Тақырыбы: «Кристалдық тор түрлері, байланыс типтері және заттардың қасиеттері арасындағы өзара байланыс»
Кристалдық тор – кристалл заттардағы атомдардың, иондардың, молекулалардың белгілі бір ретпен орналасуы.
Бөлшектердің орналасқан нүктелері кристалдық тор түйіндері деп аталады.
Кристалдық торлар
ф
Кристалдық торлар
Атомдық
Кристалдық тор типтері
Молекуалалық
Иондық
Металдық
Кристалдық торлар
Тордың типтері
|
Құрылыс белгілері
|
Бөлшектер
дің арасындағы байланыс типтері
|
Заттардың қасиеттері
| |
Мысалдар
| | | | |
t 0 С балқу
|
Ерігіштігі
| |
Атомдық
|
Бейтарап атомдар
|
Ковалентті
|
Жоғары
|
Ерімейді
|
С, Si, SiO2
|
Молекулалық
|
Молекулалар
|
Әлсіз молекула аралық байланыс
|
Төмен
|
Органикалық еріткіштер
мен суда ериді
|
Барлық заттар, жай заттар, І2, Вr2, қышқылдық оксидтер, қышқылдар, органикалық заттар
|
Иондық
|
Иондар
|
Иондық
|
Жоғары
|
Суда ерімтал келеді
|
Металдар мен бейметалдардан тұратын заттар, гидроксидтер, тұздар
|
Атомдық кристалдық торлар
алмаз
графит
Атомдық кристалдық торлардың түйіндерінде коваленттік байланыспен байланысқан жеке атомдар орналасқан. Бор В, кремний Si, алмаз С, графит С жай заттарға тән. Ал күрделі заттардан кәдімгі өзен құмының SiO2 кристалдық торы атомдық болады
Тор түйіндерінде: молекулалар.
Химиялық байланысы: ковалентті полюсті және полюссіз.
Мысалы: жай заттар (H2, N2, O2, F2, P4, S8, Ne, He), күрделі заттар (СО2, H2O, қант С12H22O11 және т.б.)
Молекуалалық кристалдық тор типтері
Йод I2
Көмір қышқыл газы СО2
Иондық кристалдық торлардың түйіндерінде қарама қарсы зарядталған иондар болады. Олар суда жақсы ериді. Ерітінділері мен балқымалары электр тоғын жақсы өткізеді.
Мысалы: тұздар (NaCl, K2CO3), оксидтер, негіздер Ca(OH)2, NaOH
Иондық кристалдық тор
Ас тұзы
Бекіту тапсырмасы
1-тапсырма. Төменде берілген кристалл торлардың атымен сәйкестендір
Атомдық
Молекуалалық
Иондық
Дескриптор: кристалл торларын дұрыс табады
Білім алушы
NaCl
|
N2O
|
H2
|
CO2
|
O2
|
NH3
|
Cl2
|
K2S
|
NaOH
|
Бекіту тапсырмасы
2-тапсырма. Кристалл торлары бірдей заттарды диагоналді, көлденең, тігінен сызық жүргізіп белгілеп шығыңыз
Дескриптор: кристалл торлары бірдей заттарды дұрыс табады.
Білім алушы
NaCl
|
N2O
|
H2
|
CO2
|
O2
|
NH3
|
Cl2
|
K2S
|
NaOH
|
Дұрыс жауабы
2-тапсырма. Кристалл торлары бірдей заттарды диагоналді, көлденең, тігінен сызық жүргізіп белгілеп шығыңыз
Бүгінгісабақта:
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Химия оқулығы 8 сынып
Оспанова М.Қ., Белоусова Т.Г. Аухадиева.Қ.С
https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/8-synyp/
Достарыңызбен бөлісу: |
