Заңнама актілерін тиісті салада жүргізілген құқықтық мониторингілеу нәтижелері

«Қазақстан Республикасының Заңнама институты» ММ «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңға құқықтық мониторинг жүргізді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласындағы заңнамалық актілерге жүргізілген монитиониг қорытындысы бойынша ескірген, сыбайлас жемқорлыққа жағдай жасайтын, әсерсіз іске асырылатын нормалар анықталған жоқ.

Сонымен бірге, «Сыбаййлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңда осы Заң мен басқа заңдар арасында кемшіліктер тудыратын нормалар бар.

Атап айтқанда, әртүрлі заңнамалық актілерде «лауазымды тұлға» анықтамасын теңестіру қажеттілігі көрсетіледі.

Сонымен қатар Қылмыстық кодекс пен «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заң нормалары арасында сыбайлас жемқорлық субъектілерін белгілеуде кемшіліктер бар.

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңның 1-бабы 4)-тармақшасында мемлекеттік функцияларды орындауға құзырлы тұлғаларға теңестірілген тұлғалардың тізбесіне квазимемлекеттік секторы субъектісінде басқару функцияларын орындайтын тұлға енгізілген.

Өз кезегінде Бюджеттік кодексте квазимемлекеттік сектордың субъектілері – мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар, оның ішінде ұлттық басқару холдингтері, ұлттық холдингтер, құрылтайшысы, қатысушысы немесе акционері мемлекет болып табылатын ұлттық компаниялар, сонымен қатар еншілес, тәуелді және олармен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес теңестірілген басқа заңды тұлғалар деп белгіленген (1-баптың 31-тармақшасы).

Қылмыстық кодекске сәйкес мемлекеттік ұйымда немесе жарғылық капиталындағы мемлекеттің үлесі елу пайыздан асатын ұйымда, оның ішінде акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингте, ұлттық холдингте, ұлттық компанияда, ұлттық даму институтында, дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы көрсетілген еншілес ұйымға тиесілі заңды тұлға басқару функцияларын орындайтын адаммемлекеттік функцияларды орындауға құзырлы тұлғаларға теңестіріледі (3-баптың 28)-тармақшасы).

Осыйлайша, Қылмыстық кодекс Қылмыстық кодекс сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар субъектілеріне мемлекеттің қатысу үлесі 50% астамды құрайтын квазимемлекеттік сектор заңды тұлғаларының басшыларын жатқызады. «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңда сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар субъектілеріне мемлекеттің кез келген қатысу үлесі бар квазимемлекеттік сектор субъектілерінің басшылары жатады.

Сонымен бірге, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес және мемлекеттік қызмет саласындағы заінамалық актілерге жүргізілген мониторинг қорытындысы бойынша ескірген, сыбайлас жемқорлыққа жағдай жасайтын, әсерсіз іске асырылатын нормалар анықталған жоқ.