Тілдік құралдарды таңдау, олардың мәтін құрудағы орны
Орындағандар: Беркімбай Н.М.
Саттарбек Ж.
Тобы: М01701-11
Мазмұны
Тілдік құралдарды таңдау, оларды мәтін құру үшін ұйымдастыру
Бұларға әсер ететін факторлар
Тілдік құралдар – тілдегі сөздер мен сөйлемдердің тілдің ішкі заңдылығына байланысты өзінше құрылу, түрлену жүйесінің жиынтығы
Көркем ойды бейнелейтін тілдік құралдардың эстетикалық қасиетін ашу, сыры мен сынын түсіну бағытындағы алғашқы қадамдары орыстың көрнекті ғалымдары болды. Атап айтсақ:
А.А.Потебня
С.М.Пешковский
Л.Б.Щерба
Г.О.Винокур
В.В.Виноградов
А.Байтұрсынов
Қ.Жұбанов
Р.Сыздықова
Қазақ тіл білімінде тілдік құралдарды өз зерттеулерінде жан жақты талдап, тұжырым жасаушылар:
Е.Жанпейісов
Г.Смағұлова
М.Серғалиев
І.Кеңесбаев
Н.Сауранбаев
Ә.Болғанбаев
«Шығарма тілі екі түрлі болатындығы жоғарыда айтылған еді. Оның бірі ақын тілі деп, екіншісі әншейін тіл деп аталады деп едік. Бұл екі тілдің арасындағы айырмасы мынау әншейін тіл көбінесе сөздің дұрыстығын, анықтығын тазалығын, дәлдігін талғайды. Ақын тілі сөздің дұрыстығының, тазалығының, дәлдігінің үстіне, көрнекті, әуезді болу жағын да талғайды»
Көркем әдебиет тілін зерттеудегі негізгі мақсат – көркем туындының бейнелі құрылымдық өзіндік ерекшелігін ашу, көркем мазмұнды бейнелейтін тілдік құралдардың қызметін көрсету.
Ал алғы шарттарына келетін болсақ, олар мыналар:
1) көркем шығарманың мазмұны мен нормасын бірлікте алып зерттеу;
2) көркем шығармадағы тілдік құбылыстың өзара және көркем шығарманың басқа компоненттерімен байланыс, қарым – қатынасын ескеру;
3) бейнеленетін мазмұнға автор қатынасын ескеру;
4) тілдік қолданыстардың әдебиет тарихындағы дәстүрлілігін, жалғастылығын ескеру;
5) ғылыми дамудың жаңа бағыт – бағдарларына сүйену т.б.
Бейтарап сөздер
Тілдік құралдар
Тілдік құралдар
Стилистикалық бояулы
Стилистикалық бояулы тілдік құралдар
Эмоционалды-экспрессивті
Функционалды
М.Серғалиев “Қазақ тілінің мәдениеті”
Р.Сыздықова “Абай шығармаларының тілі”, “Абайдың сөз өрнегі”
Б.Момынова “Шәкәрім поэзиясының тілі”
Пайдаланған әдебиеттер
- А.Байтұрсынұлы Әдебиет танытқыш, - Ташкент,1926
- М.К.Ахметова Мәтін лингвистикасы – Орал, 2008ж
- Р.Сыздықова Көркем әдебиет тілін танудың қырлары
Достарыңызбен бөлісу: | 
