Әдебиеттер: 1.Ж.Б. Қоянбаев, Р.М. Қоянбаев. Педагогика 3 басылым. Алматы 2004. 212-215 бет.
2.Ж. Әбиев. С. Бабаев. А. Құдиярова. Педагогика. Дарын-Алматы 2004. 112-215 бет.
3.Т.А Куликова, Семейная педагогика и домашнее воспитание.М.-1999..
4.“Ақылдың кені” , Алматы “Қазақстан”. 1991. 104-105 бет.
5.Баймуканова М.Т Отбасымен әлеуметтік- педагогикалық жұмыс: Оқу құралы.-Астана, 2005.-180 б.
6.Зритнева Е. И.Семьеведение: учебное пособие для студентов вузов.-М.: Гуманитар. Изд. Центр ВЛАДОС,2006.-246с.
Отбасы өз қызметін ер мен әйелдің әлеуметтік деңгейі, білімі және өмір сүрген ортасына сай атқарады.
Отбасы типтері қоғамдағы өзгерістерге сай өзгеріп тұратыны белгілі.
Қоғам өмірімен бірге отбасының тұрмыс жағдайы, өмір сарыны, ондағы проблемалар, олардың пайда болу себептерінің де мазмұны өзгеріп отырады. Педагог-психологтың отбасы типтері жайлы білімдерінің жоғары деңгейде болуы өте маңызды. Себебі отбасында пайда болған қиындықтармен отбасы типтерін дұрыстап айқындап алмайынша жұмысты нәтижелі жүргізу мүмкін емес.
В.Сатир қазіргі кезде әлемде отбасының екі түрі бар деп есептейді: проблемалы және жетілген отбасы.
Жетілген отбасы ерекше, қайталанбас өмір сарынымен тіршілік етеді. Жетілген отбасында сыйластық пен махаббат бірінші орында. Мұнда отбасы мүшелері әрдайым бір - бірін тыңдауға, қол ұшын беруге, қуанышы мен ренішін бөлісуге дайын.
Ал, проблемалы отбасында атмосфера ұрыс - керіс, қобалжу, мұңаю төңірегінде құрылады. Мұндай отбасы мүшелері бір - бірімен тікелей кездесу мен қарым - қатынастан қашып, жұмысқа өте терең беріледі.
Ю.П.Азаров жалпы отбасыларды жағдайы жақсы және жағдайсыз отбасылар деп бөледі. Жағдайы жақсы отбасыларға мыналарды жатқызады:
- балаларды тәрбиелеуге дайын (педагогикалық білімді) отбасы;
- позитивті отбасы, демек ата - анасы өз балаларын дұрыс тәрбиелеп, оларды толыққанды азамат етуге тырысқан отбасы;
Жағдайсыз отбасыларға мыналарды жатқызады:
- конфликті отбасы. Бұл отбасында ата -аналар арасында, ата - аналар мен балаларының арасында жиі дау - дамайлар туындап тұрады;
- педагогикалық дайын емес отбасы. Бұл отбасындағы ата - аналардың балаларды тәрбиелеуге педагогикалық дайындықтары жеткіліксіз;
- аморальды отбасы. Мұндай отбасылар аморальдық бағытта өмір сүріп, 15б.балаларын да соған итермелейді және педагогикалық - психологиялық ықпал етуде "шектен шығуға" жол берілді.
Мұндай отбасыларды тек тәрбиелеу ғана қажет емес, сонымен қатар әкімшілік , заңдық шектеулерді қолдануға мәжбүр етеді. Мұндай шараларды педагог-психолог, әлеуметтік жұмысшы, мектеп, жоғарғы оқу орны, инспекция қолдануы мүмкін.
Жағдайсыз отбасы әлеуметтік тұрғыдан қызығушылығы жағынан әртүрлі, бірақ ол отбасылардың өмір сүру стилі, үлкендердің іс - әрекеті, көңіл - күйі, баланың мінез - құлықтық жағынан дамуында кемшіліктердің пайда болуына әкеліп соғады.
Отбасы түрлері және оның құрылымына қарай мынандай түрлерге бөлінеді: