Тақырыбы: микроорганизмдер систематикасы

• Бактериялар – кең тараған және әртүрлі микроорганизмдер топтары. Бактериялар көлемі микронмен есептеледі. Бактериялар формалары тұрақсыз, қоршаған орта әсерінен өзгеріп отырады. Ондай өзгергіштіктер тұқым қуаламайды және модификация деп аталады.
• Кей жағдайда микробтар эволюция процесі барысында өзіне тиесілі морфологиялық қасиеттерін сақтап қалуға қабілетті.
• Сыртқы пішініне карай бактериялар негізінен үш топка бөлінеді:
• шар тәрізділер — коккалар,
• таякша тәрізділер — бацилалар және
• спираль тәрізділер- вибриондар, спириллалар, спирохеттер

• Бактериялардың негізгі формалары

Коккалар

• Коккалар (грек тілінен «coccus» жидек) – сфера немесе шар тәрізді бактериялар. Бұл топтың өкілдері өзара ерекшеленеді:
• Диаметрі бойынша; шар тәрізді бактериялар диаметрі 1-2мкм аспайды;
• Клеткалардың өзара орналасуына қарай.
• Бактериялардың әр түрінде бөлінуден кейін клеткалардың орналасуы бірдей болмайды (сур. 1). Осыған байланысты коккалар келесідей бөлінеді:
• Микрококкалар– коккалар клеткалары бір-бірден орналасады;
• Диплококкалар – клеткалар екі-екіден орналасады;
• Стрептококкалар– коккалар моншақ тәрізді тізбектеліп орналасады, бөлінеден кейін, клеткалар бір-бірінен ажырамайды;
• Стафилакокктар –коккалар ретсіз жүзімшоғырына ұқсас топталады;
• Тетракоктар – біріккен төрт клеткадан тұрады;
• Сарциналар – куб тәрізді формаға ие клеткалар шоғырынан тұрады.

• .

• Сүрет 1. Коккалардың өзара орналасуы:
• а–микрококкалар; б – диплококкалар; в – стрептококкалар; г – тетракоктар; д – стафилакокктар; е – сарциналар.
• Барлық коккалар қозғалмайды және спора түзбейді.