Тақырыбы: Күлтегін. Орындаған:Қитуллаұлы Нұртас



Дата31.12.2021
өлшемі0,74 Mb.
#23395

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрі Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті Тарих факультеті

Тақырыбы: Күлтегін.

Орындаған:Қитуллаұлы Нұртас.

Тексерген: Обаева Г.

Күлтегін (684-731 жж.) - Құтлық(Елтерiс) қағанның екiншi ұлы, Білге қағанның (Могилян) туған iнiсi. Шешесi Елбiлге қатұн. Ашина тектi.

Күлтегін (684-731 жж.) - Құтлық(Елтерiс) қағанның екiншi ұлы, Білге қағанның (Могилян) туған iнiсi. Шешесi Елбiлге қатұн. Ашина тектi.

Күлтегiн 7 жас кезiнде әкесi Құтлық ( 680-692 жж. билік құрған) қайтыс болады. Қаған тағына оның iнiсi Қапаған (692-716 жж.) отырады. Күлтегiн мен Бiлге, Қапағанның iнiсi Бөгүнi (716 ж.) тақтан тайдырып, қағандық билiктi Бiлге қолына (716-734 ж.) алады.Екінші Шығыс Түрік қағанаты әскерінің бас қолбасшысы, «көк түріктің көк семсері» атанған атақты батыры. Әкесінен жастай жетім қалып, ағасы Қапаған қағанның тәрбиесінде өскен Күлтегін тым ерте есейіп, қабырғасы қатып, бұғанасы бекімей жатып, жау жарағын асынып, түрік еліне тұс тұстан төнген басқыншы жауға қарсы үлкендер қатарында тұрып, ерлікпен күреседі.

Күлтегiн 7 жас кезiнде әкесi Құтлық ( 680-692 жж. билік құрған) қайтыс болады. Қаған тағына оның iнiсi Қапаған (692-716 жж.) отырады. Күлтегiн мен Бiлге, Қапағанның iнiсi Бөгүнi (716 ж.) тақтан тайдырып, қағандық билiктi Бiлге қолына (716-734 ж.) алады.Екінші Шығыс Түрік қағанаты әскерінің бас қолбасшысы, «көк түріктің көк семсері» атанған атақты батыры. Әкесінен жастай жетім қалып, ағасы Қапаған қағанның тәрбиесінде өскен Күлтегін тым ерте есейіп, қабырғасы қатып, бұғанасы бекімей жатып, жау жарағын асынып, түрік еліне тұс тұстан төнген басқыншы жауға қарсы үлкендер қатарында тұрып, ерлікпен күреседі.

Міне, осыдан былай Күлтегіннің ерлік жолы басталады. Тарихи деректер сол кездегі ел тәуелсіздігін сақтап қалу жолында болған қырғын соғыстардың бірде біреуінің Күлтегінсіз өтпегенін, дулығасы жарқырап, жауын жапырып қан майданның ортасында жүргенін тамсана баяндайды. Бұл арада сол деректерді тізіп жатпай ақ, батырдың өзіне арнап орнатылған ескерткіштегі мына жазулардан да біраз жайды аңғаруға болады. Тас жазудың авторы Йолығ тегін Күлтегін ерлігін былайша тізбелейді:

Міне, осыдан былай Күлтегіннің ерлік жолы басталады. Тарихи деректер сол кездегі ел тәуелсіздігін сақтап қалу жолында болған қырғын соғыстардың бірде біреуінің Күлтегінсіз өтпегенін, дулығасы жарқырап, жауын жапырып қан майданның ортасында жүргенін тамсана баяндайды. Бұл арада сол деректерді тізіп жатпай ақ, батырдың өзіне арнап орнатылған ескерткіштегі мына жазулардан да біраз жайды аңғаруға болады. Тас жазудың авторы Йолығ тегін Күлтегін ерлігін былайша тізбелейді:

Сонымен, болашақ кəсіптік оқыту педагогтарының кəсіби құзыреттілігінің арнайы, əлеуметтік жəне тұлғалық түрлеріне ерекше мəн беріледі. Арнайы — өзінің мамандығына сəйкес білімі, біліктілігі, дағдысы, жаңа білім мен білікті өз бетімен меңгеру, өз еңбегінің нəтижесін бағалау, біліктілігінің болуы. Əлеуметтік — тіл туралы білімінің, коммуникативті мəдениетінің, басқамен ынтымақтастыққа қабілеттілігінің, өзінің іс-əрекетінің нəтижесіне, қоршаған ортаға дайындығының болуы. Тұлғалық — өзін-өзі тану бойынша біліктілік, дағдысын жетілдіруге кəсіби іс-əрекет тұлғаның дамуына дайындығының болуы. Бұл үшін, біріншіден, ақпараттық қоғамда кез келген маманның іс-əрекеті күшейтіледі, екіншіден, білім парадигмасының өзгеруі кəсіби білім, біліктілік пен дағдыға маманның дайындығын қалыптастырудың, ойлаудың əдіснамасын дамытудың қажеттілігін көрсетеді, үшіншіден, ізгілікті жəне əлемдік интегративті үрдістер тенденциясы алдымен көпмəдениетті тұлғаны қалыптастырудың қажеттілігін айқындайды.

  • Сонымен, болашақ кəсіптік оқыту педагогтарының кəсіби құзыреттілігінің арнайы, əлеуметтік жəне тұлғалық түрлеріне ерекше мəн беріледі. Арнайы — өзінің мамандығына сəйкес білімі, біліктілігі, дағдысы, жаңа білім мен білікті өз бетімен меңгеру, өз еңбегінің нəтижесін бағалау, біліктілігінің болуы. Əлеуметтік — тіл туралы білімінің, коммуникативті мəдениетінің, басқамен ынтымақтастыққа қабілеттілігінің, өзінің іс-əрекетінің нəтижесіне, қоршаған ортаға дайындығының болуы. Тұлғалық — өзін-өзі тану бойынша біліктілік, дағдысын жетілдіруге кəсіби іс-əрекет тұлғаның дамуына дайындығының болуы. Бұл үшін, біріншіден, ақпараттық қоғамда кез келген маманның іс-əрекеті күшейтіледі, екіншіден, білім парадигмасының өзгеруі кəсіби білім, біліктілік пен дағдыға маманның дайындығын қалыптастырудың, ойлаудың əдіснамасын дамытудың қажеттілігін көрсетеді, үшіншіден, ізгілікті жəне əлемдік интегративті үрдістер тенденциясы алдымен көпмəдениетті тұлғаны қалыптастырудың қажеттілігін айқындайды.

Назарларыңызға рахмет



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет