Пропил спирті СН3-СН2-СН2-ОН - пропанол Спирттердің жалпы формуласы CnH2n+1OH Жүйелік номенклатура бойынша спирттерге «ол» деген жүрнақ қосылады
Бутил спирті СН3-СН2-СН2-СН2-ОН - бутанол
Спирттердің физикалық қасиеттері
Қалыпты температурада С10- ға дейінгі спирттер сұйық заттар, С11-ден бастап қатты заттар. Алғашқы үшеуі сұйық спирттер өздеріне тән иісі болады, ал бутанол мен пентанолдың иістері жағымсыз.
Қайнау температурасы
Метил (метанол)
Этил (этанол)
Пропил (пропанол)
Бутил (бутанол-1)
Амил (пентанол-1)
64,7
78,3
97,2
117,7
137,8
Спирттердің қайнау температурасы
Спирттердің атауы
Формуласы
Қайнау температурасы
СН3ОН
С2Н5ОН
С3Н7ОН
С4Н9ОН
С5Н11ОН
Спирттердің химиялық қасиеттері
Спирттердін химиялық қасиеттерін анықтайтың гидроксил тобы және ол байланысқан радикалдардың құрылысы. Спирттерге қышқылды– негіздік қасиет тәң
Реакция түрлері:
Тотығу реакциялары
ОН тобында жүретін реакциялар
ОН тобы бойынша сутек атомының орынбасу реакциясы
Дегидратация реакциялары (су молекуласының бөлінуі
ОН тобы бойынша сутек атомының орынбасу реакциясы
С2Н5ОН + Na → C2H5ONa + H2
C2H5ONa + H2O → C2H5OH + NaOH
Спирттер әлсіз қышқылдар тәрізді сілтілік металдармен әрекеттеседі. Спирттің мұндай металл туындыларын алкоголяттар деп атайды.
Спирттер галогенсутектермен әрекеттеседі, реакция гидроксил тобының орнын галоген басу арқылы өтетін қайтымды реакция.
Дегидратация реакциялары
Cпирттерге дегидратацияның екі түрі тәң:
- молекула ішілік
- молекула аралық
Молекула ішілік - дегидратацияда алкендер. Молекула аралықта- жай эфирлер түзіледі.
