Тавасарова А. А
жүктеу/скачать 1,35 Mb.
|
Қарапайым грамматика
FORMING THE NUMERALSСАН ЕСІМНІҢ ЖАСАЛУЫ
20 twenty 14th-fourteenth 101 -a(one) hundred and one 30 thirty 15th -fifteenth 375th -three hundred and seventy-fifth 40 forty 16th-sixteenth 32nd -thirty-second 50 fifty 17th -seventeenth 63 rd -sixty-third 60 sixty 18th-eighteenth 245 -two hundred and forty-five
70 seventy 19th -nineteenth 80 eighty 20th -twentieth L 712 -seveij hundred and twelve 1,647 -one'housand six hundred and 90 ninety 20-90+ty forty-seven 99 ninety-nine 20 twenty 2,005 -two thousand and five 100 a (one) hundred 30 thirty 3,018 -three thousand and eighteen 200 two hundred 40 forty 2,525 -two million five hundred and 300 three hundred 50 fifty twenty-five 500 five hundred 60 sixty 3,400,936 -three million four hundred 900 nine hundred 70 seventy thousand nine hundred and thirty-six 1,000 a (one) thousand 80 eighty 1,000,000 a million 90 ninety THE NUMERAL САН ЕСІМ
KINDS OF NUMERALS САН ЕСІМНІҢ МАҒЫНАЛЫҚ TYPЛEPI
CARDINAL NUMERALS ЕСЕПТІК САН ЕСІМ Есептік сан есім (Cardinal Numerals) заттың санын білдіріп how many? (қанша?) деген сұраққа жауап береді. Мысалы: one (бip),two (екі), three (үш), four (төрт), т.б. Есептік сан есімдер -teen, -ty жұрнақтар арқылы жасалады. 1 -ден 12-ге дейінгі есептік сан есімдер ешқандай жалғаулықсыз жасалады: -one 7 -seven -two 8 -eight -three 9 -nine -four 10 -ten -five 11 -eleven -six 12 -twelve 13-тен 19-га дейінгі есептік сан есімдер сол сандардың бірінші ондығына - teen жұрнағын жалғау арқылы жасалады (бұл жағдайда three жəне five сан есімдері өзгереді): four+teen=fourteen 13-thіrteen 17 -seventeen fourteen 18 -eighteen fiften 19 -nineteen 16-sixteen -teen жұрнағымен аяқталатын сан есімдердің бірінші буынына да, екінші буынына да екпін түседі: thirteen, fourteen, eighteen. Егер бұл сан есімдер зат есімнің анықтауышы болып келсе, онда екпін бірінші буында ғана сақталады: thirteen, seventeen. 13,15 жəне 18 сан есімдердің жазылуы басқаша: three -thirteen, five -fiften, eight -eighteen. З. Ондық сандар (20-90) сан есімдердің алғашқы ондыққа кіретін сандарына -ty жұрнағын қосу арқылы жасалады: six -sixty, seven -seventy, nine -ninety. Бұл жағдайда two, three, four жəне five сан есімдері түбегейлі өзгереді: two -twenty, three -thirty, four -forty, five -fifty. Ондық сан есімдерде екпін бірінші буынға түседі: twenty, thirty, forty, seventy. Ондық сан мен қосымша санның арасына дефис қойылады: twenty - two, thirty -five, forty -six. Hundred (жүз), thousand (мың), million (миллион) сан есімдерінің алдына топтық мағына беретін «а» белгісіздік артиклі немесе «опе» сан есімі пайдаланылады: a (one) hundred, a (one) thousand, a (one) million. Hundred, thousand, million сан есімдерінің алдында басқа сан есімдер тұрса, онда оларға -s жалғаулығы жалғанбайды: two hundred, three thousand, four million. Егер hundred, thousand, million - сан есімдері заттық ұғымды білдірсе, онда оларға көптік -s жалғауы жалғанып, оны анықтайтын of қосымшасы арқылы қолданылады. Hundreds of students. - Жүздеген студенттер. Thousands of people. - Мыңдаған адамдар. Millions of people. - Миллиондаған адамдар. Ағылшын тілінде бір мыңдық, он мыңдық, миллиондық, т.б. сандар үтірмен ажыратылады, ал қазақ тілінде үтір қойылмайды. Мысалы: 7,250 (қазақша 7250), 1,380,000 (қазақша 1380000). Күрделі сан есімдердегі ондық сандардың алдында and жалғаулығы қолданылады: -a (one) hundred -a (one) hundred and one 102 -a (one) hundred and two 200 -two hundred 300 -three hundred 375 -three hundred and seventy-five 1000 -a (one)thousand 1000 -a (one) million Forming the Cardinal Numerals (Есептік сан есімнің жасалуы)
ORDINAL NUMERALS РЕТТІК САН ЕСІМ Реттік сан есім (Ordinal Numerals) заттың қатарын, ретін білдіріп which? (нешінші? қайсы?) деген сүраққа жауап береді. Мысалы: first (бірінші), second (екінші), third (үшінші), nineteenth (он тоғызыншы), т.б. Реттік сан есімдер -th жұрнақ арқылы жасалады. Мысалы: 1st - first (бірінші), 2nd - second (екінші). Реттік сан есімдер алдына белгілілік артикль «the» қойылу арқылы жəне алғашқы үш реттік саннан (first, second, third) басқа сандарға -th жұрнағы жалғану арқылы жасалады: 1 st - the first 11th-the eleventh 2nd - the second 12th - the twelveth 3rd - the third 13 th-the thirteenth 4th - the fourth 14th - the fourteenth 5th - the fifth 15th - the fifteenth 6th - the sixth 16th - the sixteenth 7th - the seventh 17th - the seventeenth 8th - the eighth 18th - the eighteenth 9th - the ninth 19th - the nineteenth 10th - the tenth Ағылшын тілінде күрделі реттік сан есімдер қазақ тіліндегідей екі бөліктен тұрады: бірінші бөлігі есептік сан есім болса, екінші бөлігі реттік сан есім болады, мысалы: twenty-first (жиырма бірінші), twenty-second (жиырма екінші). Реттік сан есімдерге əдетте «the» белгілілік артиклін қолданылады: one - the first 1st (бірінші) two - the second 2nd (екінші) three - the third 3rd (үшінші) four - the fourth 4th (төртінші) ten - the tenth 10th (оныншы). 20th -90th сан есімдер -th жұрнағы жалғанғанда у əрпі іе-ге ауысады: 20 twenty - twentieth 60 sixty - sixtieth 30 thirty – thirtieth 70 seventy – seventieth 40 forty - fortieth 80 eighty - eightieth 50 fifty - fiftieth 90 ninety - ninetieth
Кейбір сан есімдер жазғанда өзгеріске ұшырайды: five - fifth (бес-бесінші) eigth -eighth (сегіз-сегізінші) nine -ninth (тоғыз-тоғызыншы) twelve –twelfth (он екі-он екінші) Күрделі сан есімдердің алдыңғы бөлігі есептік сан есім түрінде берілсе, соңғы бөлігі реттік сан есім түрінде беріледі, сан есімдердің соңына -th жұрнағы жалғанады: hundred and twenty-first - жүз жиырма бірінші. one thousand three hundred and forty-eight - бір мың үш жүз қырық сегізінші. 1,000,000th - (one) millionth - миллионыншы. жүктеу/скачать 1,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||