Тексерген: /аты-жӛні, тобы



Pdf көрінісі
бет4/11
Дата16.10.2023
өлшемі5,09 Mb.
#116161
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Байланысты:
дидар

1.4 Жүйенің қызметтік сипаттамасы 
Пайдаланушы моделі (архитектура) – жүйе қандай қызметтерді 
орындайтынғы туралы, пайдаланушымен қандай ӛзара әрекетте болатындығы 
туралы түсінік. Бұл жүйеге пайдаланушы тұрғысынан кӛзқарас. 
Содан соң пайдалану сценарийі жиынтығы қалыптасады, мұнда олардың 
әрбіреуі пайдалану мысалдары деп аталатын арнайы әрекеттер тізбектілігіне 
бӛлінеді. 
Web-сайт электронды құжаталмасу жүйесінің екі типті пайдаланушыларын 
қарастырады: 
-
Жүйенің қарапайым пайдаланушысы – мекеменің әрбір қызметкері; 
-
Администратор – жүйеде арнайы құқықтық мүмкіндігі бар таңдалған 



адам. 
Екі типті пайдаланушылар үшін да жалпы қызмет келесілер болып 
табылады: 
Пайдаланушыларды авторизациялау: логинды және парольді енгізгеннен 
кейін, пайдаланушы жүйеде авторизацияланады және ӛз құқықтарымен 
сәйкестікте арнайы әрекетті орындай алады. Пайдаланушы логин ретінде e-mail 
қарастырылады, оны маңызды ақпаратты тасымалдау ретінде қолдануға 
болатындықтан. 
Каталогтар мазмұнын қарау: ағашта арнайы буманы таңдай отыра, 
пайдаланушы оның мазмұнын файлға қолжетімділік құқығымен сәйкестікте 
қарап шыға алады. Ол ӛзіне қарауға арналған қолжетімді файлдарды кӛре 
алады. 
Файл туралы ақпаратты қарау: пайдаланушы файл туралы келесідей 
ақпаратты қарап шыға алады: оның атауын, енгізілуі күнін, оны қандай 
пайдаланушы құрғандығын, оның ӛлшемі, сақталу мерзімі, түсіндірмелер. 
Файлды ӛшіру: файлды қарап шығу барысында пайдаланушы оны ӛшіруге 
мүмкіндігі бар. Файлмен бірге оның барлық нұсқалары да ӛшіріледі. Файлды 
оны құрушы немесе администратор ӛшіре алады. 
Файлды кӛшіріп алу: пайдаланушы ӛзінің кӛруіне қолжетімді файлды 
кӛшіріп ала алады. Бұл үшін ол файлды орнататын орын (бума) таңдап алуы 
тиіс. 
Файлға қолжетімділікті қарау: файлды кӛруші администратор және 
пайдаланушы файлға қолжетімді пайдаланушылар мен топтар тізімін қарап 
шыға алады. 
Файлға тапсырмаларды кӛру: арнайы файлды таңдау барысында 
пайдаланушы берілген файлға тіркелген барлық тапсырмаларды қарап шыға 
алады (тапсырма мәтіні, кім енгізгендігі, орындаушы, тапсырманың орындалуы 
туралы белгі). 
Файл нұсқасын қарап шығу: қосылған файлды ӛзгерту жағдайында 
администратор мен пайдаланушыларға, файлға кіруге рұқсаты барларға ғана 
қолжетімді сол файлдың жаңа нұсқалары пайда болады. Пайдаланушы файлға 
қосымша – нұсқа нӛмірі кӛрсетілген файл, файл-ата ана, енгізу күні, 
түсіндірмелер және нұсқауды енгізуші пайдаланушы тізімін қарап шығуына 
болады. №1 нұсқа файл үшін – ол ӛзі, сондықтан тізім нұсқасында екіншісінен 
бастап барлығы бейнеленеді. 
Файл нұсқасын кӛшіріп алу: пайдаланушы ӛзіне қарауға берілген файл 
нұсқасын сақтауға арналған орнын таңдап алып, кӛшіріп аалуына болады. 
Файлға нұсқаларды ӛшіру: нұсқаларды ӛшірудің екі мүмкіндігі бар: 
-
Нұсқалар тзмінен таңдалған нұсқаны ӛшіру. Бұл жағдайда файлдың 
барлық нұсқалары, ӛшірілгеннен кейінгілері нӛмірленуі тиіс. 
-
Тізімнен таңдалғаннан басқа, файлдың барлық нұсқаларын ӛшіру. Бұл 
жағдайда файлдың барлық нұсқалары, кӛрсетілгеннен басқа, ӛшіріледі, ал 
қалғандары нӛмір бойынша екінші болып қала береді. 
Файл нұсқаларын кӛрсетілген нұсқалармен файлға қолжетімділік құқығын 


10 
беретін администратор немесе кез келген жүйе пайдаланушысы ӛшіре алады. 
Арнайы топтың пайдаланушыларын кӛру: пайдаланушы ағымдағы топқа 
кірген пайдаланушылар тізімін кӛріп шыға алады. 
Пайдаланушылар тізімін қарап шығу: ФАЖ, қызметі және электрондық 
пошта адресі кӛрсетілен жүйенің барлық пайдаланушыларының тізімін кӛруге 
болады. 
Топ тізімін қарап шығу: пайдаланушы жүйеде бар топтар тізімін қарап 
шыға алады. 
Администратор рӛлінде авторизацияланған пайдаланушылар үшін 
келесідей қолдану сценарийі қарастырылған: 
Пайдаланушыны енгізу: администратор пайдалаушыны енгізе алады, 
алдымен фамилиясын, атын, әкесінің атын, қызметін, электрондық пошта 
адресін, логин және паролін енгізу арқылы. 
Пайдаланушыны 
ӛшіру: 
администратор 
пайдаланушы 
алынып 
тасталғандығы жӛнінде белгі қоя алады. Бұл жағдайда, пайдаланушы тізімде 
бейнеленбейді. 
Пайдаланушыны қайта қосу: администратор бұрын жүйеде тіркелген 
пайдаланушыны қайта жүйеге қоса алады. 
Пайдаланушы 
туралы 
ақпаратты 
редакциялау: 
администратор 
пайдаланушы туралы келесідей ақпаратты ӛзгерте алады – ФАЖ, қызметі, 
электрондық почта адресі, логин және пароль. 
Пайдаланушы топтарды қарап шығу: администратор пайдаланушы 
орналасқан топтарды қарап шыға алады. 
Буманы қосу: администратор арнайы каталогта отырып, оған жаңа буманы 
қоса алады. 
Буманы ӛшіру: администратор буманы ӛшіру мүмкіндігіне ие. Мұнда 
бумамен бірге оған енгізілген барлық файлдар жәе каталогтар да ӛшіріледі. 
Тапсырма енгізу: администратор пайдаланушылармен тапсырманы 
анықтағаннан кейін қолданылатын басқа пайдаланушылармен орындалатын 
файлға жаңа тапсырманы қоса алады. 
Тапсырманы ӛшіру: администратор берілген тапсырмалар тізімінен ӛзінің 
белсенділігін жойған тапсырманы ӛшіруіне болады. бұл жағдайда аталған 
тапсырма жүйеде сақталған файлдар үшін сақталып қалады. 
Тапсырмалар тізімін қарап шығу: администратор ӛздері енгізген 
тапсырмалар тізімін қарап шыға алады, сондай-ақ пайдаланушылар 
тағайындаған файлға тапсырмалар әрі қарай да қолданыла береді. 
Топ құру: администратор пайдаланушылар тобын, оның атын бере 
отырып, құру мүмкіндігіне ие болады. 
Топты ӛшіру: администратордың топты ӛшіру мүмкіндігі бар. 
Топқа пайдаланушыны енгізу: администратор топқа жүйеде тіркелген 
пайдаланушыларды енгізе алады. 
Топтан пайдаланушыны алып тастау: администратор топтан жүйеде 
тіркелген пайдаланушыларды алып тастай алады. 
Администратордан ӛзгеше, мекеменің қарапайым қызметкерлері рӛліндегі 


11 
авторизацияланған пайдаланушылар үшін қолдану сценариі тӛмендегідей: 
Файлға жаңа нұсқау енгізу: файлға жаңа нұсқау енгізу үшін пайдаланушы 
файл атауын, түсіндірмені, сақталуы мерзімін енгізу керек және жүктеу үшін 
файлды таңдау керек. Нұсқау нӛмірі, енгізу күні және құрушы ӛрістері 
автоматты түрде қалыптасады. 
Файлды енгізу: файлды енгізу үшін пайдаланушы файл атауын, 
түсіндірмені, сақталуы мерзімін және жүктеу үшін файлды таңдау керек. Енгізу 
күні, файл ӛлшемі, және құрушы ӛрістері автоматты түрде қалыптасады. Файл 
жүйенің барлық пайдаланушыларына қолжетімді. 
Енгізілген файлдарды қарап шығу: пайдаланушы ӛзі енгізген файлдарды 
қарап шығуына болады, сол кезде тізім, яғни әрбір файл туралы ақпаратты 
қарап шығуға мүмкіндік беретін, файлдың атауы берілген, енгізілуі күні, 
ӛлшемі, түсініктемелері және сақталуы мерзімі кӛрсетілген кесте бейнеленеді . 
Файлға тапсырма енгізу: пайдаланушы тапсырма типі мен орындаушысын 
таңдап, файлға тапсырма бере алады. Тапсырманы енгізген пайдаланушы ӛрісі, 
орындалу кезегі және тапсрыманың орындалуы туралы ақпарат автоматты 
түрде жүйемен сүйемелденіп отырады. Тапсырма автоматты түрде 
орындалмаған болып орналасады. 
Пайдаланушылар тапсырмасын қарап шығу: пайдаланушыға орындауға 
арналған файлға тіркелген барлық тапсырмалар бейнеленеді. Әрбір тапсырма 
бойынша келесідей ақпаратты кӛруге болады: тапсырма мәтіні, ол қандай 
файлға тіркелгенін, кім енгізгенін, және тапсырманың орындалуы туралы 
белгіні. 
Енгізілген тапсырмаларды қарап шығу: пайдаланушы басқаларға 
меншіктеген файлға тіркелген барлық тапсырмалар бейнеленеді. Әрбір 
тапсырма бойынша келесідей ақпратты кӛруге болады: тапсырма мәтіні, ол 
қандай файлға тіркелгенін, кім енгізгенін, және тапсырманың орындалуы 
туралы белгіні. 
Тапсырманың орындалуы туралы белгі: файлға тапсырманы енгізген 
пайдаланушы және кім тапсырманы алса, жұмыс аяқталғаны бойынша 
тапсырманың орындалуы туралы белгіні қою мүмкіндігіне ие болады. оң белгі 
жағдайында, яғни тапсырма орындалғанда, ағымдағы тапсырманы қойған 
пайдаланушы e-mail-на тапсырма орындалды деген хабарлама келеді, ал оның 
орындауға арналған тапсырмасының тізімінде тапсырманың орындалғандығы 
туралы белгі бейнеленеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет