Т†лен …бдiк?Лы парасат майданы таЎдамалы Алматы «Раритет» 2012



Pdf көрінісі
бет66/72
Дата20.02.2023
өлшемі1,3 Mb.
#69657
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   72
ТАЛАСБАЙ
Заман ауысјан кезде †ткен билiк жҐйесi тґсында жа-
салЈан јиянаттар екшелiп, зерделенiп, сан тҐрлi сараптан
†тедi. Ѕанша адам жазыјсыз сотталды, јаншасы атылды,
јанша мал, јанша дҐние-мҐлiк зорлыјпен т„ркiлендi –
б„рi, шамамен болса да, есептеледi. Есептелмейтiн тек
рухани шыЈындар. ‡йткенi адамныЎ iшкi азабын
есептейтiн т„сiл жој. СенiЎ рухани сенiмiЎ, ґжданыЎ к†зге
к†рiнбегеннен кейiн, аса маЎызды н„рсе болып
есептелмейдi. Алайда барлыј заманда да адамдар мал-
мҐлiк Ґшiн емес, ґжданы мен сенiмi Ґшiн бастарын †лiмге
тiккенi м„лiм.
К†не аЎыз-„Ўгiме, жыр-дастандардаЈы махаббат жолын-
да јґрбан болЈан жандардыЎ таЈдырлары да сенiм бос-
тандыЈына тiкелей байланысты. ОлардыЎ махаббатја де-
ген сенiмдерi аяјја тапталды. СоЈан шыдай алмай, олар
†здерiнiЎ †лiмдерi арјылы жасалЈан зорлыјја јарсылыј-
тарын бiлдiрдi.
Дiни сенiм де махаббаттыЎ бiр тҐрi. КеЎестiк жҐйе
тґсында мыЎдаЈан мешiттер талјандалып, јожа-молда-
лар тґтјындалып, атылатындары атылып жатјанда дiни
сенiмдi †мiрлерiнiЎ м„нi деп ґјјан јанша мыЎ адам ру-
хани јасiреттi бастан кешкенiн санап беру мҐмкiн емес.
МенiЎ анам Р„зия јґранЈа жетiк бiлiмдар болмаса да,
бiр јґдайЈа кҐнде жiк-жапар болып сыйынып отыратын
дiндар кiсi едi. Ѕуанса да, кҐйiнсе де, ајыр аяЈы менi


– 585 –
жајсы к†рсе де, с†зiнiЎ аяЈы: «Алла таЈала, бiр †зiЎ жал-
Јызыма жар бола г†р, жаратјан ием!» – деп дґЈа с†зiндей
болып аяјталар едi.
БiздiЎ балалыј шаЈымыз атеизмнiЎ д„уiрлеп тґрЈан
кезiне с„йкес келдi. ЅґдайдыЎ жој екенi, д„лелдеудi јажет
етпейтiн, †зiнен-†зi белгiлi н„рседей елестейтiн. «ЅґдайЈа
сену – надандыјтыЎ белгiсi» дейдi бiзге мґЈалiмдер. Ауадан
да, судан да, ш†птен де идеологияныЎ иiсi аЎјып тґрЈан
кез. АпамныЎ з„ресiнiЎ ґшјаны маЈан јызыј болып
к†рiнiп: «Апа, јґдай жој», – деймiн жанына жетiп келiп.
Апам елемеген адам болып, жылыстап, сыртја шыЈып
кетедi. «Апа, јґдай жој»,– деймiн мен соЎынан јуып
жетiп. Апам тҐрi бґзылып, жалЈыз ґлына ґрса алмай:
«ЅараЈым, басја бiр „Ўгiме айтшы»,– дейтiн жалынып.
Басја „Ўгiме маЈан јызыј емес. …йтсе де мен Ґшiн јґдай-
дыЎ бар – жоЈыныЎ ајијатынан г†рi, осы туралы айтыс-
та Ґлкен кiсiлердiЎ †зiЎе јарсы келе алмай, олардыЎ ал-
дында †зiЎнiЎ ҐстемдiгiЎдi сезiну маЎыздырај секiлдi.
Ѕысјасы, бiздер де сол заманЈы саяси жҐйенiЎ кiшкентай
жендеттерi болатынбыз. Бiз дiннiЎ †зiн апиын деп ґјјан-
нан кейiн, дiн жолын јуЈандарды жаЈымсыз адамдардыЎ
јатарына жатјызамыз. Бiрај †мiр бар уајытта бiздiЎ осы
тҐсiнiгiмiзге с„йкес келе бермейтiн.
БiздiЎ ауылда Таласбай деген молда болды. Ел iшiнде
сыйлы едi. Аппај кҐмiстей сајалы белiне тҐскен еЎгезер-
дей тґлЈалы кiсi. Ораза, жаназа, таЈы басја аят, дґЈа ојыр
тґстарда оныЎ Јажайып сазды, ꥡiренген Ґнiне таЎ јалар
едiЎ. Рас, ауылда Мейрам деген таЈы бiр молда бар. ОныЎ
да даусы Јажап. ‡зi дiмк„стау, басы селкiлдеп жайшы-
лыјтыЎ †зiнде „реЎ отыратын адам. Ѕґран ојыЈан кезде
басы онан сайын селкiлдеп, †зiнiЎ осы бiр айыјпас дертiн
айтып, жаратјанЈа мґЎын шаЈып, жылап жатјандай сай-
сҐйегiЎдi сырјыратады. Ышјына шыјјан зарлы Ґнiнен
Алладан басјаЈа алданбайтын јасiреттi жан азабы
сезiлгендей болады.
Ал ТаласбайдыЎ Ґнiнен жалбарынудан г†рi „лдебiр
м„Ўгiлiк ґЈымныЎ сабырлы салтанаты айјынырај сезiледi.
Екi к†зiн жґмып алып, бґдан г†рi м„ндiрек те с„ндiрек
басја бiр дҐниеге енiп кеткендей, ендi содан шыјјысы
келмегендей, аят бiткеннен кейiн де к†зiн ашпай, Ґнсiз


– 586 –
отыратыны бар. Ол Ґшiн јґран оју „шейiн бiр дiни жо-
ралЈы емес, †мiрлiк мґрат секiлдi. «Таласбай молданыЎ
Ґнiнде бiр сијырлы кҐш бар» деп „Ўгiме јылар едi тыЎ-
даЈан жґрт.
Осы кiсi туралы кейiн – кiмнен екенi есiмде жој, мы-
нандай бiр „Ўгiме естiдiм.
Кезiнде мешiт ґстаЈан белгiлi молда Таласбай „рiдегi
јуЈын-сҐргiн кезiнде айдалып, „уелi Ѕазајстанда, кейiн
Колыма жаЈында лагерьде болЈан секiлдi. Ѕанша жыл
отырЈанын кiм бiлсiн, „йтеуiр, ол кезде 20–25 жылдан
т†менге сотталу сирек болЈан. Ел тґрмысыныЎ †те ауыр
кезi. СотталЈандардыЎ жаЈдайы одан да ауыр. КҐндiз он
шајты шајырымдай жердегi кен орынында жґмыс iстеп,
ымырттатып лагерьге оралады. Надзирательдерi аса јатал
адам. ‡зiне ґнамаЈан адамдарды забойдыЎ еЎ тереЎ јауiптi
жерлерiне жiбередi. Таласбай јґдай берген мол јайрат-
тыЎ арјасында „зiрге бастыјтардыЎ јатты јаѕарына iлiге
јойЈан жој. Жґмысја тыЎЈылыјты, тiлалЈыш, жґмсај
адамды олар да терiс к†рмейтiн секiлдi.
…лдејалай забойда авария болып, лагерьдiЎ адамдары
жґмыстан кешкiлiк ерте јайтып жҐрдi. Осындай кҐннiЎ
бiрiнде бґлар адам жерленiп жатјан зираттыЎ тґсынан
†ттi. Аштыј таујыметiн бастан кешiп жатса да, ел †зiнiЎ
к„де-жораларын ґмытјысы келмейтiн секiлдi. Б†рiк ки-
ген шојша сајалды, ґзын бойлы кiсi даусын к†тере
с†йлеп, „лдекiмдерге ґрсып, жґртја тапсырма берiп, ша-
руашылыј жаЈын басјарып жҐр. «К„не, јґран ојыЈанда
берiлетiн садајаны орын-орнына јойыЎдар», – деген с†зi
аныј естiледi.
Таласбай јґлаЈына јґран оју деген с†з тигенде жҐрегi
†рекпiп кеткендей болды. КҐЎiренген аят тҐгiл, јґран
деген с†здiЎ †зiн естiмегелi јанша жыл? …лдејалай ты-
нысы тарылЈандай, тереЎ кҐрсiне дем алып, надзирательдiЎ
јасына келдi.
– ШыраЈым-ай, †лiк аттамайтын халыј едiк. Мына бiр
мґсылманныЎ жаназасы шыЈарылып жатыр екен. Рґјсат
берсеЎ, барып бет сипап, кешiкпей арттарыЎнан жетер
едiм, – дедi жалынЈандай бiр Ґнмен.
Надзиратель „лдебiр †з шаруасымен басы јатып келе
жатты ма:


– 587 –
– Жарайды, бiрај тым кешiкпе, – дедi бґЈан бґрылып
та јарамастан.
Таласбай †з тобынан б†лiнiп, аяЎдап јабiр басына келдi
де, шеттеу жерге келiп орналасты.
К†нетоз тҐбiт тајиясы к†зiне тҐскен арыј шал естiлер-
естiлмес Ґнмен «Ѕґлхуалланы» ојып, јабiр шетiндегi
орамалЈа тҐйiлген тҐйiншектi алды. Шамасы тиын-тебен
садаја болу керек. Одан кейiнгi к†зi жыпылыјтаЈан к†се-
леу бiреуi даусын шыЈармай, аузын Јана жыбырлатып,
оныЎ јандай аят ојып отырЈанын бiлу тiптi мҐмкiн бол-
мады. Садаја тҐйiншектер бiттi. Ендi „шейiн р„сiм Ґшiн
Јана айтјандай, басјарып жҐрген кiсi :
– ТаЈы да ојитындар бар ма?– дедi де, жауап кҐтпес-
тен бґрылып, жерде жатјан сырт киiм секiлдi бiрдеЎенi
к†тере бастады.
Таласбай осы арада к†птен кҐткен арманын орындау-
Ја мҐмкiндiктiЎ келгенiн, егер оны јазiр пайдаланып
Ґлгермесе, мґндай с„ттiЎ ендi кезiгуi неЈайбiл екенiн
аныј сездi. Соны сезгеннен кейiн, бiр нарт„уекел иектеп,
«Иасиндi» јираЈаттап бастап ала ж†нелдi. Бґл ґзај сҐренi
молдалардыЎ †здерi сирек ојитын. Бiрај с†зiнiЎ айты-
луы да, сазы да кҐрделi осы бiр сҐренi ТаласбайдыЎ са-
ЈынЈаны сонша, ꥡiрентiп бастай ж†нелгенде, к†зiнен
ајјан жасты тежеуге шамасы жетпей јалды. ?зај жыл
к†рмеген жајынымен к†рiскендей, армансыз бiр маујын
басу Ґшiн †зiнiЎ де, †згенiЎ де жҐйкесiн јалжырата, аят-
ты аЎыратып алып ж†нелдi. Манадан берi ґсај-тҐйек
кҐбiр-сыбырЈа селт етпей отырЈан јалыЎ јорым дҐр
сiлкiнгендей болды. К†мейден шыјјан зор дауыс барЈан
сайын јайраттанып, барЈан сайын айбаттанып, жер-
дҐниенi ꥡiрентiп бара жатјандай.
ОтырЈандар не болЈанына тҐсiне алмай, ауыздарын
ашып аЎтарылып јалЈан. КiсiнiЎ жан дҐниесiн бiрден
баурап, „лдебiр бајилыј „леммен тiлдескен осынау Јажа-
йып сазды „уенге барлыј адами мґЎ-зар, †кiнiш, арман,
арыз, тiлек тегiс сыйып кеткен секiлдi. …ркiм „лгi „уен-
нен †з таЈдырын сезгендей, аят ојып отырЈан бейтаныс
жанныЎ жҐзiнен к†здерiн ала алмайды.
Таласбай бґрынЈы „детiмен екi к†зiн тарс жґмып ал-
Јан. Т†зiмiн тауысуЈа айналЈан осы бiр азапты †мiрдi бiр


– 588 –
с„тке ґмытып, дҐниеден озЈан мына жанЈа, сонымен бiрге
жылдар бойы †зiнен јґран д„метiп жҐрген аруајтардыЎ
б„рiне баЈыштаЈан осы дґЈасыныЎ бiткенiн тiптi де јала-
май отырЈан секiлдi. Жан-т„нiмен берiле зарлап отырЈан
осы бiр адам „ркiмнiЎ жҐрегiнде атын атап, тҐстеуге
келмейтiн „лдебiр с„улелi сезiм отын тґтатјандай „сер
еттi. МарјґмныЎ алдыЎЈы жајта отырЈан туысјандары
да Ґн-тҐнсiз к†з жастарын тґншыЈа жґтумен болды.
Мґсылман д„стҐрiнде дґЈа ојып отырЈан кезде жылауЈа
болмайды. К†з жасы ризашылыјтыЎ жојтыЈыныЎ белгiсi.
Пенде баласы јґдайдыЎ бґйрыЈын мойындау арјылы
†мiрiне маЈына табады. ЅґдайЈа баЈышталЈан јґлшылыј-
тыЎ јашанда арты јайыр. Ѕазај јґдайдан †лгенiмдi
тiрiлтiп бер деп сґрамайды. АртыныЎ јайырын сґрайды.
ОтырЈан жґрттыЎ к†Ўiлiнде, шамамен, осы т„рiздi ойлар
тґруы мҐмкiн едi.
Таласбай «Сґбыханды» аяјтаЈан кезде жґрттыЎ б„рi
јолдарын жайды. Таласбай кенет дґЈасын б†лiп, алда
отырЈан шалдар жајја јарап:
– МарјґмныЎ аты кiм? – дедi.
– Смайыл, – дедi „лдекiм ајырын Јана, јателесiп ке-
тем бе деп јорыјјандай.
– …кесiнiЎ аты кiм? – дедi бґл жолы Таласбай ешкiмге
јарамай.
– Иманбай, – дедi таЈы бiреу.
Таласбай јолын жоЈары к†терiп:
– Осы дґЈаны марјґм Иманбай ґлы СмайылдыЎ ар-
уаЈына баЈыштадыј, – дедi. – Жатјан жерi жарыј, иманы
саламат болсын! Алла таЈала кейiнгi ґрпаЈына тату-т„ттi,
саналы Јґмыр кешудi н„сiп јылсын! Я, ґлы Алла! – дедi
содан кейiн ꥡiрене жалбарынЈан бiр Ґнмен. – Бґл дґЈа-
ны басја да барша аруајтарЈа, пайЈамбарлар мен сахаба-
ларЈа, ел Ґшiн шейiт болЈан ерлер мен „улие-„мбиелер-
ге, кезiнде жасаЈан, кейiн артында ґрпај јалмаЈан, бiзден
јґран д„метiп жҐрген жандардыЎ рухына баЈыштадыј.
МарјґмдардыЎ жалЈанда пендешiлiкпен жiберген јателерi
болса, кешiрiм жасап, јабiр азабынан јґтјара г†р! Марј-
ґмдардыЎ артта јалЈан ґрпајтарын, барша јазај јауымын
јызЈаныш пен кҐншiлдiктен, †зiмшiлдiк пен
кекшiлдiктен, жалЈан жаладан, жазыјсыз жазадан, јуЈын-


– 589 –
сҐргiннен, аштыј пен iндеттен, табиЈи апаттардан, мыЎ
бiр п„леден, жҐз бiр јатерден сајтай г†р! – Таласбай аятын
аяјтап, бетiн сипаЈан кезде, жґрт „лi де алЈашјы „серден
айыЈа алмай, тым-тырыс отырып јалЈан едi.
– ШыраЈым-ай, јырыјтыЎ бiрi јыдыр деушi едi. Ѕай-
дан жҐрген жансыЎ? Бґл т†Ўiректе мынандай јґран
ојитын жан жој секiлдi едi Јой, – дедi ајсајалды јария
ТаласбайЈа таЎырјай јарап.
– Д„м айдап, м„н„й себеппен келiп јалЈан жан едiк, –
дедi Таласбай жауабы јиын сґрајја тап болЈандай, жерге
јарап ойланып. – Отбасын, аЈайын-туысты к†рмей, ел-
ден жырај жҐргенiмiзге т†рт-бес жылдыЎ жҐзi болды...
– Сотталып жҐрсiЎ бе? – дедi ајсајал Ґрейлене.
Таласбай айтар-айтпасын бiлмегендей, Ґнсiз отырып
јалды. …лден соЎ сiлтiдей тынЈан тыныштыјты бґзып:
– И„, ајсајал, сондай бiр таујыметтi тартып жҐрген
жайымыз бар... – дедi. – Ата-бабаларым јґдай жолын
јуЈан жандар едi. ‡зiм де мешiт ґстаЈан молда едiм. Ај
жолды ґстаЈандарды аЈаш атја мiнгiздi. ЗаманныЎ тал-
јысына тҐстiк. Шынымды айтсам, јатын-баланыЎ јайда
жҐргенiн †зiм де бiлмеймiн. Басына кҐн тҐссе, тґлпар –
жабыЈа, батыр јорјајја айналады екен. ТҐзiкпен де,
бґзыјпен де таЈдыр јосып, дос-жаран болдыј. Ѕорлыјја
да, зорлыјја да ет Ґйрендi. ¦йрене алмайтыныЎ – жҐректi
јыжылдатјан бiр саЈыныш. ЅґранныЎ аяттарын,
сҐрелерiн саЈындым. Кейде јґран ојып отырЈан кездерiм
тҐсiме кiредi. Жанымды јинап жҐрген заттыЎ бiрi осы
едi. БҐгiн ретi келiп, аруајтыЎ да сауабын алып, †зiмнiЎ
де шерiмдi тарјатып отырмын.
– Апырай, ҐнiЎ де, с†зiЎ де б†лек екен. Жаназамыз
жетiм јыздыЎ тойындай болып отырЈанда, †зiЎдi бiзге
кезiктiрген бiр АлланыЎ †зi шыЈар. ЕсiмiЎ кiм болады?
– Таласбай.
Шал бiр јолымен жер тiреп, орнынан тґрды.
– БiздiЎ ауыл мынау тґр, – дедi јолымен к†рсетiп. –
Д„м кҐтiп тґр. Ауыз тиiп кет. ЅысылсаЎ, †зiмiз жеткiзiп
салайыј. Ѕґр алајан јоя беру алдымен †зiмiзге обал бо-
лар.
– И„, и„, мынау тґр. Жап-жајын, – деген јоштау
с†здердiЎ аяЈы јолјаЈа айналды.


– 590 –
– Аруајты јадiрлеп, бґрылып келгенiЎiздiЎ †зi бiзге
Ґлкен м„ртебе, – дедi жиынды басјарып жҐрген б†рiктi
кiсi. – Мына …бекеЎ елiмiздiЎ јадiрлi ајсајалы едi. С†зiн
жерге тастамай, д„м ауыз тиiп кетсеЎiз, б„рiмiз де риза
болар едiк.
– И„, с†йт, шыраЈым.
Ѕанша асыЈып тґрса да, шыдай алмай, Таласбай ел-
мен бiрге „удем жердегi ауылЈа келдi. Ауыл иелерi де
тҐсiнiктi адамдар екен, «ондаЈы бастыјтардыЎ жайы белгiлi
Јой, сыйлы јонаЈымызЈа обал болып жҐрмесiн» деп асыј-
тырып, д„мнiЎ б„рiн тездетiп, апыл-Јґпыл астан кейiн,
еЎ маЎызды шаруа ендi келгендей, б„рi де дґЈа кҐтiп,
ТаласбайЈа јарады.
Таласбай бґл жолы аятты, манаЈыдай емес, сабырмен
ојыды. Бiрај таЎјалу алЈашјыдан кем болЈан жој. Бiреуi
јґран с†зiнiЎ айтылу ерекшелiгiне јайран јалып, екiншiсi
мынандай „уездi, зарлы Ґндi †мiрде естiмегендерiн айтып
у-шу болЈан жґртты жиын басјарып жҐрген адам „реЎ
тојтатты:
– Оу, аЈайын, айттыј јой жаЎа, Т„кеЎнiЎ обалына јал-
майыј деп. ОндаЈы надзирательдерде не адамшылыј бар
деп отырсыЎ. Онан да …бекеЎ јонајја батасын берсiн,
сосын тезiрек шыЈарып салайыј.
…бекеЎ јолын жайды:
– ШыраЈым, јґдай жолын јуЈан јасиеттi „улие, сенсiЎ
јалыЎ елге „ке болатын адам. Жасым Ґлкен болЈан соЎ,
баламдай к†рiп, бата берiп жатырмын. Басја тҐскен мына
бiр јиындыјта бiр Алла †зiЎе жар болсын, јараЈым!
¤айып-ерен, јырыј шiлтен шылауыЎда болсын! Iс
тҐспесiн басыЎа, јырЈауылдай жорЈалап, јыдыр келсiн
јасыЎа! Аруајтар јолдасын, жаманшылыј болмасын!
БасыЎ аман, аяј-јолыЎ бҐтiн болып, елiЎмен, отбасыЎ-
мен табысуЈа жазсын! …умин!
– …умин! – деп шу еттi јоршаЈан жґрт.
Таласбайды к†лiкпен жеткiзiп салатын болды. «Мен
„рi јарай ТайсойЈанЈа кетемiн, сiздi жолай тастай
кетемiн» деп жиынды басјарЈан јызыл б†рiктi кiсi
екiншi атја †зi отырды да, ауыл шетiнде „лдебiр бала
ґстап тґрЈан серкенi шылбырына байлап, жетелеп
алды.


– 591 –
Атты адамЈа жердiЎ јашыјтыЈы жој деген осы – бґлар
„Ўгiмелесiп отырып, лагерьдiЎ јасына јалай келiп јал-
Јандарын да бiлмей јалды. Екеуi аттан тҐстi.
Ѕызыл б†рiктi кiсi екi јолын јабат ґсынып:
– Т„ке, менiЎ атым Бейсенбай болады. Ел-жґртыЎыз-
бен аман-сау јауышуыЎызЈа тiлектеспiн. Ал мына серкенi
жаназаныЎ јґдайы садајасы деп јабылдаЎыз, – дедi сер-
ке байланЈан шылбырды ТаласбайдыЎ јолына ґстатып
жатып.
– Ойбай-ау, мґны мен не iстеймiн, †зiм айдауда жҐ-
рiп, – дедi Таласбай јолын жайып.
– ЕштеЎе етпейдi, Т„ке, мґнда да бiр јауым ел Јой,
јґдайы садајадан д„м татсын. – Соны айтып, Бейсенбай
јайтадан атја отырып, екiншi атты жетектеп алды. – Ѕош! –
дедi жҐрiп бара жатып артына бґрылып.
Серкемен јалЈан Таласбай аз-кем ыЎЈайсызданып
тґрды да, «жарайды, болЈан iске ендi неменесiне јинала-
мын» деген оймен серкенi жетектеп, баракја келдi. Серкенi
сыртја байлап, барактыЎ iшiнде кезекшiге тапсырма берiп
жатјан лагерь бастыЈыныЎ јасына келдi. …Ўгiмелесiп
тґрЈан адамныЎ јасына неге келесiЎдер дегендей бастыј
бґЈан ґнатыЎјырамай јарады.
– Келгенiмдi бiлдiрейiн деп, – дедi Таласбай кiн„лiлеу
Ґнмен.
– Кешiкпеймiн дегенiЎ јайда?
– Кешiккенiме кешiрiм сґраймын, бастыј. МҐмкiндiк
болса сiзге бiрдеЎе к†рсетейiн деп едiм.
Бастыј «бiрдеЎе» дегеннен секем алып јалЈандай, бґЈан
кҐдiктене јарады.
– Сыртта тґр, – дедi Таласбай.
Бастыј таЈы не боп јалды дегендей, жҐгiре басып,
сыртја шыјты да, серкенi к†рiп, ештеЎеге тҐсiнбей, ба-
сын шайјап, ТаласбайЈа јарады.
– Бастыј, тек ашулана к†рмеЎiз, – дедi Таласбай оныЎ
тҐнере бастаЈан жҐзiнен сескенiЎкiреп. – ‡зiЎiз рґјсат
бергеннен кейiн, жергiлiктi халыјтыЎ сґрауымен, †лiк
ж†нелтудiЎ р„сiмiн жасап, зират басында аруајја дґЈа
баЈыштадым. Д„стҐр бойынша дґЈа јылЈан адамЈа јґдайы
садаја бередi. Мынау серке – сол јґдайы садаја. Сiздер
јґдайыдан д„м татсын деп „дейi ала келдiм.


– 592 –
– Сонда не iстеуiмiз керек, – дедi †зi јазај болса да,
орысша т„рбиеленген бастыј „лi де тҐсiнiЎкiремей.
– Мына серкенi сою керек, – дедi Таласбай кҐлiмсiреп.
Осы кезде јаѕарлы бастыјтыЎ жҐзi аяј астынан жґмса-
рып:
– Не дейдi? – деп кҐлiп жiбердi. – МынауыЎ Ґлкен
олжа Јой.
АйдаудаЈылар тҐгiл, надзирательдердiЎ †здерiнiЎ ет
к†рмегенiне јанша болЈанын бiр јґдайдыЎ †зi бiлсiн.
– Ойбай-ау, сенi бґдан былай ондай жерге жiберiп тґру
керек болды Јой. – Бастыј бiржола жґмсарып, ет пен
сҐйектен жаралЈан адам јалпына келдi.
Сол кҐнi бҐкiл баракта к†Ўiлдi кеш болды. Серке сойы-
лып, бастыјја ж†нелтiлдi. Бастыј рајымы тҐсiп, жалпы
кухняЈа да азЈантай ет жiберiптi.
Ѕґдай жолын јуЈан Т„кеЎ †стiп сотталып жҐрiп те,
сол жајтыЎ сыйлы адамына айналды.
СоЈыстан кейiнгi жылдары Таласбай айдаудан оралып,
заЎды тҐрде †зiнiЎ молдалыј iсiне јайта кiрiстi. Адам сана-
сын тҐнекке айналдырЈан апиын-дiннiЎ †кiлi жґртја мазај
болудыЎ орнына, неге елдiЎ сыйлы кiсiсi болып жҐргенiне
бiздiЎ де тҐсiнбей жҐргенiмiз де осы кез болатын.
Кейiн сыртта жҐрiп, ел †мiрiнен бейхабарлау жҐрдiм.
Естiгенiм Таласбай сојырiшектен јайтыс болыпты.
Сојырiшекке екi кҐннiЎ бiрiнде операция жасалып, „рi
кетсе бiр жетiден кейiн жґрттыЎ б„рi тґрып кетiп жатјан
заман едi. «Ажалым осыдан келiп тґрса – АлланыЎ бґйры-
Јы. БҐкiл таЈдырын јґдайдыЎ јолына ґстатјан тајуа
деушi едiк, мґныЎ да жаны т„ттi екен Јой деген с†зге јалар
жайым жој. Абыройымнан садаЈа. Ѕґдай †зi берген жа-
нын †зi алса, оЈан несiне ренжимiз», – деп операция жа-
сатпай, кетер-кеткенше †зiнiЎ от басын жґбатумен бо-
лыпты.
Бiреулер мґны надандыјја сайЈан шыЈар. Бiрај Т„кеЎ
уајыттыЎ јыры мен сырынан бейхабар жан емес едi.
Кiм бiледi, јиянатшыл заманнан абыроймен јґтылу-
ды ж†н к†рдi ме екен... Шын ајијатын Алла бiледi.


– 593 –


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   72




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет