Т†лен …бдiк?Лы парасат майданы таЎдамалы Алматы «Раритет» 2012
жүктеу/скачать 1,3 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЅОЙШЫ¤?Л
Елуiншi жылдардыЎ ортасы. БiздiЎ бала кезiмiз. Аулымыз кеЎ-байтај јазај даласыныЎ бiр тҐкпiрiнде, аудан орталыЈынан алшајтау болЈандыјтан †се алмай, баяЈы мешеу кҐйiнде јалып јойЈан, „ртҐрлi тарихи- „леуметтiк апаттардан зардапты к†бiрек шеккен, ескерусiз ескi мҐлiктей к†зден таса жабайылау, жадау- лау ел едi. Кино, концерт дегендер бiздер Ґшiн ертегiмен бiрдей. Жан дҐниемiзде „лдебiр рухани аштыјтыЎ белгiсi сезiлетiн. АуданЈа облыстан „ртiстер келiптi деген хабар естiсек, солардыЎ ауылЈа келуiн таЈатсыз кҐтiп, жҐрегiмiз тар- сылдап јалай јуанатынымызды бҐгiнгi тiлмен айтып жеткiзу оЎай емес. Тегiнде, бала кезде адам бойындаЈы јуаныш сезiмiн айрыјша кҐшейтетiн бiр артыј јуат бо- латын секiлдi. Сонымен «АуданЈа «Ѕозы К†рпеш – Баян сґлу» фильмi келiптi, жајында бiздiЎ ауылЈа да келедi екен» деген хабар жеткенде, мен апта бойы ґйјыдан јалдым. …лгi хабар есiме тҐссе, жҐрегiм атјајтап, фильмдi јалай к†ретiнiм к†з алдыма елестеп, јуаныштан ґйјым шайдай ашылады. Бiр кҐнi Айдархан деген бала «Ѕозы К†рпеш...» фильмiн аудан орталыЈынан к†рiп келгенiн айтып, „лгiнiЎ аузына кiрiп кете жаздаЈандай болып „Ўгiмесiн тыЎда- дыј. – 594 – – Ѕозы јандай? Баян јандай екен? – деймiз. – Ой, екеуi де †рiмдей, керемет сґлу, – дейдi Айдар- хан. У-шу болып, таЎ јалсај та, тҐрлерiн д„лдеп елестете алмаймыз. – Ѕодар јандай екен? – деймiз. – Ѕодар iрi, еЎгезердей. – Iрi болЈанда, јандай? – Ѕозыдан биiгiрек. – Ойбай, неге? – деймiз таЎ јалып. ‡йткенi жырда ЅодардыЎ бойы 40 кез деген жадымыз- да јалып јойЈан. …р кез шамамен 70 сантиметр болЈанда, ЅодардыЎ бойы, кем дегенде, 28 метр болу керек. Ајыры, мейлi јандай болса да, алдымен фильмдi к†рейiкшi деген м„мiлеге келдiк. Бiр кҐнi аЎсаЈан фильм ауылЈа да жеттi-ау. Жаз айы болатын. Ымырт жабыла киiз ҐйдiЎ алдына ајжайма керiлiп, экран жасалды. Халыј ыЈы-жыЈы. ЖґрттыЎ б„рi малдас јґрып жерде отыр. ЖырдаЈы ојиЈаЈа јаныј болЈан соЎ, бiздер фильм басталЈан с„тте-ај басја бiр „лемге енiп кеткендей, †зге †мiрдi ґмыттыј. Алды- мызда жҐрiп жатјан фильм емес, тура сол ојиЈаныЎ †зi секiлдi. Баян јандай сґлу, Ѕозы јандай к†ркем! Ѕарабай неткен јытымыр! Ѕодар јандай жексґрын! Жантыј ше? …, атаЎа н„лет! ОјиЈа †зiнiЎ јатерлi с„тiне жајындап келе жатыр. Ѕодар Ѕозыны †лтiруге шын бет алды. Бiзде з„ре жој. Кенет алдан, экранЈа жајын жерден шу шыјты. Апыр- топыр. Не болЈанына тҐсiнбей јалдыј. – Оу, Ѕойшеке, јойсаЎызшы, – деген дауыстар шы- Јады. …лдекiм бiреулердi бојтап жҐр. – Жiбер де жiбер, – дейтiн секiлдi. Ајыры не болЈанына тҐсiндiк. Ауылда ЅойшыЈґл де- ген шојша сајалы шошаЎдаЈан, јызба, тентек шал бо- латын. Екi с†зге келмейтiн. Ѕодар пышај салуЈа Ѕозы- ныЎ артынан жајындай бергенде, „лгi кiсi јамшысын ала салып, экранЈа ґмтылЈан. ЖґрттыЎ б„рi ЅойшекеЎдi ґстап жҐр, боса-болмаса, Ѕодарды ґстап жҐрген ешкiм жој. – 595 – Жґрт †стiп апыр-топыр болып жҐргенде Ѕодар Ѕозы- ны †лтiрдi де кеттi. Абыр-сабыр басыла јоймаЈан соЎ, экранды аныЈырај к†ру Ґшiн мен алдыЎЈы жаЈына келдiм. Ѕамшысын јыса ґстап, басыла алмай, јалшылдап отырЈан ЅойшыЈґлдыЎ тҐрiне јарап едiм – жылап отыр екен... Бiр заманда фильм аяјталды. Сґлулыј пен махаббаттыЎ м„Ўгiлiк ескерткiшiндей болЈан ару Баян мен јайран Ѕозы јиянаттыЎ јґрбаны болып кете барды. Солай боларын кҐнi бґрын бiлсек те, осы јасiрет б„рiмiзге аяј астынан тап болЈандай, ж„не „рјайсымызЈа жасалЈан жеке јастандыјтай жҐрегiмiздi жаралап, јинала жылап, жґбана алмай отырмыз. Кенет: – Апыр-ай, ЅойшекеЎнiЎ де ґстаспаЈан адамы јал- мады-ау, ајыры ретiн тауып, Ѕодармен де т†белескен жој па, – деген „лдекiмнiЎ „зiлi бейм„лiм тарих тҐкпiрiнен б„рiмiздi †зiмiз †мiр сҐрiп отырЈан бҐгiнгi кҐнге, ајжайма керiлген киiз ҐйдiЎ алдына јайта „кел- гендей болды. – ЅойшекеЎ кетiп јалмаЈанда, осы с†зiЎ Ґшiн сен де сыбаЈаЎды алатын едiЎ, – деп оЈан таЈы бiреу „зiл јосты. ЅойшекеЎ, шынында да, фильмнiЎ аяЈына јарамай, кетiп јалЈан екен. Бґл да оныЎ б„рiмiздi жылатјан зґлым- дыј „рекетке к†рсеткен јыры деп ойладыј. …рине, ЅойшекеЎ кинода болып жатјан ојиЈаЈа тҐк iстей алмайтынын, ЅодардыЎ Ѕозыны б„рiбiр †лтiретiнiн бiлмейдi емес, бiлдi. Бiрај к†ре тґрып, тҐк јарсылыј бiлдiрмей, Ґндемей отыра берудi †зiнiЎ жанына, бҐкiл табиЈатына жасалЈан јиянат деп ґјты. Тарихја, †мiрге ыјпал жҐргiзiп, зґлымдыјја бґЈау салуЈа бiр адам тҐгiлi бiр ґрпајтыЎ, тiптi бiрнеше ґрпај- тыЎ шамасы жетпеуi мҐмкiн. М„селе, сенiЎ јиянатпен ешјашан да келiспейтiн кҐрескер рухыЎды жоЈалтпа- уыЎда Јой. ЅойшекеЎ ґстасјан адамын ґрып жыЈатындай јарулы да кiсi емес, јаЎЈалајтаЈан бiр жапырај шал Јой. Бiрај жанын јорлайтын н„рсенiЎ б„рiне јарсы шыЈып, т†белесудi †зiнiЎ мiндетiндей к†ретiн секiлдi. Ѕалай бол- Јанда да, оныЎ осы бiр бала секiлдi кiсi кҐлерлiк iс- – 596 – „рекетiнде „лдебiр жҐректiлiктiЎ, ымырасыз рухтыЎ жат- јанын жојја шыЈару мҐмкiн емес едi. Ал бiздiЎ уајытымызда јиянат экранда емес, д„л јасы- мызда жасалып жатса да, ж„не онымен кҐресуге бiздiЎ талай амалымыз болса да, јиянатја јарсы шыјјымыз келмейдi. ‡йткенi бiз †зiмiзге жасалЈан јиянатпен „лде- јашан табысјанЈа ґјсаймыз. ЕЎ Ґлкен јатер осы ма екен?.. Осындай ойлардыЎ жетегiнде жҐргенде есiме ерiксiз ЅойшекеЎ тҐседi. |