Тақырып: термодинамика заңдары. Изопроцесстер

ТАҚЫРЫП:ТЕРМОДИНАМИКА ЗАҢДАРЫ.ИЗОПРОЦЕССТЕР 
ОЛАРДЫҢМЕДИЦИНАДА ҚОЛДАНЫЛУЫ. СЫРТҚЫ ТЫНЫС АЛУ 
ФУНКЦИЯСЫ. ТЫНЫС АЛУ ЖОЛДАРЫН ЗЕРТТЕУ.
Орындаған:Мұхамедқали Іңкәр
104 “А” – стом
Қазақ- Ресей медициналық университеті
БОӨЖ

Мақсаты: энергия түрлерінің өзара айналымы. Жүйенің сыртқы
ортамен энергия алмасуы туралы зерттейді

ТЕРМОДИНАМИКА – ЭНЕРГИЯНЫҢ ТҮРЛЕНУIНЕ 
ҚАТЫСТЫ ЖАЛПЫ ЗАҢДАРҒА НЕГIЗДЕЛГЕН ЖЫЛУЛЫҚ
ПРОЦЕССТЕР ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ. БҰЛ ЗАҢДАР 
МОЛЕКУЛАЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМДАРЫНА БАЙЛАНЫССЫЗ
БАРЛЫҚ ДЕНЕЛЕР ҮШIН ОРЫНДАЛАДЫ
.

ЖҮЙЕГЕ БЕРІЛГЕН Q ЖЫЛУ
МӨЛШЕРІ ЖҮЙЕНІҢ ΔU ІШКІ
ЭНЕРГИЯСЫН ӨЗГЕРТУГЕ 
ЖӘНЕ ЖҮЙЕНІҢ
СЫРТҚЫ КҮШТЕРГЕ ҚАРСЫ 
АТҚАРҒАН ЖҰМЫСЫНА 
ЖҰМСАЛАДЫ.
ЖЫЛЫЛЫҚ
РЕЗЕРВУАР
ТЕРМОДИНАМИКАНЫҢ
БІРІНШІ ЗАҢЫ
Q = ΔU + A

ҚОРШАҒАН ОРТА 
ЭНЕРГИЯ АЛМАСУ
ТЕРМОДИНАМИКА 
ЖҮЙЕСІНДЕ ЖӘНЕ 
АЙНАЛАСЫНДАҒЫ 
ДЕНЕЛЕРМЕН ЖЫЛУ
АЛМАСУМЕН ЖӘНЕ 
ЖҰМЫС АРҚЫЛЫ 
ЖҮЗЕГЕ АСАДЫ. U ЖҮЙЕ
Q>0 A>0 
ТЕРМОДИНАМИКА 1 
ЗАҢЫ

ЖҮЙЕ АЛҒАН ЖЫЛУ ІШКІ ЭНЕРГИЯ ӨЗГЕРІСІНЕ ЖӘНЕ СЫРТҚЫ 
ДЕНЕ ЖҰМЫСЫНА ЖҰМСАЛАДЫ
A= Q +ΔU
МАШИНА СЫРТТАН АЛҒАН ЖЫЛУ НЕ ІШКІ ЭНЕРГИЯНЫҢ
КЕМУІ ЕСЕБІНЕН СЫРТҚЫ ДЕНЕЛЕРГЕ ҚАРСЫ ЖҰМЫС ІСТЕЙ
АЛАДЫ
ΔU = Q + A

ИЗОПРОЦЕСТЕР ДЕП ҮШ ПАРАМЕТРДІҢ (Р - ҚЫСЫМ, V - КӨЛЕМ, Т - ТЕМПЕРАТУРА) 
БІРЕУІ ТҰРАҚТЫ БОЛҒАНДАҒЫ БАСҚА ЕКІ ПАРАМЕТР ӨЗГЕРЕТІН ПРОЦЕСТІ АЙТАДЫ.
ИЗОПРОЦЕСТЕР ҮШЕУ: ИЗОТЕРМАЛЫҚ, ИЗОБАРАЛЫҚ, ИЗОХОРАЛЫҚ.
ТҰРАҚТЫ ТЕМПЕРАТУРАДА ТЕРМОДИНАМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕ КҮЙІНІҢ ӨЗГЕРУ 
ПРОЦЕСІ
ИЗОТЕРМАЛЫҚ ПРОЦЕСС
(
КӨНЕ ГРЕКШЕ
: ἼΣΟΣ - БІРДЕЙ ЖӘНЕ
КӨНЕ 
ГРЕКШЕ
: ΘΈΡΜΗ - ЖЫЛУ) ДЕП АТАЙДЫ.
ТҰРАҚТЫ ҚЫСЫМДА ТЕРМОДИНАМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕ КҮЙІНІҢ ӨЗГЕРУ 
ПРОЦЕСІ
ИЗОБАРАЛЫҚ ПРОЦЕСС
(ГРЕК.
КӨНЕ ГРЕКШЕ
: ἼΣΟΣ - БІРДЕЙ,
КӨНЕ 
ГРЕКШЕ
: ΒΆΡΟΣ - АУЫРЛЫҚ САЛМАҚ) ДЕП АТАЛАДЫ.
КӨЛЕМ ТҰРАҚТЫ БОЛҒАНДА, ТЕМПЕРАТУРАНЫҢ ӨЗГЕРУІНЕН ТУЫНДАЙТЫН ГАЗ 
ҚЫСЫМЫНЫҢ ӨЗГЕРУ ПРОЦЕСІН
ИЗОХОРАЛЫҚ ПРОЦЕСС
(ГРЕК.
КӨНЕ 
ГРЕКШЕ
: ἼΣΟΣ - БІРДЕЙ ЖӘНЕ
КӨНЕ ГРЕКШЕ
: ΧΏΡΟΣ - КӨЛЕМ) ДЕП АТАЙДЫ.

ИЗОТЕРМИ
ЯЛЫҚ
ПРОЦЕСС
ИЗОБАРА
ЛЫҚ
ПРОЦЕСС
ИЗОХОРА
ЛЫҚ
ПРОЦЕСС

Әдебиеттер: 1. Антонов В.Ф. и др. Биофизика. М.: ГИЦ ВЛАДОС, 1999.2. 
Березин Т.И. Медицинская биофизика.- М.:
Высшая школа
, 1988.
3. Блюменфельд Л.Д.
Проблемы биологической физики
.- М.: Наука, 1977.
4. Волькенштейн М.В. Биофизика.- М.: Наука, 1988
5. Губанов Н.И., Утепбергенов А.А. Медицинская бифизика. – М.:
Медицина
, 
1978.
6.Инюшин В.М. Конспект лекций по общей биофизике. Алматы: КазГУ. 1994
7. Кудряшов Ю.Б., Беренфельд Б.С. Основы радиационной биофизики. М.: 
МГУ, 1982
8.Блюменфельд Л.А. Решаемые и нерешаемые
проблемы биологической 
физики
.- М.: УРСС, 2002.
9.Булычев А.А. идр. Современные
методы биофизических исследований
. 
Практикум по биофизике.- М.: Высшая школа, 1988.
10. Бурлаков Е.В.и др. Малый практикум по биофизике.- М.: Высшая школа, 
1964.

СПИРОМЕТРИЯ. СПИРОМЕТРИЯ - ӨКПЕ КӨЛЕМДЕРІН ЗЕРТТЕЙТІНӘДІСТЕРДІҢ 
БІРІ, СПИРОГРАФИЯ - ӨКПЕ КӨЛЕМДЕРІНІҢ УАҚЫТТЫҚ ӨЗГЕРІСІНІҢ 
ГРАФИКАЛЫҚ ТҮРІ. ҚАҒАЗ БЕТІНДЕ КООРДИНАТАЛАРЫ «КӨЛЕМ-УАҚЫТ» 
БОЙЫНША АЛЫНҒАН МӘЛІМЕТ СПИРОГРАММА ДЕП АТАЛАДЫ (СУРЕТ 1А,Б,В). 
ДЕМ АЛУ МЕН ДЕМ ШЫҒАРУДЫҢ ЖЫЛДАМДЫҒЫН ЖАНАМА СПИРОГРАММА 
БОЙЫНША ӨЛШЕУГЕ БОЛАДЫ. АЛ ТІКЕЛЕЙ МҰНДАЙ ШАМАНЫ 
ПНЕВМОТАХОМЕТРИЯ ЖӘНЕ ПНЕВМОТАХОГРАФИЯ АРҚЫЛЫ ӨЛШЕНЕДІ.
СПИРОГРАФТАРДЫҢ АШЫҚ ЖӘНЕ ЖАБЫҚ ТҮРЛЕРІН АЖЫРАТАДЫ. ЖАБЫҚ ТИПТЕГІ
ТҮРЛЕРІНДЕ АЛМАСТЫРЫЛАТЫН ҚОРЫ БАР НЕМЕСЕ ҚОРСЫЗ ОТТЕГІНІҢ МӨЛШЕРІ 
ҚАРАСТЫРЫЛҒАН. АШЫҚ ТИПТЕГІ СПИРОГРАФТАРДА ТЫНЫС АЛУ АТМОСФЕРАЛЫҚ 
АУА ЕСЕБІНЕН ЖҮРГІЗІЛЕДІ. МҰНДА ЖҰТЫЛҒАН ОТТЕГІ ЕСЕПТЕЛМЕЙДІ. БҰЛ 
АСПАПТАРДЫҢ ЖАРАМДЫЛЫҒЫ МЕН ЗЕРТТЕУДІҢ ОРЫНДАЛУЫН ЖЕҢІЛДЕТЕДІ.
ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ОРЫНДАЛУ ЕРЕЖЕЛЕРІ.
СПИРОМЕТРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ СПИРОГРАФИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕР ТОЛЫҚ КӨЛЕМДЕ, 
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН НҰСҚАДА ЖҮРГІЗІЛУ ҮШІН ЗЕРТТЕЛУШІНІҢ ОТЫРҒАН ҚАЛПЫНДА.
КҮННІҢ БІРІНШІ ЖАРТЫСЫНДА, АШ ҚАРЫНҒА НЕМЕСЕ ТАМАҚТАН КЕЙІН 1-1,5 
САҒАТТАН СОҢ ЖҮРГІЗІЛЕДІ. КҮННІҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНДА ДЕМ АЛУ УАҚЫТЫ 
ҰЗАРТЫЛАДЫ.
ЭКГ-МЕН САЛЫСТЫРҒАН СПИРОГРАФИЯ ӘДІСІНІҢ КЕРІ КӨРСЕТКІШТЕРІ БАР:
ДЕНЕ ТЕМПЕРАТУРАСЫ ӨЗГЕРМЕЛІ ЖӘНЕ ИНФЕКЦИЯЛЫҚ АУРУЛАРДА
АУЫР СТЕНОКАРДИЯ МЕН ЖОҒАРЫ ТҰРАҚСЫЗ АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРТЕНЗИЯ
ЖҮРЕК ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ.