Тәттібеков Қ. С. Раимбаева С.Ә. С/С++ тілінде программалау негіздері


&& - және операциясы – екі шарттың бір кезде орындалуын талап етеді:  шарт



Pdf көрінісі
бет28/79
Дата15.11.2023
өлшемі1,39 Mb.
#124059
түріПрограмма
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   79
&& - және
операциясы – екі шарттың бір кезде орындалуын талап етеді: 
шарт
_1 && 
шарт
_2 
 
Бұл операцияны келесі кесте арқылы сипаттауға болады.(ол ақиқат кестесі 
деп аталады) 
шарт
_1 
шарт
_2 
шарт
_1 && 
шарт
_2 
жалған(0) 
жалған(0) 
жалған(0) 
жалған(0) 
ақиқат(1) 
жалған(0) 
ақиқат(1) 
жалған(0) 
жалған(0) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
|| - немесе
операциясы- екі шарттың ең болмаса біреуінің орындалуын 
талап етеді.(біріншісі немесе екіншісі, немесе екеуі бірден) 
шарт
_1 ||
 шарт
_2 
 
Ақиқат кестесі төмендегідей болады: 
шарт
_1 
шарт
_2 
шарт
_1 || 
шарт
_2 
жалған(0) 
жалған(0) 
жалған(0) 
жалған(0) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
жалған(0) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
ақиқат(1) 
Күрделі шарттарда кейде 
! - емес 
(немесе кері шарт) операциясы шартты 
терістеуі қолданылады

шарт
 
Мысалы, келесі екі шарт тең: 
A > B
және
! ( A <= B ) 
Тармақталу алгоритмдерінде екі варианттан артық таңдағанда if, else 
конструкциясы else, if конструкциясымен кеңейтіледі. 
Жалпы түрі: 
if(<өрнек 1>) <оператор1> 
еlse if(<өрнек 2>) <оператор2> 
еlse if(<өрнек 3>) <оператор3> 
еlse <оператор4> 


41 
Мысал. Төмендегі өрнектермен берілген функцияның мәнін тап. 
z=












2
,
5
2
,
4
5
5
,
3
x
x
y
x
x
x
y
x
Шешуі: Бұл есепте тармақталу варианттары үшеу, айнымалы х – тің 
мәніне байланысты функциясының мәні үш өрнектің біреуімен есептеледі.
#include 
main() 

int x,y,z; 
scanf(“%d”,x); 
scanf(“%d”,y); 
if (x<=5) 
z=x*x*x*x+y; 
else if (x<=2) 
z=y+x; 
else 
z=5*x+4; 
printf(“%d”,z); 

 
3.3 Таңдау операторы
Программалауда бірнеше варианттан (екеуден көп болған жағдайда) 
біреуін таңдағанда 
switch
операторын қолдану ыңғайлы. Оның синтаксисі: 
switch
(<өрнек>) { 
сase
<тұрақты 1>:< оператор 1 тізімі>; 
break

сase
<тұрақты 2>:< оператор 2 тізімі >; 
break

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
сase 
<тұрақты n>:<оператор n тізімі >; 
break

default:
<операторлар тізімі>; 
break


Мысал
. Пернетақтадан енгізілген апта күндерінің рет саны бойынша 
олардың аттарын экранға шығар 
#include 
#include 
main() { 
int c; 
printf(“1-ден 7-ге дейінгі цифрларды енгіз:”); 
printf(“\n cәйкесінше апта күні”); 


42 
scanf(“%d”,&c);
switch(c); 

case 1: printf(“\n Дүйсенбі!”); break; 
case 2: printf(“\n Сейсенбі!”); break; 
case 3: printf(“\n Сәрсенбі!”); break; 
case 4: printf(“\n Бейсенбі!”); break; 
case 5: printf(“\n Жұма!”); break; 
case 6: printf(“\n Сенбі!”); break; 
default:printf(“\n Жексенбі”); 

printf(“\n Enter”);
getch(); 

 
Бақылау сұрақтары 
 
1.
Толық шартты операторы жазылуының екі формасы қандай? 
2.
Шартты операторына мысал келтір. 
3.
Шартты оператордың жазылуының толық және қысқаша жазылуының 
арасында қандай айырмашылық бар? 
4.
Шартты оператордың ішінде басқа шартты операторлар болуы мүмкін бе? 
5.
Шартты оператор құрамында өту операторы болуы мүмкін бе? 
6.
Ауыстырғыш операторы (екі айнымалының мәндерін ауыстыру) қалай 
жазылады?
 
 
3.4 Цикл операторлары 
 
Берілген есепті шешуде алгоритмнің кейбір бөліктері бірнеше 
қайталанып 
орындалуы 
мүмкін. 
Мұндай 
құрылымды 
алгоритмді 
қайталанушы алгоритм немесе 
циклдік
құрылымды
алгоритм 
деп атаймыз. 
Циклді құрылымды алгоритмді программалауды үш түрлі жолмен 
ұйымдастыруға болады: 
1.
Алдын-ала шартты тексеру арқылы 
2.
Келесі шарт бойынша 
3.
Параметрдің мәніне тәуелді. 
Үш түрлі жолмен ұйымдастырылатын циклге арнайы операторлар 
қолданылады. Олардың әрқайсысына тоқталайық. 
3.4.1 Қайталану саны алдын ала белгілі цикл операторы for 
For 
цикл операторы қайталанатын есептеу процесін ұйымдастыруға 
мүмкіндік береді, оны қайталану саны алдын ала белгілі болғанда 
пайдаланады:


43 
for
(оператор 1; шарт; оператор 2) оператор 3; 
мұндағы оператор1, оператор2 көбінесе меншіктеу операторлары болып 
келеді. Ал оператор3 бірнеше әрекеттерден тұруы мүмкін кез-келген 
операторлар тізімі – құрамтас оператор – циклдың денесі деп аталады, ал 
шарт қайталануды анықтайтын өрнек болып табылады. 
Мысалы,


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   79




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет