Тәуелсіздікті ұрпаққа насихаттау ісі өз деңгейінде жүргізіліп жатыр деп ойлайсыз ба?
– Тәуелсіздіктің баянды болуы неге байланыс-
жүктеу/скачать 12,36 Mb. Pdf көрінісі
|
– Тәуелсіздіктің баянды болуы неге байланыс- ты? – Кез келген ел азаматының көкірегінде тәуелсіз- дік ке құштарлық болмай, ондай құштарлықты сезін- бей, тәуелсіздік тұғырлы болмайды. Тәуелсіздік мәңгі болуы үшін халықтың көкейіндегі дүниелер мығым болуы шарт. Тәуелсіздікті құртатын, мемлекетті тозды- ра тын дүниелерден аулақ болғанымыз жөн. Қашан да билік содан бойын таза ұстаса, шама келгенше сондай дүниелерден тазарынса, жолымыз даңғыл болмақ.
– Ондай құбылыстарды әшкерелеп, дер уағында тезге салып отырған ләзім. Мәселен, өкінішке қарай, сыбайлас жемқорлық деген бізде өршіп тұр. Қазақ халқын сырт көз сынағанда ежелден елімізді жақсы мінезімен жайлы жұрт ретінде айтушы еді. «Ұры, жемқор» деген ат бізге жат еді. Әсілі, жемқорлық Кеңес Одағының тұсында да болған. Кеңес Одағының кеңістігінде кейбір халықтарды бетіне баспаса да, сыртынан «ұрлыққа жақын» деп айтып отыратын. Ондай халықтар шындығында бай секілді де көрінетін. Тек қазаққа бұл жат құбылыс еді. Егемендік алып, етек-жеңімізді түзей жүрген бізге осы бәле жұғысты. Жемқорлықтан біреудің абыройы төгіліп, енді біреуі сотталып жатыр, соған қарап жатқан жұрт жоқ қазір. Ілгіреді бір адам сотталса, сол ауылдың төңірегінде трагедия орнайтын. Ал қазір басқаша. Бәрі шама келгенше асап қалсам дейтін тәрізді. Бұл не сонда? Бұл – өзекке түскен құрт.
– Ондай адамда сезім тұрмақ, Отан да болмайды. Өйткені ол Қазақстанда жүріп миллиондап жұтса, кейіннен сол миллиондарымен Қазақстаннан да тыныш өмір іздеп шетке кете береді. Қолында қара- жаты мол болса, оған Отанның құны көк тиын. «Ер – ту ған жеріне, ит – тойған жеріне». Түптеп келгенде, жем
қорға Қазақстанда тұрдың не, Швейцарияда тұрдың не, бәрібір? Сондықтан да, баюды өмірімнің мәні деп ойлайтын азаматтар үшін егемендік те, қазақ халқы да құн емес. Оның ойлайтыны қарынның тоқтығы, уа йым ның жоқтығы. Содан барып сатқындық шығады. Әлем ғұламаларының бәрі де, Абай да осы мәселені мемлекеттілік үшін ең бірінші жау санаған. Екінші мәселе – тарихтан сабақ алу. Жер жүзіне атағы шығып, күллі Еуропаны жаулаған Римнің құлды- рауы мен құлауын жете зерттеген Монтескье де мем- лекетті мығымды ету тұрғысынан көп жазып кетті. Сол айтпақшы: «Рим азаматтары кезінде қандай еді?». Темір тәртіп пен патриоттық оларда ең бірінші орында еді. Кейіннен, жемқорлық, ұрлық, өтірік, қара басын ғана ойлау олардың өмір салтына да дендеп ене бастады, ал бұл ел ішін ірітті. Бір кездері атағы дүркі- реген даңқты азаматтардың қасиеттері осылайша жойыла түсті. Ақша мен билікті ойлайтындар көбейіп, мемлекет үшін жанын беретін адам Римде қалмады. Сосын Рим құлады. Мінеки, ақша мен билікті ғана ойлайтын адамдар ел үшін ешуақытта кеудесін оққа төсей алмайтынын осыдан-ақ көруге болады. Үшінші мәселе – демократиялық даму жағын күшейту. Бұл бағытта билікті бөлу қағидаттары, биліктің үш тарма- ғы ның бір-бірінен тәуелсіздігі мемлекет мығымдығы үшін аса өзекті деп санар едім. – Қазақстандық даму жолы туралы жиі айты- лады ғой. «Қазақстан-2050» стратегиясы арқылы Мәңгілік ел болу, Тәуелсіз даму даңғылын айқын- дадық. Осы тұрғысынан пікір білдірсеңіз? – Қазақстан құр мақтанға бой алдыратын мем лекет емес. Біз өркениетті Еуропа халықтарының дең гейіне көтерілуді мақсат етіп отырмыз. Әлемнің ең дамыған отыз елінің қатарында болуды межеге бай ладық. Ал ол отыз озықтың ішіне ену экономикамен ғана өлшенбейді. Мұнда саясат та, әлеумет ісі де, білімің мен ғылымың да жатыр. Аллаға шүкір, жері міздің асты-үсті байлықтан кенде емес. Бізге соның бәрін сатумен айналысумен бірге, әлемдік қауым дастық алдында «мынаны қазақ жасаған», «мынау Қазақстанда істелген», «мынау қазақ ғалымының жаңа лығы» деп сүйіне айтатындай жетіс- тіктерге жету ді мақсат қылған жөн. Егер сондай табыс- тарымыз, мақтанарлық ғалымдарымыз болса, оларды халыққа таныту, насихаттау жағын үйренуіміз керек. Бұл жас тар үшін, жастардың, жеткіншектеріміз дің өзі- міз дің мықты ғалымдарымызды танып-біліп, соларға еліктеп өсуі үшін қажет. Сонымен қатар, Қазақстан әлемнің озық отыз елі- нің қатарына кіруге ұмтылып отырған тұста, «бізде мұ- най да, газ да бар, ендеше бәрі оп-оңай бола береді екен» деп ойлау мүлдем қателік. Осы ойдан аулақ бол ғанымыз абзал. Сосын Тәуелсіздік қазақтың маң- да йына жазылып қойды, бітті осымен кете береміз де- ген түсінік те жарға жығады. Түйіндей айтсам, егер біз Елбасы айқындаған әлемнің озық отыз елінің қатарына жетсек, біздің халықтың ұлы дүние жасағаны. Ондай болса, біздің мемлекетіміздің іргесі де шайқалмақ емес. Өйткені, алдыңғы қатарлы ел тек экономикамен ғана емес, саясатымен де, әлеуметімен де, елінің бір- лігімен де, білімділігімен де озады деген сөз.
ДАТ!
Тәуелсіздікті мәңгілік қылатын – тек қазақ халқының өз бірлігі ғана Тәуелсіздік – баршамызға қасиетті құндылық Жаңа ғасырда жаңа мемлекет құрып отырған Қазақстан алдағы күндері Тәуелсіздік күні мерекесін атап өтпек. Бұл мереке – мемлекетіміздің ерекше қуаты мен еркіндігінің нышаны. Ата-бабаларымыз сан ғасыр армандаған азаттық пен еркіндік бүгінгі ұрпақтың еншісіне тиді. Тәуелсіздік – біз үшін ең қасиетті құндылық. Сондықтан да оны қадірлеп, қастерлеу – әр азаматтың міндеті. Бүгінде егемендігіміздің арқасында еліміз елеулі жетістіктерге жетіп, биік белестерді бағындырды. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың салиқалы саясатының нәтижесінде қазіргі Қазақстан бүкіл әлем мойындаған мемлекетке айналды. Еліміз орташа дамыған индустриалды ел болу міндетін ойдағыдай шешіп, бәсекеге қабілетті 50 мемлекеттер қатарына қосылды. Егемен еліміздің қалыптасып, дамуы тікелей Елбасының есімімен тығыз байланысты екені даусыз. Қазіргі уақытта Президентіміздің бастамасымен республика бойынша әр саланы заманға сай дамыту қолға алынуда. Бұл ретте, Елбасы отандық білім мен ғылымды өркендетуге ерекше көңіл бөліп отыр. Осы орайда Мемлекет басшысы анықтап берген жаңа талаптарды жүзеге асыру жас ұрпаққа жүктеліп отырғаны анық. Биылғы жылы ел өміріндегі ең елеулі саяси оқиға Елбасымыздың өзі жетекшілік ететін «Нұр Отан» партиясының ХV кезектен тыс съезінің өтуі болды. Келелі жиында қабылданған шешімдер, талқылаған мәселелер мен айтылған ой-пікірлер Қазақстанның дамуына қатысты ең көкейтесті мәселелер болды. Аталған съезде Президент жетекші партияның елдің инновациялық дамуына ықпал етуін күшейту керек- тігіне ерекше назар аударды. Съезде орын алған келесі бір маңызды оқиға – партияның жаңа Саяси доктри- насының қабылдануы. Қоғамның барлық саласына қатысты мәселелерді қамтыған Доктринада, әсіресе жастардың рухани-патриоттық тәрбиесіне баса назар аударылған. Расында, еліміз өз келешегін қамтамасыз ету үшін интеллектуалды жастарға айрықша көңіл бөлуде. Сондықтан да елімізде жастардың озық білім алып, кәсіби маман ретінде қалыптасуына жан-жақты жағдай жасалуда. Жуырда Елордамыз Астанадағы Тәуелсіздік сарайында ел Президенті Н.Ә.Назарбаевтың қа ты- суымен «Болашақ» халықаралық стипендиясы ның мерейтойлық форумы табысты өтті. Сол жиында сөз сөйлеген Елбасы мемлекет қолға алып отырған инно- вациялық жобаларды жүзеге асыруда қазақстандық жастарға барынша үміт пен сенім артатындығын ай- рықша атап көрсетті. Бүгінде Мемлекеттің берген жаңа мүмкіндік терін пайдалана отырып, Қазақ ұлттық аграрлық универ- ситеті әлемдік деңгейдегі зерттеу универ сите
тіне трансформациялануға жұмылуда. Қазіргі күні біздің университетіміз еліміздегі аграрлық сала мамандарын даярлайтын алдыңғы қатарлы жоғары оқу орны саналады. Мұның өзі – ғылым мен білімді дамытуда жеткен жетістігіміздің белгісі. Президентіміз «Қазақстан–2050» стратегиясы атты Қазақстан халқына Жолдауында «Жоғары оқу орындары білім беру қызметімен шектеліп қал мауы тиіс. Олар қолданбалы және ғылыми-зерттеушілік бөлімшелерін құруы және дамытуы қажет» деп нақты талап-міндеттер қойды. Осы орай да мемлекеттің берген жаңа мүмкіндіктерін пайдалана отырып, Қазақ ұлттық аграрлық уни вер
ситеті әлемдік деңгейдегі зерт теу университе тіне трансформациялануға жұмы- луда. Қазірдің өзінде біздің «инновациялық қызметке бағыттал ған жоғары оқу орны» деген статусымыз бар. Қа зіргі күні біздің университетіміз еліміздегі аграрлық сала мамандарын даярлайтын негізгі жоғары оқу орны саналады. Мұның өзі – ғылым мен білімді дамытуда жеткен жетістігіміздің белгісі. Қалай десек те, еліміздегі оң өзгерістердің барлығы да – Тәуелсіздігіміздің жемісі. Олай болса, осы бір қастерлі де қасиетті құндылы ғы мызды бағалай білейік. Өркениетті елдермен те ре зесін теңестіріп, жаңа қоғам құруға ұмтылыс жа сап отырған Қазақ елі өткеннен сабақ алып, жарқын келешегінің қамын жасауда. Шекарасын мықтап, алыс-жақын шетелдермен тиімді қарым-қатынас орнатқан республикамызда халықтың игілігі үшін атқарылған іс-шаралар қаншалықты көп болса, болашақтың еншісінде тұрған міндетте ме- леріміз одан да ауқымды. Ендеше, елдігіміздің кепілі – Тәуелсіздігіміз баянды болсын! Тілектес ЕСПОЛОВ, Қазақ ұлттық аграрлық университетінің ректоры, ҚР ҰҒА академигі Күні кеше Лондонда «2012 жылдың ең үздік банк нотасы» номинациясында 5000 теңгеміз ең үздік деп танылды. Айта кету керек, биылғы мамыр айында Халықаралық банкнота қоғамдастығы (Inter- natio nal Bank Note Societу) 2011 жылы айналымға шыға рылған 100-ден астам қағаз ақшаның ішінен 5000 теңгені таңдап алған болатын. Купюра дизайны және оның идеологиясы, сондай-ақ тех- никалық орындал уы мен қорғаныс белгілері қо- ғамдастық мүшелерін тән ті еткенге ұқсайды. Бұл марапаттың маңыздылығы – жеңімпазды таңдау- шылар қандай да бір банкно таның мүддесін көз- демейді, оның әрленуі, басылу са пасы мен қорғау тәсілдеріне мән береді. Бірінші орынды иеленген біздің 5000 теңгелік 2011 жылдың 30 желтоқсанында айналымға шық қан. Ұлттық банк дизайнерлері әрлеген «қып- қызыл» ақшамыз Банкнота фабрикасында ба- сылған. Марапаттау рәсіміне еліміздің бас банкирі Қайрат Келімбетов қатысты. Біздің теңгеміздің бүкіл әлемді мойындатуы – бұл да егемен еліміздің бір жетістігі.
КӨЗҚАРАС
Серж САРГСЯН, Армения Республикасының Президенті: – Армения мен Қазақстан – Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы бойынша одақтас елдер, осыдан-ақ бәрі аңғарылып тұр. Халықаралық тәжірибеде мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықтың одақтастықтан асқан жоғары деңгейі жоқ. Біз екіжақты ынтымақтастықты қарқынды дамытып, жедел әрекет етудің ұжымдық күшін құруға, шарттық-құқықтық базаны жетілдіруге, әскери салада бірлескен кең ауқымды жаттығулар өткізуге мүдделіміз. Келешекте Қазақстан мен Армения экономикалық ынтымақтастықтың мүмкіндіктерін толық пайдалануы тиіс. АЙТАЙЫН ДЕГЕНІМ: Тәуелсіздік алған тұста Қазақстанның атом қаруынан бас тарту туралы бастамасын шетелдік алпауыт елдердің барлығы дерлік қолдады. Алайда біздің ішімізде «егер біз атомды өткізсек, ертең Тәуелсіздігімізді, елдігімізді қалай қорғаймыз?» дегенге саятын пікірлер де айтылып қалып жатты. Мұндай пікірлер шетелдік беделді сарапшылардың құлағына да жеткен болатын. Сонда сырттан келген делегация басшыларының айтқаны есімде қалыпты. «Тәуелсіздік мәселесінде әлбетте сырттан көмек те, қолдау да керек болуы мүмкін. Егер қазаққа агрессорлық пиғылдағылар болса, біз оларды тап басып айтармыз, қорған болуға жарармыз. Алайда қазақ халқы тәуелсіздігі үшін өзі күресуі керек. Тек қана халықтың өзі тәуелсіздік үшін күрессе, тәуелсіздігі жоқ жерде өмір сүре алмайтынын сезінсе ғана ешкімнен жеңілмейді, тәуелсіздігі де мәңгілік болады. Әйтпесе, қолымда атом бар деп, тәуелсіздігімді сол атоммен қорғаймын деу – бекершілік». Міне, бұл аса дұрыс пікір еді. Яғни Тәуелсіздікпен күресте де, Тәуелсіздікті қорғау мен оны баянды етуде де халықтың санасы мен сезімі ең күшті рөл атқарады. Атомнан да күшті рөлді... ww w.alashainasy.kz e-mail: info@alashainasy.kz y y РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ «Тәуелсіздік толғауы» атты респуб ли ка лық байқау отандық озық музыка лық-драмалық шығармаларды анық тау және талантты авторларға қолдау көрсету мақсатында 2009 жылдан бері өткізіліп келеді. Компо- зиторлар мен драматургтердің тартысты дода сы биыл жа жа ст ст ар ар ға ғ а а рн рн ал ал ға ға н н «Ү «Ү зд з ік музы калық-дарамалық ық ш ш ы- ы- ға ға р р ма
ма» », «
«Қу Қу ыр ыр ш ш ақ ақ т т еа еа т трларына арналған озық д дра рама
ма- лық туынды» және «Қазақ халық аспаптарына арналған шағын шығар ма» номинациялары бойынша өтті. Байқау нәтижесі бойынша Тоғжан Жахиннің «Жа- лын» атты күйі «Қазақ ха лық аспаптарына арналған кіші көлемді ең үздік шығарма» болып та ныл ды. Қазылар алқасының шешімі мен «Жастар аудиториясына ар- налған ең үздік музыкалық-драмалық көлемді шы- ғарма» аталымында 1, 2-орындар ешкімге берілмеді. 3-орын Ақтоты Ра йым құловаға «Жүрек қалауы» мюзиклі үшін берілді. «Қуыршақ театрына арналған ең үз үз
д к к ту ту ын ын ды ды » » ат ат ал ал ым ы ы бойынша жүлдені Гү ү лж
ай айна
на р р Ка Ка лд лд ин инан ан ың ың « « Қы Қы рс рс ы ық балапаны» же ңіп алса а ,
«Х ор орға ға
арналған ең үздік шығарма» аталымында Бахтияр Аман жолдың «Ел іші – алтын бесік» туындысы бірінші жүлдеге лайық деп танылды. «Балаларға арналған үздік ән» атағына биыл Қуат Шілдебаевтың «Жаңа жылы» қол жеткізді. Тәуелсіздік мерекесіне орай жыл сайын үлкен конкурстар өтуші еді. Сондай шара биыл да ұйымдастырылды ма? Кімдер жеңімпаз болды? Ер Ер жа жа н н МЫ МЫ РЗ РЗ АХ АХ МЕ МЕ Т, Т, Та Талд лдық ы орған – – Жа Ж ба байх йх ан ан М Мүб үб ә әракұлы, 1991 жылдың 1 1 6 6 желтоқсаны қазақ халқы үшін жаңа атқан күн секілді болғаны рас қой. Тарих жолымен осынау күннен алыстаған сайын Тәуелсіздіктің құндылы- ғы да арта түсері сөзсіз. Жалпы, Сіз үшін «Тәуелсіз- дік» ұғымы, Тәуелсіздіктің құндылығы деген не? – Әлбетте, ең алдымен Тәуелсіздік деген ұғымды түсінуге тиіспіз. Менің ң тү тү сіні
ні гіімш
мше, е Т
Тәу у ел елсі сізд
здік к те тен н асс- қан мереке де, бұдан ан үүлк лк ен ен т той
ой д д а, а, б бұд ұдан
ан ү ү лк лк ен ен қ қуа
уа- ныш та болмайды. Бұл қуанышты ешқандай да басқа қуанышпен салыстыруға келмейді. Мен осы жайында «Тәуелсіздікті атқан таңмен, шыққан күнмен ғана са- лыс тыруға болады» деп бір сұхбатымда айтқан едім. Сырттай ұғымды алып қарағанның өзінде «тәуелді» ме ме
н «ттәу әуел
елсі сіз»
з» ссөз
өзін інің
ің а айырмашылығы жер мен көк- - те тей. й. Т Т әу әуел
елді ді а а да да м м ме
мен н еркін адамды, сол секілд лді і
салыстыруға болмайды. Тәуелсіз емес мемлекетте болған адам тәуелсіздік дегеннің не екенін жақсы түсінер еді. Бодан болу, құл болу, тәуелді болу дегеннің ең сорақысы – ондай адам өзіне сеніңкіремейді. «Біреу не айтады екен? н?»
» де де п өзге г нің ң бұ бұ йр йр ығын ы ғана
күтеді. Сонымен бірг г е, е, тт әу әу ел елсі
с зд здік к ұ ұғы ғы мы мын н те те к к сө сө зд зд ің ің
мағынасымен түсініп қана қоюға да болмайды. Оның ұғымы терең. Әр ұғымды түсіну үшін оны сөз жүзінде біліп қоймай, оның ішкі сырына да мән беру керек. Сондықтан да, біз Тәуелсіздіктің жарияланған күнін ерекше сезіммен қарсы алдық, сол кездегі зиялы қа қ уы
у мд ды бы ы ла л й қо қ йғанда, төбесінің түйсігі бар әрбір р ад
ам ам ө ө зі зін н ба бақы қы тт тт ы ы са
са на на д ды. Біздің толқынның бақыт тты ты
болуына тағы бір себеп – алдымызда осы күнді аңсап өткен арыстай азаматтарымыз өткен еді. 250 жыл бойы қазақ халқының ойлағаны тек тәуелсіздік болды. Осыған талай-талай ұмтылыс болды, осы жолда жандарын қиған азаматтар қаншама. Кешегі Абылай ханнан бастап, Кенесар ры ы
а нның
ң да, Иса ата
та й, Махам- беттің де, Амангелдіі И И ма манұ нұ лы лы ны ны ң ң да да к к өт өтер еріл
іл іс ісі ос ос ын ын- дай ұлы сезімнен туды. Б Б ертін келе алаш көсемдер ін ің
көтерген мәселесі де осы – Тәуелсіздік. Ең ақыры «Тә- уелсіз елдің азаматы» деген мәртебелі атаққа Әуезов те, Сәтбаев та, Мүсірепов те жете алмады. Бірақ олар да осы күнді аңсап өткен еді. Ендеше, бізге Тәуелсіздік бұ ұ
р анды
дықт қ ан да, шын мәнінде бақыттымыз. Со Со нд ндық ық та тан н да
да, Тә Тәуе уелс л іздік бір сөзбен аша салат т ын
дүние емес. Бұ Б л желтоқсан айында ғана ойлана бас- тайтын мәселе емес, күн сайын дәлелдеуді қажет ете- тін дүние. Ендігі күні ақындардың да, жазушылар дың да, философтардың да таусылмайтын тақырыбы, сая- саткерлердің талмайтын күресі – осы Тәуелсіздік.
жүктеу/скачать 12,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|