Тақырыбындағы халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары

Зерттеу түркі тілдеріндегі сөйлеу  етістіктері  сөйлеу әрекетін ғана білдіріп қоймайтынын,  сонымен 

бірге айтылу процесінің барлық қырын  қамтитынын көрсетеді, бұл орайда сөйлеудің  сипатын немесе 

берілу тәсілін анықтайды, сөйлеу нысанын оның айтылуына назар аудара отырып атайды. 

СӨЙЛЕ- турк., тур., кум., Сат. 46., каз.; сөйлә- аз., уз.диал. Абд.Хор.ІІІ.; сөйлө- лоб., P IV 569 (кир.); 

совла- Грун.405; сәвлә- уз.диал. Абд. Хор. Ш. 79; сөгле- тув.; сөлле- уз.диал. Абд. Хор. Ш.83; сүйлө- 

кир.; сүйлә- тат.; soyle- тур.диал. Nem.Vid. 405; sule- Nem.TS 197. 

41 

1. 

говорить  –  во  всех  источниках,  кроме  лоб.  (ceȋle-).  ДТС;    беседовать  –  лоб.  (сөйлө-),  Буд.; 

обсуждать, взвешивать – лоб. (ceȋle-); передавать, сообщать – аз.; пересказать – Буд.; выступать  – 

каз.; -  

2. 

желать, хотеть – турк.диал. (ТРСл.); 

3. 

сватать – хак.; 

4. 

обещать, учить – Буд. (алт.). [ЭСТЯ, 340-341 б.]. 

Сөйлесу,  әңгімелесу,  тілдесу,  жауаптасу,  мәслихаттасу,  сұхбаттасу,  лебіздесу.  Отырыс  жасап, 

өзара  пікір  алысу,  ой  бөлісу.  Ендігі  жайды  басты  бір  адаммен  сөйлесіп  шешу  керек  (М.Әуезов).  Хакім 

қалайда қызбен жолығып, тілдесіп, неге ренжігенін өз аузынан білгісі келді (Х.Есенжанов). Малшылар-

мен мәслихаттасуда Байжан өз есебін де ұмытпайды (С.Мұқанов). Сізбен бір сырласып, сұхбаттасудың 

еш жөнін таба алмай-ақ қойдым (И. Жақанов). Бану Жақыпбекпен лебіздесуді соңғы күндері өте ұнатып 

тұратын болған (М.Иманжанов). 

жүктеу/скачать 7,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: