ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ АКАДЕМИК С.ҚИРАБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ КАФЕДРАСЫ ФИЛОЛОГИЯ ЖӘНЕ КӨПТІЛДІ БІЛІМ БЕРУ ИНСТИТУТЫ Т.Қайыпбергенов - қарақалпақ әдебиет. жанрлық, тақырыптық, көркемдік, идеялық тұрғыдан дамытуға үлес қосқан сөз зергері Тақырыбы: Орындаған: Бердалы Е, Берікбай Қ, Қадыр Ә,
Нұртаева Г, Мажит Н
Тобы: 202
Қабылдаған: Сыздықов С
Ізгілік Сауаттылық 01 Сыйластық 02 03 Ұстаз бен шәкірт арасындағы терең сыйластық Халықты сауаттандыру ісінде қол жеткізген табыстарын суреттеген Ұстаздың шәкірт өміріндегі қалдырған мәңгілік ізі нанымды беріледі. «Ұстаз саған рахмет» повесінде Оның шығармалары да реалистік әдебиет дәстүрін дамытты Жазушының «Қарақалпақ қызы» (1963-1965) деп аталатын екі томнан тұратын роман-дилогиясы ХХ ғасырдың І жартысындағы қарақалпақ халқының басынан өткізген оқиғалар қарақалпақ қызының тағдыры арқылы көрініс береді. (Жазушының аталмыш романының желісі бойынша көркем суретті фильм түсірілген.) «Маман би әпсанасы» (1968) атты романында ХУШ ғасырдағы қарақалпақ халқының басынан өткізген шырғалаң оқиғаларды суреттеген. Роман құрылысында ел-аңыздары, шежіре-әңгімелер мол пайдаланылған. Шығармада қарақалпақ тарихының ең маңызды жарты ғасырлық кезеңі көрініс табады Романда қарақалпақтың ханы Ғайып өз халқын уысынан шығармай жеке билеуді мақсат етсе, қарақалпақтың ябы руынан шыққан Мұрат шайық, Маман билердің мақсаты қарақалпақ елін жеке халық ретінде қалыптастырғысы келеді Романдағы Мұрат шайыктың бейнесі қарақалпақ халқының рухани таза келбетін танытады. Романның негізгі идеясы - қарақалпақтардың жеке халық екендігін тарихи шындықпен бейнелеу Қаламгердің «Бақытсыздар» романы (1971) XVII-XVIII ғасырлардағы қарақалпақ халқының басынан өткізген күйзелісті тағдыры шебер беріледі. Қарақалпақ пен қазақ халықтарының тарихи тамырлас туыстығымен қоса олардың поэзия мен әнге деген сүйіспеншілігінен рухани жақындығы да айқын сезіледі. Ш. Уәлиханов пікірі де айшықтай түседі ол: «Қарақалпақтар - сахарадағы маңдай алды ақындар мен әншілер, олардың үнінде бұлбұлдың сазы бар» деп баға берген.
Шоқанның «Қазақ халық поэзиясының түрлері жөнінде»атты зерттеунің басталуы да қарақалпақ қазақ поззиясы сабақтастығы аңызынан басталады.
Қарақалпақ әдебиетінің қалыптасуына өзіндік үлес қосып жүрген бұл топқа Жаңабай Сапаров,Ғайболла Ерниязов,Жұбатқкан Мұратбаев, Бисенғали Ғанибаев, Меңдібай Әбілов, Құтмағамбет Қонысбаев, Сәтбай Қалқашев, Абатбай Кірғабақовсекілді ақын-жазушылар жатады. Қарақалпақстандағы қазақ фольклоры мен ақын-жыраулары мұраларын зерттеушілер Қ. Жұмажанов, М. Әуезоварнайы ғылыми еңбектерінде қарастырды
