Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| жүйелері
кіреді. Осындай эр түрлі білім беру жуйелерінің өзара байла- ныстары, әрекетгестіктері эр адамныц дүниепанымының кеңеюіне, рухани тұргыдан баюына, мэдениетінің қалыптасуына септігін тигізіп, өздерін элемдік білім беру кеңісгігінін бір бөлігі ретінде сезіне апуларьша мүм- кіндік тудырады. 4) Үздіксіз білім беру үдерісі. Білім шексіз, білім алу бір кыска мерзімді үдеріс емес, керісінше, адам өмір бойы білімін жетілдіріп, танымын тереңдете беруі керек. Қазіргі ақпараттык заманда білім тез- ақ ескіріп қалатыны айқын байқалуда. Осыған байланысты әр адам жинақтаған білімін үнемі жан-жакты толықтырып, жаңартып отыруы қажет. Соңдыктан қазіргі кезде «қосымша білім беру», «үздіксіз білім беру», «маманның кәсіби біліктілігін жетілдіру», «өз бетінше білім алу», «дистанциялық білім беру» ұгымдары психологиялық-педагоги- калык, әлеуметтік эдебиеттер мен мерзімді педагогикалық басылым- дарда өте жиі талқылануда. 5) Біпім беруді гуманизациялау үдерісі. Білім беруді гуманиза- циялаудың басты идеясы - адам тұлғасынын кұндылығын жоғарлату, адам - барлык іс-әрекетгер өлшемі, адами фактордың сапасын жақсар- ту мәселесі өзектенуде. Педагогикалық сөздікте гуманизм - адам тұл- ғасын ец жоғарғы кұндылык ретінде қабылдауға негізделген көзка- растар жиынтыгы; тұлғаның құқығы мен бостандығын корғауға ба- ғытталған жэне тұлғаның жан-жақгы дамуын қарастыратын ілім ре- тінде түсіндіріледі. Гуманизм - адамның өмірлік ұстанымы, оның қа- ғидалары адамның адами қасиетгерін сақгап, оны тек жағымды, жақсы ізгі істерге бағыттайды. Қазіргі жаһандану заманында білім беру сала- сының да жетекші идеясы, жоғарғы гуманистік мэні - тұлганы ең жо- ғары құндылық ретінде қарастыруында. Сондықтан оқыту-тәрбиелеу процесін ізгілендіру мэселесіне басты назар аударылуы қажет 6) Білім берудегі дарындылықты дамыту идеялары. Әлемдік білім беру тәжірибесінде оқушылардың арасынан аса дарынды, талант- ты балалармен жұмыс істеу, олардың дамуына колдау көрсету мэсе- лелері ерекше назарға ие. Осындай оқушыларды оқытудың өзіндік тұжырымдамасы негізінде арнайы мекемелер жұмыс істейді. Қазақстанда дарынды балаларға арналған мектептер тэжірибесінде барлық балалар бірдей емес, бірақ эр баланың ерекше байқалатын дарыны болуы мүмкін. Сондыктан эр бапаның шығармашылығын, дарындылығын одан эрі дамыту жолдары жан-жақты зерттелуде. 7) Көпмғдени түлганы тэрбиелеу. Көп ұлтты қоғамда әр адам бойында толеранттылық қабілеттерін дамытып, өзара сыйластық жэне сенімділік қағидаларын қалыптастыру өте маңызды. Көпмэдени түлганы қалыптастыру ретінде эр елдің ұлттық ерекшеліктерін ескере отырьш адамның салт-дэсгүрлерге бай түрлі мәдениетгер, құндьшықгар жағдайына бейімделуін, олардың түрлі мәдениетгер арасындағы ынтымақ- тасгыкта өмір сүруге ұмтылушылыктарьш нығайту карастырылады. Әр 16 халыктын мәдени өзгешелікгерін сақгай отырып халықгар арасындагы достыкты, тусіністікті нығайту көпмәдениеттілікке тэрбнелеудің маңызды багьптарының бірі. Ал сол көпмәдени тұлганы капыптастыру білім беру ұрдісіңде іске асырылып, оның нәтижелерінің бірі болып табылады. 8) Білім беру мазмүнын жаңарту, жаңа оқыту эдіс-тэсілдерін, жаңа педагогикалық технологияларды қолдану. Білім беру саласы көп- теген реформаларға ұшырайтын салалардың бірі. Қазіргі ақпаратгық ағымның жылдамдығына байланысты білім беру мазмұны да жаңар- тылып отыруды қажет етеді. Қазақстан Республикасында жалпы орта білім берудің жаңартылған бағдаламасы 2016 жылдан бастап мектеп- терге енгізілуде. Білім беру мазмұнының өзгерісімен қатар ондағы оқу мен оқыту міндеттері, оқытудың әдіс-тэсілдері, оқыту формалары, оқу құралдары айтарлықтай өзгерістерге ұшырауда. 9) Инкпюзивті білім беру - жалпы білім беру мектептеріндегі балалармен бірге дамуында ауытқулары бар, қабілеттері шектелген ба- лалардың білім алу мәселелерін зертгеу және практикасын жетілдіру үдерісі. Инклюзивті білім беру аркылы қабілеттері шектеулі балалар- дың әлеуметтенулері, қоғамдық қарым-қатынастарға бейімделуі жеңіл- дейді. Сонымен қатар ондай оқушылар арнайы дефектолог-мұғалім- дердін қарамағында және қолдауында болады. 1.5. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің заң- намалық негіздері мен мемлекеттік білім беру саясаты. Қазақстанның білім беру жүйесі мен педагогикалық гылымы XX жэне XXI ғасырлар тоғысында әлемдік білім кеңістігінде болып жаткан тиімді жаңалықтарды қабылдай отырып қарқынды түрде дами түсті. Адамзаттың өмір сүру тәсілдеріндегі, ойлау жүйесіндегі, идея- ларындағы өзгерістер қашан да болсын білімнін қогамдагы орны мен рөліне тікелей ықпал жасайтыны белгілі. ЮНЕСКО XXI ғасырдағы білім саласы бойынша дүниежүзілік деңгейдегі білім кұндылығының негізін кұрайтын мәселелерге ерекше көңіл бөлуде. Олар - ынтымақ- тастыкта өмір сүруге, білімді меңгеруге, еңбек етуге үйрену болып табылады. Еліміз егемендік алғаннан кейін Қазақстанда білім берудің ұлт- тық моделі калыптасуда. Онда білім мен тэрбие берудің ұлттык дәс- түрін элемдік білім кеңістігінде орын алып отырған өзгерістермен өза- ра байланыстыруға айрықша көңіл бөлінуде. Еліміздегі элеуметгік-экономикалық тұрақтьшык ұлтгық білім беру жүйесін элемдік білім беру кеңістігіне кіріктіру максатында білім беру саласындағы элемдік деңгейдегі жүйелі өзгерістер мен жаңа бас- тамаларға сэйкес Қазақстанда іргелі реформапарды іске асыруға мүм- кіндік берді. Еліміздегі білім беру жүйесін жандандыруға байланысты “Білім туралы” Заң, Мемлекетгік “Білім” бағдарламасы, Білім берудің Стра- тегиялык бағдарламасы т.б. қабылданды. 17 Қазакстан Республикасы жалпы білім беретін мектептердің тұ- жырымдамасы негізінде 1996 жылы оқу үдерісін ұйымдастыруға негіз болатын Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпы орта білім стандаргы туралы Ереже бекітіпді. Ереже білім стандартгарының не- гізгі қызметі мен құрамын анықгауға, пәндер бойынша білім стан- дарттарын жасауға, базистік оку жоспарын жана нормативтік құжат ретінде ұсынуға мүмкіндік берді. Қазақстан Республикасының мемлекетгік жалпы орта білім стандарттары, Қазақстан Республикасы жалпы білім беретін мектеп- тердің мемлекетгік базнстік оқу жоспары қабьшданды. Білім беру стандарттары - оқу пәндері бойынша білім маз- мұнынын кұрылымы мен құрамынын нормаларын және оларға қойы- латын талаптарды рәсімдейді, сондай-ақ білім мазмұнының мемлекет- тік минимумы мен оқушылардың дайындық децгейіне койылатын та- лаптарды белгілейді. Мемлекеттік білім стандарты бір-біріне сабақгас үш кұрамдас бөліктен тұрады: 1) тұжырымдамалық, 2) нормативтік, 3) әдістемелік бөліктер. Бірінші белікке бұған дейін дайындалған мектеп- тің дамуы мен ондағы білім мазмұны жөніндегі екі тұжырымдама ен- дірілген. Екінші бөлікке, нормативтік қызмет аткаратын жаңа кұжат - базистік оқу пэндері, үшінші бөлікті оқу-эдістемелік кешен құрайтын- дығы нақтыланган. Қазакстан Республикасының жалпы білім беретін оқу орында- рының бастауыш, негізгі, жоғары сатыларындағы жалпы орта білім берудің стандартгары 34 пән бойынша қазақ, орыс және ұйғыр тілде- рінде жарияланды. Мемлекеттік білім беру стандарттары оқу пәндері бойынша: базалық білім мазмұнына, білім беру бағдарламаларының түрлеріне, оқу жүктемесінің көлеміне, мектептің эр сатысындағы оқу- шылардың міндетті (минимум) дайындық деңгейіне, оқу үдерісіне ұйымдастыру жэне оны жүзеге асыру шарттарына қойылатын жалпы талаптарды белгілейді. Стандарт бапалардың денсаулыгын қорғау ісіне, жеке тұлғаның жан-жақгы дамуына жэне оқу үдерісінің сапасын көтеруге қолайлы жагдайлар туғызуға қызмет етеді. Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпы орта білім стандарттары негізінде дайындалған базистік оку жоспарларының құрылымы екі бөліктен тұрады: - инварианттық бөлік-қоғамдық мұраттарға сэйкес оқушылар- дың тұлғалық қасиеттерін калыптастыруды, ұлттық жэне жалпыэлем- дік мэденнетті менгеруді камтамасыз етеді; - вариатнвтік бөлік - оқушылардың кызығушылығын, тұлға- лық ерекшелігін ескере отырып жекелей дамуына жағдай жасайды. Инвариантты жэне вариативті бөліктер білім мазмұны жағынан бір-бірін толықтырады. Мектептің оқу жоспарына сәйкес білім берудің үш түрі қамтылады: 18 • жалпы орта білім берудін базалык ядросы болып табылатын міндетгі компоненттер; - мектептіц, аймақтыц ерекшеліктеріне байланысты жэне оку- шылардыц таңдауы бойынша таңдау компонентгері; - элективтік арнайы курстар, факультативтік сабақтар, т.б.. жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|