«ТІл мәдениет қоғам» үштігіндегі әйел концептінің тілдік сипаты
жүктеу/скачать 0,53 Mb. Pdf көрінісі
|
Г.Ы. СЕРКЕБАЕВА
| Қорытынды.
Үстеулер – қимылдың алуан түрлі белгілерін, күй - жайын немесе сапаның дәрежесін білдіретін грамматикалық құбылыс. Қимылдың белгісі мен заттың сынының белгісін білдіру, сөйлем ішінде пысықтауыш немесе кейде анықтауыш (жекелеген формаларда) функциясында жұмсалуы үстеуді өзге сөз таптарынан даралайтын басты ерекшелігі болып саналады. Басқа сөз таптарынан ажыратып тұратын негізгі белгі – түрленбейтін сөз табы бола тұра, түрленуші сөздердің барлығымен грамматикалық қатынасқа түсуі. Үстеу сөздердің этимологиясын анықтау олардың ежелде қай сөз табынан ауысып келгендігін білуге, оның құрамындағы септік формасының даму сатысы тілдің қандай кезеңіне дейін қолданғандығы немесе қай дәуірде ығыстырылғандығын анықтауға мүмкіндік береді. Мұндай талдаулар тек үстеулердің ғана емес, өзге сөз таптары мен оның грамматикалық көрсеткіштерінің пайда болу жолдарын айқынауға септігін тигізеді. Әрбір сөзге жеке талдау жасау сол топтағы үстеулердің қалай пайда болғандығының толық айғағы. Қалыптасу барысында үстеу сөздер бірден жасала салмай, тарихи дамудан өтті. Мағыналық, функциялық жақтан әбден сұрыпталды, осындай күрделі эволюциялық даму жолынан өткен сөздер ғана үстеулер қатарынан орын алды. Осы тұрғыдан келгенде үстеулердің «Кодекс куманикустегі» көрінісін анықтайтын зерттеу жұмысымыздың маңызы зор деп білеміз. Әдебиеттер 1. Саурықов Е.Б. Үстеу сөз табы: тарихи дамуы және қалыптасуы (түркі тілдері материалдары негізінде). Филол.ғыл.докторы ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертациясының авторефераты. – Алматы, 2010. – 44 б. 2. Маралбек Е. Мөлшер категориясының тарихи парадигмасы (лингвистикалық аспектіде). Философия докторы дәрежесін алу үшін дайындалған диссертациясы. – Алматы, 2020. – 220 б. 3. Баскаков Н.А. Введение в изучение тюркских языков. 2 - е изд. – М.: Высшая школа, 1969. – 383 с. 4. Құрышжанұлы Ә., Көмеков Б.Е., Жүнісұлы Д.С. Ескі қыпшақ тілі (Оқулық). – Алматы: ҚазМҚПУ, 2007. – 316 б. 5. Момынова Б. Қазақ әдеби тілінің тарихы (Оқулық). – Алматы: Қазақ университеті, 2011. – 283 б. 6. Құрышжанов А.Қ., Жұбанов А.Қ., Белботаев А.Б. Куманша - қазақша жиілік сөздік. – Алматы, 1978. – 278 б. 7. Виноградов В.В. Вопросы современного русского словообразования // Русский язык в школе. – М., 1952. – №2. – С. 17 -20. 8. Исаев С.М. Қазіргі қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты. – Алматы: Рауан, 1998. – 304 б. 9. Сарбалаев Ж. Қазіргі қазақ тіліндегі конверсия мен адъективация. Филол.ғыл.канд.дисс. – Алматы, 1993. – 29 б. 10. Рамстедт Г.И. Введение в алтайское языкознание. – М.: Изд - во иност.лит., 1957. – 254 с. 11. Котвич В. Исследование по алтайским языкам. – М.: Изд - во иност.лит., 1962. – 371 с. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|