Теология факультеті
Э. О. Уилсонның социобиология теориясы
жүктеу/скачать 45,19 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Экологиялық концепция
- Г. Селье-нің жалпы бейімдеушілік синдромы мен күйзеліс теориясы.
| Э. О. Уилсонның социобиология теориясы.
Бұл теория 70 жылдардан бері белгілі. Оның негізін Уилсон қалады. Уилсонның бұл салада көптеген еңбектері бар: “Социобиология”, “Новый синтез”, “О природе человека’’ т.б. Социобиология адамдардың биологиялық заңдылықтарға бағынып өмір сүруін зерттейді. Биологиялық заңдылықтарға адамдардың жүріс тұрысы, өмір сүру салты және денсаулығы жатады. Биологиялық заңдылықтар арқылы мадениеттілігі, цивилизациясы қалыптасады. Экологиялық концепция Экология термині өткен ғасырдың ортасынан бері белгілі. Бұл ғылымның қалыптасуына Э. Геккелдің, Н. Л. Северцеваның т.б. ғалымдардың қосқан үлесі зор. Бірақта экология терминін қоғамдық құбылыстардың пайда болуымен байланыстыру, адамның жүріс тұрысына және денсаулығын зертеуде қолдану 20 жылдарда АҚШ социологтары Р.Парк пен Э. Бюргестің “Человеческая экология” еңбегінде қамтылды. Бұл концепцияда қоғам, яғни тұрғындардың немесе популяцияның белгілі бір аймақта және уақытта яғни биотопта өмір сүруі. Адамдардың қоғам биотоптағы қарым қатынасы бәсекелестік заңдылығымен реттеледі. Бірақ бұл биологиялық бәсекелестіктен айырмашылығы – өзіндік өмірлік үшбұрыштан тұрады. Олар: бәсекелестік , корреляция және адаптация. Экологтардың ойынша екі байланысты құрайды. Олар: биотикалық және мадениеттік. Әлеуметтік экологияның принциптері мен заңдылықтарының бұзылуы қоғамдағы әлеуметтік, экологиялық, саяси өзгерістерге және аурушаңдыққа әкеледі. Г. Селье-нің жалпы бейімдеушілік синдромы мен күйзеліс теориясы. Сельенің теориясы денсаулыққа әсер ететін патогенді емес факторлардың бар екенін және ол комплексті түрде жүріп, цивилизациялық аурушаңдыққа әкеледі. Сельенің пікірі бойынша, адамның денсаулық жағдайына қоршаған ортаның көптеген тітіргенгіштері мен ішкі жан- дүниесі әсер етеді. Оларды стрессорлар деп атайды. Стрессорлар организмде түрлі функциональдық өзгерістерге алып келеді. Қолайлы жағдайда стресс денсаулықты жақсартады (эустресс). Қолайсыз жағдайда стре сс түрлі патологиялық өзгерістерді шақырады (дистресс). Стресс үш сатыдан өтеді-мазасыздық, резистенттілік, өз өзін жеу. Бұл факторлардан бөлек стресске : эндокриндік жүйе, гипофиз алдыңғы бөлігі мен бүйрекүсті безінің қызметтерінің бұзылуы әсер етеді. Психоанализ — XX ғ. мәдениетіне зор әсер еткен австриялық ғалым З. Фрейд қалыптастырған психологиялық ілім. Фрейд адам психикасының үш құрылымнан: Ол, Мен, Жоғарғы Меннен тұратыны туралы идеяны ұсынды. Көмескі сана өткеннен мұраланған психиканың терең қабаты ретінде көрініс табады. Оның қойнауларында адамның жасырын жан сезімдері, құмарлықтары мен ынта-назары ұялаған. Бұл құрылым «ләззаттану принципін» басшылыққа алады. Фрейд оларды «қайнаған құмарлықтардың қазаны» деп атайды. Адамның саналы Мені — Ол мен (көмескі сана) қоршаған дүние арасындағы делдал. Бұл құрылым «шындық принципін» басшылыққа алады, оның мақсаты — адамның көмескі санасына ықпал ету. Адам Мені Оны (көмескі сананы) өзіне бағындыруға тырысады, алайда кейде өзі Оның (к.с.) ықпалында болады. Жоғарғы Мен орындалуды, мәдени тиым салуларды бейнелейді. жүктеу/скачать 45,19 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|