Тавасарова А. А



бет62/85
Дата26.01.2022
өлшемі1,35 Mb.
#24341
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   85
Байланысты:
Қарапайым грамматика










THE NUMERAL



САН ЕСІМ

Сөз таптарының бірі - сан есім (the Numeral). Заттың санын, мөлшерін, ретін білдіретін сөз табын сан есім деп атайды. Сан есім how many? (қанша? неше? нешеу?), which? (нешінші?) деген сұрақтарга жауап береді. Мысалы: one (бір), two (екі), 1st - first (бірінші), 2nd - second (екінші), 99 - ninenty-nine (тоқсан тоғыз), 2,35 - two point three five (екі бүтін жүзден отыз бес).



  1. Сан есім тұлгасына қарай simple (негізгі) жəне derivative (туынды), құрамына қарай simple (дара) жəне compound (күрделі) болып бөлінеді. Мысалы: дара, негізгі сан есімдерге: 1 - one (бір), 2 - two (екі), 10 - ten (он), 1/3 - one third (үштен бір).

  2. Сан есім семантикалық мағыналарға қарай Cardinal numerals (есептік сан есім), Ordinal numerals (реттік сан есім), Fractinal numerals (бөлшектік сан есім) болып үшке бөлінеді. Есептік сан есімдерге: 1 - one (бір), 2 - two (екі); реттік сан есімдерге: 1st - first (бірінші), 2nd - second (екінші); бөлшектік сан есімдерге: 1/3 - one third (үштен бір).

  3. Сан есімнің өзіне тəн грамматикалық көрсеткіштері бар. Олар: -th, -teen, - ty. Мысалы: 7th - seventh (жетінші), 8th - eighth (сегізінші), 17 - seventeen (он жеті), 50 fifty (елу), 60 sixty (алпыс).

  4. Сөйлемде сан есім бастауыш, баяндауыш, толықтауыш, анықтауыштың қызметін атқарады.Сөйлемде есептік жəне реттік сан есімдер əдетте зат есімнің алдында қолданылып, анықтауыш рөлін атқарады: Give me three English books. - маған үш ағылшын кітабын беріңіз.

The Furctions of Numerals in the Sentence (Сан есімнің сөйлемдегі қызметі)




Subject (Бастауыш)

Three were absent from the lecture. Hundreds of students were present at the

Үшеуі лексияда болған жоқ. Жиналыста жүздеген студенттер

Nominal predicate(ecinai баяндауыш)

Five times five is twenty-five.

The lecture will take place in lecture-hall

Бес жердегі бесім жиырма бес. Лекция

15-ші аудиторияда болды.

Object (Толықтауыш)

-1 low many books did you take from the library? -1 took five.




Attribute (Анықтауыш)

I he second lesson begins at eleven o’clock. February is the second month of

Екінші сабақ сағат он бірде басталады. Ақпан жылдың екінші айы.



THE NUMERAL

САН ЕСІМ













Simple

(Негізгі)




Derivative

(Туыңды)




Compound

(Күрделі)





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет