Тақырып Тұлғаның даралық-типологиялық ерекшеліктері «Темперамент»

Адамның мінез-құлқын болжаудың ежелгі әрекеттерінің бірі - оның мінез-құлқын туған күнімен (жұлдыз жорамалдары - друидтер жұлдызнамасы, астрологиялық, жапондық, қытайлық және т.б.), адамның атымен, сыртқы деректермен түсіндіру.

Физиогномия мінезтанудың дамуына айтарлықтай әсер етті - адамның сыртқы келбеті мен оның жеке тұлғаның белгілі бір түріне жатуы арасындағы байланыс туралы ілім, осыған байланысты осы типтегі психологиялық сипаттамаларды сыртқы белгілермен орнатуға болады.

Аристотель мен Платон адамның сыртқы түрінен кейбір жануарлармен ұқсастық іздеп, оның мінезін анықтауға ұсыныс жасады. Сонымен, Аристотельдің пікірінше, өгіз сияқты жуан мұрын жалқаулық, шошқа сияқты үлкен танаулары бар кең мұрын - ақымақтық, арыстан сияқты мұрын – маңыздылық дегенді білдіреді.

А.Делестр еріннің қысылу дәрежесі мінездің қаттылығын анықтай алатындығын атап өтті. Релаксацияланған ерні - бұл «әйелдік» сипаттық белгілерге ие болу белгісі (жұмсақтық, сыпайылық), сәл ашық ауыз ақымақтықты білдіреді, қатты қысылған - рух пен өз-өзіне сенімділік.

Алайда, мінездің маңызды көрсеткіші көз болды. Америкалық психологтар Дж. Глайв пен Э. Клеридің мінез-құлық ерекшеліктерін бес жылдық зерттеуден кейін қою көк көзді адамдар табанды, сентименталды болуға бейім, көңіл-күйге оңай бой алдырады, реніштерін ұзақ уақыт есте сақтайды, қыңыр, әрекеттерін болжау мүмкін емес.