Учебное пособие для студентов медицинских факультетов Алматы, 2024 г. Ббк

Салыстырмалы шырай. Сөздік тұлға. Күшейтпелі шырай. Сөздік тұлға

Қазақ тіліндегідей латын сын есімдерінің 3 шырай түрлері бар: Жай шырай – gradus positivus;
Салыстырмалы шырай – gradus comparativus; Күшейтпелі шырай – gradus superlativus.
Салыстырмалы шырай жай шырай негізіне ер және әйел тектері үшін -ior жұрнағы, орта тегі үшін -ius жұрнағы жалғануы арқылы жасалады.
Мысалы: longus, a, um негізі longior (m,f), longius (n).

Жай шырай	Салыстырмалы шырай
longus, а, um rubеr, brа, brum brеvis, е simрlех, ісіs	lоngіоr (m, f), lоngius (n) rubrіоr (m,f), rubrius (n) brеvіоr (m,f), brеvius (n) simplicior (m,f), simplicius (n)

Салыстырмалы шырайдың сөздік тұлғасы: longior, ius. NB! Назар аударыңыз!

1. 
   Салыстырмалы шырайдағы сын есімдердің негізгі грамматикалық белгілері:
   
   • 
     -ior жұрнағы ер және әйел тектері үшін.
     
   • 
     -ius жұрнағы орта тегі үшін .
     

Мысалы: brevior, ius; latior, ius.

2. 
   Барлық салыстырмалы шырайдағы сын есімдердің негізі атау септік жекеше түрдегі ер және әйел тектеріне сәйкес келеді.
   

m. latior
Nom sing. f. latior негізі latior-
n. latius