«Жиындар, кестелер және графиктермен» берілген есептер
Суретте велосипедшінің қозғалыс графигі берілген. Велосипедшінің жылдамдығын табыңыз.
S, м
15 .
12 .
9 .
6 .
3 .
0 1 2 3 4 5 6 t,с
Шешуі: Жылдамдық V=S/t формуласымен табылады. S=15 м, t=5сек тең.
V=15:5; V=3м/с Жауабы: Е) 3м/с
А) 27м/с В) 6м/с С)9м/с Д) 0м/с Е) 3м/с
2. Сыныпта 35 оқушы бар. 20 оқушы математика үйірмесіне қатысады. 11 оқушы биология үйірмесіне қатысады, ал 10 оқушы ешбір үйірмеге қатыспайды. Қанша оқушы әрі математика, әрі биология үйірмесіне қатысатынын табыңыз.
20 11
Матем
14
Биология
5
6
Шешуі: Жалпы 35 оқушы 35-10=25 25 оқушы үйірмелерге қатысады.
20+11=31; 31-25=6
Жауабы: В) 6 оқушы екі үйірмеге де қатысады.
А) 31 В) 6 С)4 Д) 25 Е)16
3. Диаграммада Дильназдың үйге берілген тапсырмаларының көрсеткіші берілген барлығы 72 тапсырма берілген болса, математикадан неше тапсырма берілгенін табыңыз.
А) 48 В) 36 С)12 Д) 24 Е)42
Шешуі: Дөңгелектің толық бұрышы 3600-қа тең. Олай болса,
химия
Матем физика 2100
72-3600
Х-2100
х==42 Математикадан 42 тапсырма берілген.
Жауабы:Е) 42
4.Оқушының 4 пән бойынша жинаған жалпы ұпайы және орта ұпайын есептеңіз.
18 .
16 .
14 .
12 .
10 .
8 .
6 .
4 .
2 .
0 қазақ т математика тарих химия
Шешуі: Диаграмма бойынша төрт пәннен ұпайларын анықтаймыз.
18; 12; 14; 10
Жалпы ұпайы:18+12+14+10=54
Орта ұпайы: 54:4=13,5 Жауабы: Е)54 және 13,5
А) 48 В) 36 С)12 Д) 24 Е) 42
5. Төменде графикте жұмысының әр жылдардағы жұмысына төленетін айлық жалақысы көрсетілген. 2013 жылғы жалақы 2016 жылға неше пайызға асқанын анықтаңыз.
Шешуі: 2013жылы -80000тг
2016 жылы-120000тг
Төмендегідей пропорция құрамыз:
80000-100%
120000-х%
х==150
150-100=50% Жауабы: Е) 50%
А) 60% В) 40% С)75% Д) 100% Е)50%
6. Қала ішіндегі жеңіл көлік жылдамдығының уақыт аралығында өзгерістері кестемен көрсетілген. Егер жеңіл көлік кестедегі уақыт аралығын көрсетілген жылдамдықпен тұрақты жүріп отырса (мысалы, 3-ші минутта 45 км/сағ). 9-шы минутта жүрген жолын анықтаңыз.
уақыт
|
1мин
|
2мин
|
3мин
|
4мин
|
5мин
|
6мин
|
7мин
|
8мин
|
9мин
|
10мин
|
Жылдамдық км/сағ
|
30
|
40
|
45
|
50
|
70
|
75
|
85
|
100
|
90
|
95
|
Шешуі: а) 9 минутта 90км/сағ жылдамдықпен жүрген.
t=1 мин=сағ; S=V*t=90*=1,5 км Жауабы: В) 1,5км
А) 4,5 км В) 1,5км С)2,5км Д) 2км Е) 3,5км
ә) 1-ші және 9-шы минутта жүрген жолдарының қосындысын табыңыз.
Шешуі: 1- минутта: S=30*=0,5км
9- минутта: S=90*=1,5 км
Шыққан нәтижелерді қоссақ жауап шығады:
S1+S9=0,5+1,5=2 км Жауабы: Д) 2км
А) 4,5 км В) 1,5км С)2,5км Д) 2км Е) 3,5км
Б) 10 минут ішінде жүріп өткен жолды анықтаңыз.
Шешуі: S=S1+S2+S3+S4+S5+S6+S7+S8+S9+S10=(V1+V2+V3+V4+V5+V6+V7+V8+V9+V10)*t=(30+40+45+60+70+75+85+100+90+95)*=690*=11,5
S=11,5км Жауабы: А) 11,5 км
А) 11,5 км В) 1,5км С)2,5км Д) 2км Е) 3,5км
7. Әлия планшет сатып алу үшін үш дүкенге ақпанның 14-і күні барды. Төмендегі кестеде әр дүкеннің бағасы мен жеңілдік түрлері көрсетілген
Дүкен
|
Бағасы
|
Жеңілдік түрі
|
А
|
44000
|
Әр айдың 15-не дейін -25%
|
В
|
42000
|
Әр айдың жұп күндері-20%
|
С
|
34000
|
Жеңілдік жоқ
|
Тиімді бағамен алғандағы Әлияның төмен ақшасы қандай?
Шешуі:
А дүкен: 44000тг 25%-ға азаяды. 44000-44000*0,25=44000-11000=33000тг
В дүкен: 42000 тг 20%-ға азаяды.
42000-100%
Х-80%
х==4200*8=33600тг
С дүкен: 34000 тг
Ең тиімді баға - 33000тг Жауабы: С) 33000тг
А) 33500тг В)31000тг С)33000тг Д) 33600тг Е) 32500тг
8. Төмендегі аралықтардың бірігуін табыңыз.
-1 0 1 2 3 4 5
-3 -2 -1 0 1
Шешуі: Екі аралықты біріктіріп шешімін жазамыз. Жауабы: Д) [-1; 1)
А) (-1;1) В) (-3; 3) С)[-3; 3] Д) [-1; 1) Е) [-3; 3)
9. Сауда орталығының көліктерді сату кестесі төмендегідей. 2012-2016 жылдар аралығында көліктің қай түрі ең аз сатылғанын анықтаңыз.
жылдар
|
мерседес
|
тойота
|
мазда
|
хюндай
|
ауди
|
2012ж
|
1320
|
1400
|
1500
|
1460
|
1280
|
2013ж
|
1400
|
1320
|
1200
|
1430
|
1260
|
2014ж
|
2001
|
2500
|
1380
|
2300
|
1520
|
2015ж
|
1620
|
1525
|
1420
|
1400
|
1534
|
2016ж
|
2310
|
2501
|
2100
|
2000
|
1520
|
Шешуі: Әр көліктің түрінің 2012-2016 жылдары сатылған сандарын қосып шығамыз. Ең аз шыққан қосынды шешімі болады.
Мерседес: 1320+1400+2001+1620+2310=8651
Тойота: 1400+1320+2500+1525+2501=9246
Мазда: 1500+1200+1380+1420+2100=7600
Хюндай: 1460+1430+2300+1400+2000=8590
Ауди: 1280+1260+1520+1534+1520=7114
Жауабы: А) ауди
А) ауди В) мазда С)мерседес Д) хюндай Е) тойота
10. 80 оқушының 20-сы домбыра үйірмесіне, 45-і қобыз үйірмесіне және
14-і қобызғада, домбыраға да қатысады. Араларынан бір оқушы таңдалды. Таңдалған оқушы домбыраны да, қобызды да тарта білмейтін оқушы болу ықтималдығын табыңыз.
Қобыз 31
20 45
Домбыра
6
14
Шешуі: Барлығы 80 оқушы үйірмеге барлығы 6+14+31=51 оқушы қатысады. Олай болса: 80-51=29 оқушы үйірмелерге қатыспайды.
Жауабы: Д)
А) В) С) Д) Е)
11. х=у-2. Келесі сандарды салыстырыңыз.
Шешуі: х=у-2 теңдігін сол жақтағы өрнекке қойсақ:
Х+6=у-2+6=у+4=у+4
Жауабы: С) өзара тең
А) оң жақтағы сан үлкен В) сол жақтағы сан үлкен
С)өзара тең Д) анықтау мүмкін емес Е) сол жақтағы сан оң жақтағы саннан 2-ге кіші
12. Тауар тасымалдаушы дүкенге төмендегідей тауарларды жеткізді. Жеткізіп беру бағасы 10% болса, дүкеншінің беруге тиісті ақшасын табыңыз.
Тауарлар
|
салмағы
|
Бағасы 1кг
|
Картоп
|
5 кг
|
100 тг
|
Сәбіз
|
3,5 кг
|
120 тг
|
Қызылша
|
4кг
|
90 тг
|
Шешуі: 1) 5*100=500тг
2)3,5*120=420тг
3) 4*90=360 тг
Үш тауардың ақшасын қосамыз:
500+420+360=1280тг
Жеткізу бағасы 10%-ды тауып қосамыз. 1280*0,1=128
1280+128=1408тг Жауабы: А)1408тг
А)1408тг В)1380тг С)1280тг Д) 1350тг Е) 1200тг
13. Суретте Венн диаграммасында Q (рационал сандар жиыны) және Z (бүтін сандар жиыны бейнеленген. Дөңгелектің боялған бөлігі қай жиынға тиісті екенін анықтаңыз.
Шешуі: Рационал сандар жиынынан бүтін
Q
Z
сандар жиынын шығарып тастасақ, онда
боялған бөлік бөлшек рационал сандар жиынына
тиісті болып табылады.
Жауабы: С) бөлшек рационал сандар жиынына
А) бүтін теріс сандар жиынына
В) бүтін оң сандар жиынына
С) бөлшек рационал сандар жиынына
Д) бүтін сандар жиынына
Е) рационал сандар жиынына
14. Берілген кестедегі мәлімет бойынша дұрыс тұжырымды көрсетіңіз.
|
|
Периметрі 28-ге тең. Ромбының қабырғасы
|
Ауданы 48-ге тең.Шаршының қабырғасы.
|
Шешуі: Рромб=4а=28; а=28:4; а=7
Sкв=а2=48; а=
Жауабы: Е)
А) В) С) Д) Е)
15. Мына нүктелердің қайсысы у=2х-1 функциясының графигіне тиісті екенін анықтаңыз.
Шешуі: Мәндер кестесін құрамыз:
Х
|
1
|
-2
|
-1
|
2
|
3
|
у
|
1
|
-5
|
-3
|
3
|
5
|
Екінші бағандағы х=-2 мәнін бергенде у=-5 мәнін қабылдап, функция графигіне тиісті болады. Жауабы: В) Д(-2; -5)
А) В(1;6) В) Д(-2; -5) С)С(-1; -4) Д) А(2;5) Е) Е(2;-5)
16. Қонақтардың 16-сы қымыз, 19-ы шұбат, 14-і айран ішті. 7 қонақ қымызда, шұбатта, 4 қонақ қымыз да, айран да, 6 қонақ шұбатта, айран да ішті. Ал 2 қонақ қымызда, шұбатта, айранда ішті. Әрбір қонақ аталған үш сусынның кемінде біреуін ішті. Қонақтардың санымен тек қана қымыз ішкен қонақтар санын тап.
16 14
19
Шешуі:
7-2=5
4-2=2
6-2=4
16-(5+2+2)=16-9=7
14-(2+2+4)=14-8=6
19-(5+2+4)=19-11=8
Қонақтардың жалпы саны (7+6+8)+(5+2+2+4)=21+13=34
Жауабы: А) 7; 34
А) 7; 34 В) 8; 32 С)6; 30 Д) 7; 36 Е) 6; 33
17. А және В бағандарын салыстырыңыз:
А) Берілген мәліметер жеткіліксіз В)А˃В с)А=B д)А˂В Е)2А=B
Шешуі: 40санының бөлгіштері: 1,2,4,5,8,10,20,40=8
40 cанының 170 санынан кіші еселіктері: 40, 80, 120, 160= 4
Жауабы: А˃В
18. Матмаикадан бақылау жұмысын 25 оқушы жазды. «3» алған оқушылар санын дөңгелек диаграмма бойынша анықтаңыз.
А) 10 в) 5 с) 12 д) 7 е) 8
Шешуі: Барлығы 100%
100% -(20%+48%)=100% -68%=32%
«3» баға алғандар 32% құрайды.
25% 100% X = оқушы
«3» «5»
«4»
X 32% жауабы: е)8
19. Кесте бойынша функцияның формуласын жазыңыз
А) y=4x+1 в) у=3х+1 с) у=4х+4 д) у= х+1 е) у= 4х+4
Шешуі : х = 1 у=4 х=2 у=4
х=3 у=4 х=4 у=4
олай болса : у=4х+1 жауабы: А) у=4х + 1
20. Кестеде 7 ақпан күнгі Астана қаласының ауа райы болжамы көрсетілген. Осы күнгі ауа райы температурасының өзгеріс ауқымын анықтаңыз
Уақыт, сағат
|
00.01-
03.00
|
03.01-
06.00
|
06.01-
09.00
|
09.01-12.00
|
12.01-
15.00
|
15.01-
18.00
|
18.01-
21.00
|
21.01-
00.00
|
температура
|
-25 0С
|
-27 0С
|
-240С
|
-20 0С
|
-160С
|
-160С
|
-180С
|
-220С
|
А) 110С в) 60С с) 100С д) 90С е) 80С
Шешуі: Өзгеріс ауқымы ең жоғары температурадан ең төмен температураның айырымы болады.
-16 – (-27) = -16 +27 = 11 жауабы: а) 110
21. Таразы суреті бойынша у-тің мәнін табыңыз
8 5
25
9 3
х
у
А) 30 в) 45 с) 15 д) 20 е) 10
Шешуі: х+у=40
х+у=40 х= у=30
жауабы а) 30
а‖в және m ‖n түзулер , ал c мен l қиюшы түзулер
c
а 250 m 150
в n
А) в) с) д) е))
Шешуі: 0-250=1550 =1800-150=1650
жауабы: в)
Достарыңызбен бөлісу: |