Топырақтағы зиянды заттарды нормалау
жүктеу/скачать 33,64 Kb.
|
лекция 10
- Бұл бет үшін навигация:
- Пестицидтің аты ШРК мг/кг топырақта Шектеуші көздер
- Заттар ШРК Шектеуші көрсеткіштер
- Қауіптілік класы Химиялық заттар
- Топырақ сапасын бағалау Көрсеткіштердің аты 0,25 м
- Көрсеткіш Топырақтың қасиеті
- Санитарлық –энтомологиялық
- Санитарлық –гельминтологиялық
- Санитарлық –бактериологиялық
- Үшіншіден
Топырақ құрамындағы пестицидтерді нормалау 3.3 кестеде берілген. Кесте 2 – Топырақтағы пестицидтердің шекті рауалы концентрациясы
Қала маңындағы, қара және түсті металлургия кәсіпорындарының маңындағы, химиялық және мұнай-химиялық өнеркәсіптері, машина жөндеу жерлеріндегі топырақ ауыр металдармен, мұнай өнімдерімен, фтор және басқа да уытты заттардың қосылыстарымен ластануына байланысты заттарды нормалау 5.4 кестеде көрсетілген. Кесте 3 – топырақтағы кейбір заттардың шекті рауалы концентрациясы, мг/кг
* Жуықты мөлшер Топыраққа әртүрлі көздерден (металлургия, машина жасау, өндірістік кәсіпорындардың қалдықтары мен төгінділері) түсетін көптеген химиялық заттарды бірнеше қауіптілік кластары бойынша жіктейді, 5.5 кесте. Кесте 4 – Топыраққа түсетін әртүрлі химимялық заттардың қауіптілік кластары
Топырақтың санитарлық жағдайы бірқатар гигиеналық көрсеткіштер (санитарлық сан, ішек таяқшаларының (коли-титр), гельминттердің жұмыртқасы, шыбын дернәсілінің болуы) бойынша бағаланады, олар 3.6 кестеде берілген. Кесте 5– Топырақтың санитарлық жағдайының кешенді гигиеналық көрсеткіштері
Берілген көрсеткіштер жиынтығы бойынша топырақ таза және ластанған деп бағаланады. Топырақтың санитарлық жағдайын сипаттайтын тағы да бірнеше қосымша көрсеткіштер бар, олар өндірістік кәсіпорындардың және де елді мекендердің жерінде анықталады, 3.7 кесте. Кесте 6 – Топырақтың санитарлық жағдайының көрсеткіштерінің номенклатурасы
Санитарлық-химиялық бағалау жасауға негізінде топырақтық фильтратты зерттеп, санитарлық санды, қышқылдықты, тотықтырғыштықты, сульфаттар мен хлоридтер иондарын және басқа да компоненттерді анықтайды. Санитарлық –энтомологиялық бағалауда синантропты (тұрмыс және үй-жаймен байланысты) құрт-құмырсқалардың санын, бірінші кезекте –балапан құрттарынан бастап есейген түріне дейін шыбыннның барлық өсу фазасындағы сандарын анықтайды. Санитарлық –гельминтологиялық бағалауда адам қолданылатын жерлердегі гельминттердің – адам организмінде, жануарлар мен өсімдіктерде тірішілік ететін құрттардың барлығы сипатталады. Санитарлық –бактериологиялық бағалауда адамдар мен үй жануарларын ауыртатын ішек тобына жататын бактериялардың, сонымен қатарбасқа микроорганизмдердің қарастырылып отырған жүйеде бар екендігі белгіленеді. Ауаның, судың, топырақтың ластанғанына байланысты ағаш, бұтақ және шөп өсімдіктерінің өнімділігі төмендейді өсуі тежеліп тоқтайды. Сондықтан, өсімдіктерге қатысты етіп ксенобиотиктерді нормалау қиын болады. Бұл мәселенің қиындығы – біріншіден, бір заттың өзіне әртүрлі дәрежеде өсетін бір түрлі өсімдіктердің төзімділігі біркелкі болып келмейді. Екіншіден, өсімдіктер төзімділігі оның өсетін жерінің жағдайына, яғни экологиялық факторлар режиміне байланысты, мысалы сулылығына, жарықтығына, минералдық қоректенуіне және т.б. Үшіншіден әр өсімдіктің өзі өсу кезеңіне қарай (жапырақ жайылуы, гүлдің түйнектенуі және т.с.) бір затқа қарсы әртүрлі төзімділікті көрсетеді. Төртіншіден, әртүрлі физиологиялық процестер ластаушы заттарға қарсы бірдей осалдық көрсете алмайды, сондықтан тест ретінде өте төзімділік қасиетке ие таңдалады. Осындай тосқауылға өте сезімтал болып саналатын экожүйенің өнімін анықтайтын фотосинтез процесі. Қазіргі кезде максималды біржолдық ШРК және орта тәуліктік ШРК өсімдіктер үшін ауадағы бірнеше заттарға ғана бекітілген. жүктеу/скачать 33,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||