Психология басқа салалардан қалай ерекшеленеді? Қатерлі психологиялық және мінез-құлық факторлары
Психологиялық немесе мінез-құлық факторларына байланысты кейбір аурулар:
Соққы
Жүрек ауруы
АҚТҚ / ЖҚТБ
Рагы
Туғандағы ақаулар және нәресте өлімі
Жұқпалы аурулар
Денсаулық психологтары түрлі іс-шараларға қатысады, бірақ денсаулық психологиясының өзекті мәселелерінің бірі ғана:
Денсаулық психологиясының қазіргі мәселелері Медициналық әдебиеттер мен практикада «Психикалық денсаулық» термині кең қолданылады, және психикалық денсаулық қалпы баланың психикалық, әлеуметтік даму жағдайымен түсіндіріледі.
Жүйке-психикалық науқастардың кең тарауы бүгінде тек дәрігерлердің ғана емес, сонымен қатар биологтардың, социологтардың , педагогтардың зерттеуін қажет ететін үлкен мәселені тудырып отыр. Педагогтардың бұл мәселемен айналысуы оқушылар арасында ақыл-ойының кемістігі немесе жүйке психикалық әрекетінің ауытқуы, қылықтың бұзылуы себебінен оқу бағдарламасын игере алмайтын балалардың кездесуімен байланысты. Педиатор – дәрігірлер үнемі стрес жағдайында жүретін ересектерге тән науқастардың балаларда да жиілеп кеткенін айтады. Оның себебі ретінде балалардың халық көп жиналатын жерлерде көп болатыны, балалардың алкоголь мен анашаны қабылдауы орын алады. Нәтижесінде балаларда ұйқының бұзылуы, бас аурулары, невротикалық симптомдар , психикалық , физикалық дамудың бұзылуы, қылықтың ауытқуы пайда болады.
Медициналық әдебиеттер мен практикада «Психикалық денсаулық» термині кең қолданылады, және психикалық денсаулық қалпы баланың психикалық, әлеуметтік даму жағдайымен түсіндіріледі.
Жүйке-психикалық науқастардың кең тарауы бүгінде тек дәрігерлердің ғана емес, сонымен қатар биологтардың, социологтардың , педагогтардың зерттеуін қажет ететін үлкен мәселені тудырып отыр. Педагогтардың бұл мәселемен айналысуы оқушылар арасында ақыл-ойының кемістігі немесе жүйке психикалық әрекетінің ауытқуы, қылықтың бұзылуы себебінен оқу бағдарламасын игере алмайтын балалардың кездесуімен байланысты. Педиатор – дәрігірлер үнемі стрес жағдайында жүретін ересектерге тән науқастардың балаларда да жиілеп кеткенін айтады. Оның себебі ретінде балалардың халық көп жиналатын жерлерде көп болатыны, балалардың алкоголь мен анашаны қабылдауы орын алады. Нәтижесінде балаларда ұйқының бұзылуы, бас аурулары, невротикалық симптомдар , психикалық , физикалық дамудың бұзылуы, қылықтың ауытқуы пайда болады.
Денсаулық, психикалық денсаулық мәселелерін ауру, науқас емес қалыпты даму тұрғысынан қарастыру тек ХХ ғасырдың соңғы жылдарында кең орын алған.
Чех психологтары Й.Лангмейер мен З.Матейчен айтуынша психикалық қалыптың бұзылу депривациямен анықталады, өте сирек депривациялық жағдайға баланың бірнеше маңызды қажеттіліктерін қанағаттанбауы сәйкес келеді. Ол әр жас кезінде әр-түрлі болады. Сондықтан, белгілі бір даму кезінде қандай психикалық қажеттіліктердің ерекше маңызды болатындығын, қанағаттанбауы үлкен зиян болатын қажеттіліктердің ерекшеліктерін анықтау өте маңызды. Мұнда әр баланың бір ғана «депривациялық жағдай» әсерінен өзін әр-түрлі ұстайтынын ескеру қажет. Сонымен қатар, әр баланың дені сау, даму үшін жылы сезім, махаббат қажет. Даму мен мінездің бұзылуында патогенді мәнге аффективті қажеттіліктердің жеткілікті қанағаттанбауы ие болады, яғни змоционалді, аффективті депривация.
1
Сіз өзіне сенімді, өзін-өзі қамтамасыз ететін, өзін-өзі бағалайтын адамсыз. Сіз махаббат пен Достар іздемейсіз. Бірақ сонымен бірге көптеген адамдар сізді құрметтейді, олар сіздің үлгісіңізбен шабыттандырады. Сіз сондай-ақ мызғымас және еркіндікті сүйесіз! Сонымен бірге сіз еңбекқор және табандысыз, сіздің өміріңіз сәтті немесе оған жақын!
2
Сіз сабырлы адамсыз. Тыныштық пен жалғыздықты жақсы көріңіз! Сөйлегеннен гөрі үндемегенді жақсы көреді. Сонымен бірге олар кеңес беруге және қажет болған жағдайда тыңдауға дайын. Сіздің көмегіңіз бағаланады, ол әрқашан пайдалы. Сіз достар мен таныстардың қоғамында өзіңізді жайлы сезінесіз. Сізді басқалардың арасында сіздің ақылыңыз бен әдептілік сезімі ерекшелендіреді.
3
Сізді күлімсіреген адам деп атауға болады. Сіз оптимистсіз, күш пен қуатқа толы. Сіз өмірді бағалауыңыз керек екенін білесіз, бәрін барынша қабылдаңыз. Жаңа білімді, танысуды жақсы көріңіз. Сіз басқа адамдардың кемшіліктеріне жол бересіз. Қиындықтар сізді ренжітпейді, салауатты бәсекелестік сіз туралы да. Дайын тануға өз қателіктерін наслаждаетесь өмір!
4
Риясыз және тұрақсыз адам. Бірнеше минут ішінде көңіл-күйіңіз жиі өзгереді. Сіз нағыз бүлікшісіз, сіздің өміріңіз қызықты және болжау мүмкін емес. Сіздің харизма, өзіне деген сенімділік адамдарды тартады. Сізбен бірге жүру қиын, сіз одан да қызықты адам боласыз.
5
Сіз қиындықтарды ұнатпайсыз, өмір сүресіз. Сізге тұрақтылық пен тыныштық ұнайды. Біреу сіздің өміріңізді скучно деп атай алады, бірақ бәрі сізге сәйкес келеді. Неліктен "қиындату" керек? Сіз қауіпсіздік пен тұрақтылықты бағалайсыз және оны ешқандай пайда үшін алмастырмайсыз.
6
Сіз жалғыз адамсыз. Адамдарға сенуді ұнатпаңыз. Сіздің бірнеше достарыңыз бар және сізге жеткілікті. Сіз танысуды ұнатпайсыз. Сіз минимализм мен қарапайымдылықты жақсы көресіз. Адамның ішкі әлемі сіз үшін де маңызды. Сонымен қатар, адам қалай киінеді, материалдық әлемде не бай, сіз үшін маңызды емес. Оны ойлануға арнай отырып, жалғыздықтан уақыт өткізуді жақсы көріңіз. Сізге жақын адамдардың пікірі маңызды, ал қалғандары қызықтырмайды.