Кіріспе.Канцерогенез ұғымына түсінік.өзектiлiгi: Icik ауруларының Тақырыптың Қазақстанда кездесу жиілігі.Негізгі бөлім.Ісік жасушаларының пайда болу ерекшiлiктерi. Ісіктің пайда болуына әсер ететін факторлар.Ісік жасушаларының пайда болуы. Ісік жасушаларының дамуы, метастаз беруі.Қорытынды.Ісік ауруларының емдеу жолдары.
Канцерогенез — рак ауруының пайда болу процессі. Көптеген мутагендік факторлар канцерогендік те әсер етеді. Рак (ісік) ауруы ХХ ғасырдағы адамдардың ең қауірпі ауруларының бірі. Қалыпты жасушаның трансформацияланған жасушаға айналу процесі канцерогенез деп атаймыз Рак (ісік) ауруының жасушаларының кәдімгі дене жасушаларынан 2 ерекшеліктері болады: 1Кәдімгі дене жасушалары санаулы рет қана бөлініп, содан кейін бөлінуін тоқтатып өліп қалатын болса, рак(ісік) жасушалары шексіз бөлініп өсуге қабілетті. Сондықтан да олар ағзаға механикалық зиян келтіріп, өсіп көбее береді де ақырында оның өлуіне алып келеді 2Рак жасушалары жайылып метастаз пайда ете алады, яғни оның кейбір жасушалары лимфа не қантамырлар арқылы басқа мүшелерге, ұлпаларға таралып сол жерлерде жаңа ісіктерді пайда етеді.
Экзогендік канцерогендер
Рак ісігінің пайда болу факторы Физикалық-Радиоактивті сәулелену ультракүлгін сәулелер жоғары температура мен механикалық жарақаттардың ұзақ әсер етуі 1 Химиялық-Радиоактивті сәулелену ультракүлгін сәулелер жоғары температура мен механикалық жарақаттардың ұзақ әсер етуі 2 Биологиялық-Helicobacter pilory,онковирустар 3
Протоонкоген-бұл кейбір жағдайларда, мысалы, құрылымдық қайта құру немесе белсенділіктің айтарлықтай жоғарылауы кезінде онкогендерге айналуы мүмкін гендер.Онкоген-өнімі қатерлі ісіктің пайда болуын ынталандыратын ген
Эпоксидті бензин (а) пиреннің күшті молекулалық жүйелерінің түзілуіДНҚ ДНҚ молекуласының генетикалық модификациясы мутация
Ісік ауруларын емдеу жолдары:Химиотерапия-казiргiкезде ісік жасушаларының карсыдәрiлербелiнуiнеДНКДупликациясынколданылады. Дәрiлер жасушадагытоқтатады, алайда ағзада интенсивтiжәнетезбелiнетiн сау жасушаларда бар, мысалы эпителиі.СондыктандәрiлерМундайжасушалардыішекдапия аяқталған соң,саузакымдайды,химиотеражасушаларкалпынакеледi.
Системалық химотерапия
Операция жүру процесі
Iсiктi операциямен алып тастау кезінде ісік жасушалары бар аймақ түгелімен алып тасталынады.Мысалы сүт безі рагі болғанда бүкiл сүт безiн алып тастауға тура келеді. Бұл әдіс жана құралдарды(лазер,радио жиілікті,пышақ,ультрадыбысты,скальпель) қолдану арқылы iске асады.