Тексерген: Жубатырова Б. Т



Дата15.12.2023
өлшемі3,95 Mb.
#138572

Мінез-құлық және эмоционалдық бұзылыстары бар балаларға психологиялық-педагогикалық көмек. Гипербелсенді және зейін жетіспеушілігі бар балаларға көмек

Орындаған: Болатбекова А.Б.

Тексерген: Жубатырова Б.Т.


Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті
Филология факультеті
Қазақ филология кафедрасы

Жоспары:

  • Мінез-құлық және эмоционалдық бұзылыстары бар балаларға психологиялық-педагогикалық сипаттамасы
  • Мінез-құлық және эмоционалдық бұзылыстары бар балаларға көмек, арнайы оқыту
  • Гипербелсенді балаларға сипаттама, оларға көмек
  • Зейін жетіспеушілігі бар балаларға сипаттама, оларға көмек

Мінез-құлық және эмоционалдық бұзылыстары бар балаларға психологиялық-педагогикалық сипаттамасы

Мінез-құлқында ауытқушылық байқалатын балаларды және де қоғамда қалыптасқан нормалар мен ережелерді сақтамауды ғылымда девиация (латынның «deviatio» тыңдамау, ауытқу деген мағынаны береді) деп атайды.

Осыған байланысты әдебиеттерде кездесетін «қиын бала», «девиантты мінез-құлық», «ауытқыған мінез-құлық» ұғымдары синонимдес болып табылады.

Девиантты мінез-құлық дегеніміз – әлеуметтік нормалар мен ережелерге сәйкес келмейтін мінез-құлық. Кей жағдайларда «асоциалдық» немесе «антидисциплиналық» деп те аталып жатады.

Мінез-құлық ауытқушылығы мына факторларға байланысты туындайды деген тұжырым жасалды. Олар:

  • Биологиялық факторлар
  • Психологиялық факторлар
  • Әлеуметтік-педагогикалық факторлар
  • Әлеуметтік-экономикалық факторлар
  • Моральды-этикалық факторлар

Көрнекті психолог Л.С.Выготский «Жеке адамның күйзелісімен күресу, оның себептерін жою жолымен ғана емес, сонымен бірге адамды жөнге салудың белсенді жолымен, білім бірлігімен, дамуына жағдай жасау арқылы да нәтижеге жетуге болады» дей отырып, «қиындықты тәрбие арқылы түзетудің», осы қайшылықпен күресудің нақты жолын анықтап берді.
Девиантты мінез-құлықты балаларды түзету мына бағыттар бойынша жүзеге асырылуы тиіс:
  • Баланың әлеуметтік ортасына тікелей әсер ету арқылы. Факторлары: табиғи, әлеуметтік.
  • Оқу-тәрбие үдерісінің түзетушілік бағыты. Үнемі!
  • Мәдени-көпшілік және сауықтыру шараларын арнайы ұйымдастыру арқылы.

Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтар, қадағалаусыз, панасыз қалудың және қоғамға жат iс-әрекеттердiң алдын алуға, оларға ықпал ететiн себептер мен жағдайларды анықтауға және жоюға бағытталған, кәмелетке толмағандармен, сондай-ақ оларды тәрбиелеу, оқыту және бағып-күту жөнiндегi мiндеттерiн орындамайтын не олардың мiнез-құлқына терiс әсер ететiн ата-аналармен немесе басқа да заңды өкiлдермен жеке профилактикалық жұмыстарды қоса жүзеге асыратын құқықтық, педагогикалық, медициналық және өзге де шаралар жүйесiн күшейту қажет.

Зейін жеткіліксіздік және гиперактивтілік синдромы

Зейін жеткіліксіздік және гиперактивтілік синдромы (СДВГ) – дамудың бұзылысымен сипатталатын жүретін, өз алдында мынадай симптомдар көрініс береді: зейінге концентрация қиындығы, гиперактивтілік, тәртіптің бұзылысы немесе олардың комбинациясы. СДВГ диагнозын қою үшін, симптомдар осы жасқа және даму деңгейіне сай қалыпты тәртіпке ұқсас болмау керек.

Туындау себептері:


СДВГ әдетте балалық шақта дамиды, бірақ ересектерде де кездесу мүмкін. Әдетте ол балалардың мінез-құлығының бұзылысы ретінде диагностикаланады. СВДГ ұл балаларда жиірек кездеседі. СДВГ дамуныа алып келетін себептер әлгі күнге дейін анықталмаған. Мүмкін, баланың даму бұзылыснда тұқымқуалайтын фактор мен қоршаған орта факторлары әсер етеді. Ғылыми зерттеулер көрсетеді: СДВГ бар балаларда бас миы, СДВГ жоқ балалардың бас миына қарағанда өзгеше.
Емдеу жұмыстары:
  • Баланың емінде ата-анасы мен мұғалімдері қатысады. Ем үшін қажет: Арнайы мақсатты қою Дәрілік және/немесе мінез-құлықтық терапия Кейін тұрақты түрде дәрігермен мақсаттар, нәтижелер және дәрілердің жанама әсерлері жайлы хабарласып тұру керек.
  • Егер ем көмектеспесе, онда дәрігерге мынадай нәрсе қажет болады: Пациентте СДВГ бар екене сенімді болу Осындай симптомдарды шақыратын ауруларды анықтау Ем жоспары орындалып жатқанына сену

СДВГ бар балаға көмектесетін кеңестер:
  • Баланың мұғалімімен үнемі сөйлесіп тұрыңыз.
  • Үй жұмысы, тамақтану, ойнау, серуендеуге байланысты күнделікті жоспар құрыңыз.
  • Жоспарға өзгертулерді соңғы сәтте емесе, алдын-ала жасаңыз.
  • Баланы алаңдататын факторларды азайтыңыз.
  • Баланың тағам рационы клетчатка мен қажетті қоректік заттарға бай болу керек.
  • Бала жеткілікті ұйықтау қажет.
  • Жақсы мінез-құлығы үшін баланы мақтап және марапаттап жүріңіз. Балаға нақты және жүйелі ережелер орнатыңыз.

  • Альтернативті ем жолдары (фитотерапия, тағам қоспалары, хиропрактика) СДВГ емінде эффективті деген дәлел жоқ.


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет