түзетін жоғары молекулалы органикалық қосылыстар, биополимерлер.
• α-Амин қышқылдарда карбоксил –СООН және амин тобы –NH2 α-көміртегінде орналасқан.

α

негіздік топ H2N – CH – COOH қышқылдық топ

|

R

Амин қышқылдары

• Амин қышқылдарының түрлері:
• Алмастырылмайтын (валин, лейцин, изолейцин, фенилаланин, триптофан, треонин, метионин, лизин);
• Шартты түрде алмастырылатын (аргинин және гистидин);
• Алмастырылатын (аланин, аспарагин, аспарагин қышқылы, глицин (гликокол), серин, глутамин, глутамин қышқылы, цистеин (цистин), пролин, тирозин.

Амин қышқылдары

• Алмастырылмайтын аминқышқылдары адам организмінде синтезделмейді, бірақ өмірлік маңызды заттар болып табылады.
• Олар тағаммен бірге ағзаға түсіп отыруы қажет. Жетіспеген жағдайда организмнің өсуі және дамуы тежеледі.
• Алмастырылмайтын аминқышқылдарының тағамдық ақуыздағы оптималды мөлшері адамның жасына, жынысына, кісібіне және басқа жағдайларға байланысты болады.
• Алмастырылатын аминқышқылдары адам организмінде синтезделеді.

Көмірсулар:

• фотосинтездің бірінші өнімдері болғандықтан бейорганикалық және органикалық заттарды байланыстырады;
• белоктармен, липидтермен қосылып күрделі жоғары молекулалы комплекстер түзеді;
• ыдырағанда көп мөлшерде энергия бөлініп шығады;
• биоорганикалық қосылыстардың құрамында кездеседі: нуклеин қышқылдарының, коферменттер, витаминдердің және т.б.

Моносахаридтер

Дисахаридтер

Қаныққан және қанықпаған ЖМҚ