Тарих факультеті
жүктеу/скачать 0,91 Mb.
|
5-дәріс ЖЖТ
- Бұл бет үшін навигация:
- Радиациялық баланс мөлшері экватордан (жылына 3066·102 Дж/см2) полюстерге (294·102 Дж/см2) қарай кемиді.
Жалпы алғанда, жиынтық радиация мөлшері экваторлық жəне тропиктік ендіктерден полюстерге қарай артады. Тропиктік шөлдерде орташа есеппен оның мөлшері жылына 2100·102 Дж/см2 шамасында болса, Арабия түбегінде бұл көрсеткіш 2940·102 Дж/см2 жетеді. Полюстерде жиынтық радиация мөлшері 252·102 Дж /см2 болады.Жалпы алғанда, жиынтық радиация мөлшері экваторлық жəне тропиктік ендіктерден полюстерге қарай артады. Тропиктік шөлдерде орташа есеппен оның мөлшері жылына 2100·102 Дж/см2 шамасында болса, Арабия түбегінде бұл көрсеткіш 2940·102 Дж/см2 жетеді. Полюстерде жиынтық радиация мөлшері 252·102 Дж /см2 болады.Кез келген қызған денелер жылу бөлетіні сияқты, жер бетінен көтерілген жылу атмосфераның төменгі қабатын жылытады. Жиынтық радиацияның кері шағылу мен жер бетінің жылулық сəулеленуіне жұмсалғаннан қалған бөлігін радиациялық баланс немесе қалдық радиация деп атайды.Кез келген қызған денелер жылу бөлетіні сияқты, жер бетінен көтерілген жылу атмосфераның төменгі қабатын жылытады. Жиынтық радиацияның кері шағылу мен жер бетінің жылулық сəулеленуіне жұмсалғаннан қалған бөлігін радиациялық баланс немесе қалдық радиация деп атайды.Радиациялық баланс мөлшері экватордан (жылына 3066·102 Дж/см2) полюстерге (294·102 Дж/см2) қарай кемиді.Қоңыржай ендіктерде қыс кезінде радиациялық ба ланс теріс мəнге ие, ал экватордан шамамен 40гр ендіктер аралығында бұл көрсеткіш жыл бойы оң боладыҚаңтар айындағы радиациялық баланс Сәулелену түрлері
Күндіз күннен қызған жер, су беттері түнде өздері ұзын тоқынды радиация шашырата бастайды. Ол радиация жер бетінен жоғары қарай бағытталған және оны жер бетінің өзіндік сәулеленуі (Еж) деп атайды. Жоғарыда айтылғандай атмосферада күн радиациясының бір шамасы ( 15%) сіңіріп қызады. Ал атмосфераның негізгі қызуы жер бетінен болады. Суыған кезде атмосфера ұзын толқынды радиация шығара бастайды, оның көп бөлігі (70%) жер бетіне бағытталса, қалғаны ғарышқа бағытталған. Жер бетіне бағытталған раиацияны қарсы сәулелену (Е) деп атайды. Бұл радиацияның барлығын жер беті сіңіреді, сондықтан ол жер беті үшін қосымша жылулық энергия көзі болып табылады. Бұлттылық өскенде қарсы сәулеленуде өседі, себебі су буы күн радиациясын жақсы сіңіріп, жақсы қарсы сәулелену жібереді. Әйтсе де, түнде, жер бетінің суынуы Еж қарсы сҽулеленуге Е қарағанда жоғары болады. Олардың айырмасын эффективті сәулелену (Еэф) дейді.жүктеу/скачать 0,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|