Тақырыбы: Винер Норберт
жүктеу/скачать 1,7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Виенер Норберт
тақырыбы: Винер НорбертАбай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университет Математика, физика және информатика институты Орындаған: МФК 191 топ студенті Полатбек Аяжан Алматы, 2022 Виенер Норберт (1894 жылы 26-қараша Миссури штаты, Колумбия - 1964 жылы 18-наурыз, Стокгольм) - Американдық математик. Тізгіндеу теориясын жасаушы математик. 12-жасында институтке түсіп, 15жасында математикадан Бакалавр атағын алған. Кейіннен Гарвард университетіне бір жыл хайуанаттарды зерттеумен айналысады, бірақ өзінің бұл салаға көп қазықпайтындықтан,ендігі зерттеу бағытын философияға арнайды. 1913 жылы математикалық логикадан жазған диссертациясымен доктор болады. 1913 жылы жазда Англияға Кембридж университетінде Расселдің жетекшілігімен зерттеумен айналысады Винер Норберт 1945-1947 жылдары ғалым басқару және бақылау ақпараттарын сақтау әрі өндеу жұмыстарымен шұғылданатын ортақ ғылыми жасау қажеттілігі жайлы идеяғға келген.Норберт Винер бұл ғылым үшін кибернетика деген атауды ұсынған.Әрине, бұл ғылымның негізін бір ғана Норберт Винердің жалғыз өзі салған жоқ.Кибернетиканың қалыптасуына американ математигі Клод Шеннонның идеялары да ықпал етті. Винер келесі оқу жылын Мэн университетінде қызметкер ретінде өткізді. Мұндағы жұмыстар тізімі:
Ғалымның алғашқы еңбектері: Норберт Винер неміс отбасынан шыққан Маргарет Эндеманмен танысып, оған үйленуге шешім қабылдады. Олардың үйлену тойы 1926 жылдың көктемінде, Винердің сапарының алдында өтті. Ерлі-зайыптылар ауылдан үй сатып алды, 1927 жылы олардың үлкен қызы Барбара дүниеге келді. Норберт Винер ой еңбегі «адамды шегіне дейін тоздыратынын білді», сондықтан оны физикалық демалыспен алмастыру керек екеніне сенімді болды. Әрдайым кез келген мүмкіндікті пайдаланып, математиктермен серуендеп, суға түсіп, түрлі ойындар ойнап, араласатын. Жек өмір баяны: Педагогикалық іс-әрекеті: Әдетте профессор Винер аудиторияға ешбір жазбасыз және дәріс конспектісінсіз келді. Норберт студенттерге өте талапшыл болды. Осы салаға деген бейімділігі бар Винер өте қатал және тәкаппар болды. Оны келемежден құтқарған жалғыз нәрсе оның таңғажайып ирониясы болды. Аңызда мұндай тіркестердің өзіне тиесілі екендігі айтылады: «Профессор – кез келген тақырыпта елу минуттай сөйлей алатын адам» болды. Жалпы атағы: Американдық математикалық қоғамының отырысында Винер Я.Д. Тамаркинді жолықтырды,ол оның жұмысы туралы үнемі мадақтама айтатын еді. Дәл осындай қолдауды оған АҚШ-қа бірнеше рет барған Харди де көрсетті. Бұл Винерге өте жақсы жағына әсер етті - Тамаркин мен Хардидің арқасында ол Америкада танымал болды. 1929 жылы швед журналы Акта математика және American Annals of Mathematics Винердің жалпылама гармоникалық талдау туралы екі үлкен қорытынды мақаласын жариялады. Кибернетиканың алғашқы жемістері: Норберт Винер 1932 жылдан бері MTИ профессоры. Гарвардта ол физиолог А.Розенблютпен танысып, оның әртүрлі ғылым өкілдерін жинаған әдістемелік семинарына қатыса бастады. Бұл семинар Винердің кибернетика туралы идеяларын қалыптастыруда маңызды рөл атқарды. Розенблют Мексикаға кеткеннен кейін семинарлар кейде Мексикада, кейде MTИ-де өткізілді. Дәл осы кездері Н.Винерді Ұлттық ғылым академиясының іс-шараларына қатысуға шақырды. Әскери шығармашылық: Соғыс кезінде Винер өз жұмысын толығымен дерлік әскери істерге арнады. Ол зениттік атыс кезінде ұшақтардың қозғалысы мәселесін зерттеді. Ой мен тәжірибе Норберт Винерді зениттік атыс басқару жүйесі кері байланыс жүйесі болуы керек, кері байланыс адам ағзасында маңызды рөл атқаратынына сендірді. Тек адам санасында жүзеге асырылмайтын болжамды процестер артып келе жатқан рөл атқарады. 1943 жылы Винер, Розенблют «Мінез-құлық, мақсаттылық және телеология» атты мақаласы жарияланды, бұл кибернетикалық әдістің басы болып табылады. Жаңа ғылым – «кибернетика»: Конференциядан оралған соң Норберт Винер Мексикаға 1 жылдың көлемінде кетіп қалды, тапсырыс берілген кітапта Розенблюттермен бір жылдай жұмыс істеді. Бірден тақырыпта қиындық туындады, мазмұны тым ерекше болды. Басқаруға, реттеуге қатысты сөз табу талап етілді. Ағылшын тілінде «кибернетика» сияқты естілген гректің «штурман» сөзі ойға оралды. Осылайша Винер оны тастап кетті. Содан кейін 1948 жылы - Винердің даңқы, яғни«Кибернетиканың» шығуы болды Кибернетиканың объектісі барлық басқарылатын жүйелер болып табылады. Кибернетика кибернетикалық тәсіл, кибернетикалық жүйе сияқты ұғымдарды енгізеді. Кибернетикалық жүйелердің мысалдары технологиядағы, компьютердегі, адам миындағы, биологиялық популяциядағы, адам қоғамындағы автоматты контроллерлер. Әрбір осындай жүйе ақпаратты қабылдауға, сақтауға және өңдеуге, сондай-ақ онымен алмасуға қабілетті өзара байланысты объектілердің (жүйелік элементтердің) жиынтығы болып табылады. Кибернетика басқару жүйелері мен ақыл-ой жұмысын автоматтандыру жүйелерін құрудың жалпы принциптерін әзірлейді. кибернетика: Назарлаңызға рахмет!!! жүктеу/скачать 1,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|