Тіл мәдениеті, стилистика бойынша қүрастырылған бүл жинаңта сөйлеу мөдениетіне ңойылатын талаптар, топ ал-дында сөйлеуге әзірлік жүмыстары туралы айтылып, тіл да-мыту жолдары
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
b175
| Тәжірибелік тапсырмалар
1-жаттығу. Мәнерлеп оқыңдар. Бесікті аластау Бұлт шақыру Алас, алас, баладан алас, Ат басындай ақ бұлт, Иесі келді, пәлесі көш! Қой басындай көк бұлт, Алас, алас, баладан алас, Қоғалы көлдер құрыды, Көзі жаманның көзінен алас, Құба жондар шөледі, Тілі жаманның тілінен алас! Қолдан қара жауын бер! Қырық қабырғасынан алас, Жандай досым, ақ бұлт, Отыз омыртқасынан алас. Омыраудан соқ бұлт! Алас, алас, аласы, Ескек желді сұр бұлт, Келді, міне, баласы. Еріктірмей жете көр! Қош, қош, пәлесі, Тасқындасаң тас жаудыр, Келді, міне, егесі. Қаһарлансаң қар жаудыр, Аталарың ақырса, одан қорықпа, Буырқансаң мұз жаудыр, Аналарың, ағаларың шақырса, Мұздай темір құрсандыр! одан қорықпа. Кел, бұлт, кел, бұлт, Сылдыраған бұлақтан қорықпа. Екі енеге тел бұлт! Арбау жыры Кер, кер, кер жылан, Кереге басты мер жылан. Бір жылан бар – сұм жылан, Бір жылан бар – сұр жылан. Бір жылан бар – жеті жылғы ту жылан, Құралай таудың басынан Қуып келген қу жылан. Пайғамбарлар демінен Дегелек келді, шық жық жылан7 Сұрақтарға жауап беріңіздер: Үш мәтінге ортақ ерекшелік не? Бесікті неге тілден, көзден аластайды? Ұшықтау туралы не білесіндер? Ұшықтаудың аластаумен байланысы бар ма? Бұлттың қандай түрлері айтылған? Аластау, шақыру, арбау жырларының басқа қандай түрлерін білесіндер? 2-жаттығу. Мына өлеңді орфоэпиялық нормамен оқыңдар, сөз бен сөз аралығындағы дыбыстық алмасуларға көңіл бөліңдер? Бұлай оқудың сөз мағынасына әсері қандай, өз сөздеріңмен түсіндіріңдер. Қазақ жері - қонақжай төрдің жері, Қазақ елі - қас сақтай ердің елі. Елі кедей болмаған, жері байтақ, Еділ ердей, Бабырдай шердің елі. Азат бүгін, байлыққа тұнған жерім, Азап жүгін, ел жауын қуған ері. Әділет пен бірлікке жанын қиып, Әділ өткен билердің туған жері. Қазақ жері көп шеккен қасіретті, Қазақ ері - өнерлі, өсиетті. Египетті билеген Бейбарыстың Елі - текті, киелі, қасиетті. Қорлаған жау - басқыншы халыққа мұң, Қорғаған ер - ойлаушы халық қамын. Қобыланды, Ер Тарғын, Алпамыстар, Қорғап қалды ел бағын, алыптарым! жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|