Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика:
проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының
материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл
180
3.
Белгілі бір тақырып бойынша, нақты физикалық заңдылықтарды қолдану
бойынша есептер класын шешудің жалпы қҧрылымын меңгеру.
Бұрын меңгерілген
операциялар белгілі бір тақырыптар бойынша есептерді шешуге арналған алгоритмдік
типті рецепт ретінде қарастырылатын когерентті жүйеге салу.
4.
Белгілі бір типтегі есептерді
(сапалық, сандық, тәжірибелік және т.б.) нақты
тақырыптарға және нақты заңдылықтарға шешуге арналған алгоритмдік типті нұсқамалар
осы типтегі есептерді шешуге арналған жалпы алгоритмдік типті нұсқамаларға
жинақталады.
5.
Кез келген физикалық
есептерді шешу үшін алгоритмдік типті жалпы нұсқау
әзірленсе, алгоритмдік типтегі рецептердің одан әрі жалпылауы.
Физикалық есептерді шешу қадамдары:
1-
кезең.
Шарттарды зерделеу, қабылданған белгілерді пайдаланып мәліметтерді
қысқаша жазу. Шартты зерттеу - мәселенің мазмұнында сипатталған құбылысты немесе
процесті елестетуге тырысуды білдіреді.
2-
кезең. Есепте талқыланатын физикалық құбылыстар мен процестерді егжей-
тегжейлі қарастырыңыз. Процестің бастапқы және соңғы күйін және оларды сипаттайтын
параметрлерді анықтау және қарастыру.
Бұл жағдайды нақтылауға, әріптік белгілерге
сәйкес индекстерді қоюға кӛмектеседі.
3-
кезең. Берілген құбылысты немесе процесті сипаттайтын заңдылықты,
формуланы, ережені табыңыз (жадтан алып тастаңыз).
4-
кезең. Алынған теңдеулер саны белгісіздер санына сәйкес келетінін тексеру;
есептеу формуласына енгізілген барлық шамалар анықталған ба.
Есептеу формуласы
бойынша қажетті шаманың ӛлшемінің сәйкестігін тексеріңіз.
5-
кезең Қажетті мәннің мәнін есептеңіз, алынған жауапқа талдау жасаңыз.[5]
Физиканы оқытудың бірінші кезеңдерінде оқушыларды есептерді шешуге
қойылатын талаптар туралы хабардар ету маңызды: мәліметтер мен нәтижені СИ
бірліктеріне міндетті түрде жазу (егер есепте басқаша кӛрсетілмесе); жалпы түрде (яғни
аралық есептеулерсіз)
есептеу формуласын алу; жауап жазбасы; қысқаша
түсініктемелермен бүкіл тапсырманы дәл дәйекті жазу.
Физикалық есептерді шығару қабілетін қалыптастыру критерийлері.
1.
Есепті шешу процесін құрайтын негізгі операцияларды білу.
2.
Операциялар жиынының құрылымын ассимиляциялау.
3.
Бір бӛлімдегі есептерді шығарудың меңгерілген әдісін басқа бӛлімдер мен
пәндердегі есептерді шығаруға кӛшіру.
Сонымен, физикалық тапсырмалар физиканы оқыту процесінің маңызды бӛлігі
болып табылады. Есептерді шешуге үйретудің жетістігі кӛп жағдайда мұғалімнің
есептерді шешуде жалпылама әдісті қолдануына немесе әрбір нақты есептің ӛз
әдісімен
шешілетініне байланысты. Соңғы кезде оқушылардың физикадан алған білімдері
физикалық есептерді шығара білу арқылы бағаланады. [1]
Атом ядросының физикасы жалпы білім беретін мектеп бағдарламасының
қорытынды бӛлімінің пәні болып табылады, онда «Атом ядросы», «Элементар
бӛлшектер» және «Ядролық энергия» тақырыптары қамтылған.
Орта мектепте тек іргелі эксперименттік мәліметтер
зерттеледі және атом
энергиясын пайдаланудың негізгі принциптерін қарапайым түрде түсіндіру мақсатында.
Бұл да орта мектепте атомдық-ядролық физикадан шешілетін тапсырмалардың сипатын
анықтайды. Тапсырмалардың кӛпшілігі сапалы сипатта болады.[7]
Кинетикалық энергиясы
альфа бӛлшектері
алтын ядросында
Резерфордтың шашырауын сезінеді.