16
Жарым калька – бир тилдеги сөз же сөз айкашы экинчи бир тилге толук которулбастан, жарым-
жартылай которулуусу. Мында жаңы сөздү же жаңы сөз айкашынын түзүүчү материалдык элементтер
болуп, эне тилибиздин өзүнүн ички ресурсу менен катар сырттан кабыл алынган уңгулар, же негиздер да,
кызмат кылат. Жарым калькалар да, толук калькалардай эле структуралык курулушу боюнча башка
тилдеги моделине дал келет. Азыркы мезгилге ылайык мындай калькалар тилибизде өтө кеңири
колдонулуп жаткандыгын көрөбүз. Мисалга алсак: акционердик коом (акционерное обүество),
акционердик ишкана (акционерное предприятие), арендалык подряд (арендный подряд), бааны
либералдаштыруу (либерализация цен), бартердик келишүү (бартерная сделка), биржалык келишүү
(биржевая сделка), фермердик чарба (фермерское хозяйство), экономикалык кризис (экономический
кризис) деген сыяктуу сөздөр.
Жыйынтыктап айтканда, калькалоо аркылуу жасалган неологизмдер азыркы кыргыз адабий тилинде
кеңири колдонулуу менен бирге, неологизм сөздөрдүн пайда болушундагы өнүмдүү жолу болуп
эсептелет.
Достарыңызбен бөлісу: