Устойчивое развитие: язык, межкультурная коммуникация

Осыған орай, келесі мысалды атап өткім келеді. Оқушылардың өзіндік жұмысын 
бақылау және жедел техникалық қолдау мәселелері TeamViewer бағдарламасының көмегімен 
шешілуі мүмкін. Бұл бағдарлама бір компьютерден екіншісіне (басқа компьютерге) 
қашықтан қол жеткізуге мүмкіндік береді. Осы бағдарламаның көмегімен мұғалім 
оқушының компьютер мониторында болып жатқанның бәрін көріп қана қоймай, сонымен 
қатар бұл компьютерлерді оның артында отырғандай басқара алады. Мысалы, егер студент 
MS Word бағдарламасында мәтінді өңдеуде қиындықтар туындаса, мұғалім компьютерден 
оған қажетті пернелерді көрсете алады. Бұл ретте оқушы мұғалімнің іс-әрекетін өзінің 
мониторында бірден көреді. 
TeamViewer бағдарламасын пайдалану Интернетке кіру кезінде пайда болатын екі 
маңызды мәселені шешуге мүмкіндік береді - материалдардың орынсыз мазмұны мен зиянды 
бағдарламалар арқылы компьютердің бағдарламалық жасақтамасына зиян келтіру қаупі. 
Google Chrome браузері пайдаланушыларға интернетте қауіпсіз орта құру үшін 
көптеген құралдарды ұсынады. 
Олардың арасында: 
1) қауіпсіз іздеуді орнату (қауіпсіз іздеу тек ересектерге арналған материалдарды 
көрсетпеуге мүмкіндік береді.); 
2) білім алушыларға қол жетімді мазмұнды бақылау; 
3) жарнама параметрлерін басқару; 
4) қосымшалар мен ойындарға қол жеткізуді шектеу және т. б. 
Әрине, интернеттегі студенттердің әрекеттерін бақылаудың әртүрлі тәсілдерін 
ұсынатын басқа браузерлер бар. Атап айтқанда, Mozilla компаниясы Веб-шолғышты әзірледі, 
«Гогуль» деп аталды. Бұл бағдарлама Mozilla FireFox шолғышында жұмыс істейді және 
жоғарыда сипатталған Google Chrome мүмкіндіктеріне ұқсас мүмкіндіктерді ұсынады.
Браузердің символы-үйрек бейнесі бар сурет (1 – ші суретті қараңыз).
 
Сур.1-«Гогуль» веб-шолғышының тіркесімі 
 
 
 
Алайда, бұл браузердің балалар үшін арнайы жасалғандығы оқушылардың ынтасын 
төмендетуі мүмкін: жасөспірімдер тәуелсіздікке ұмтылыспен сипатталады. Сондықтан, менің 
ойымша, арнайы «балалар» веб-шолғышын пайдалану кейбір жағадйда жағымсыз болып 
келуі мүмкін. 
Жоғарыда айтылғандай, Google Chrome бүгінгі таңда ең танымал браузер болып 
табылады және менің ойымша, қазіргі және кеңінен қолданылатын бағдарламалар негізінде 
оқушылардың сандық құзіреттілігін қалыптастыру мағынасы бар. Сондықтан, бақыланатын 
профильдер опциясын іске қосу арқылы Google Chrome браузерін пайдалануды ұсынамыз. 
Техникалық шаралар студенттерді интернеттегі қауіптерден толық қорғамайды. 
Балаларды онлайн-тәуекелдерден қорғаудың тағы бір икемді тәсілі цифрлық техникалық 
құзыреттілікті дамыту болып табылады, ол, атап айтқанда, балалардың желіде заңсыз және 
теріс ақпараттың таралуына байланысты негізгі тәуекелдерді өз бетінше бағалау қабілеті мен 
дайындығынан тұрады. Бұл терминмен біз, біріншіден, компьютерлік бағдарламалармен 
және Интернет желісімен жұмыс істеу үшін қажетті арнайы лексиканы меңгеруді, екіншіден, 
желіде қарым-қатынас жасау үшін пайдаланылатын ағылшын тілінің арнайы регистрін 
("netspeak" немесе "сетеяз") меңгеруді түсінеміз [4, 32-41].

Сандық құзыреттіліктерді дамытуға кіріспес бұрын, оқушылар мұғалімнің 
ұстанымдары (командалары) мен тапсырмаларын түсіну үшін қажетті негізгі лексиканы 
меңгеруі керек:
1) компьютердің негізгі компоненттерінің ағылшын тіліндегі атауларын білу (мысалы, 
loudspeakers, mouse және т. б.); 
2) компьютерлік бағдарламалармен жұмыс істеу бойынша негізгі ағылшын тілді 
командаларды білу (мысалы, turn on/off, copy және т. б.); 
3) нақты компьютерлік ұғымдарды сипаттайтын негізгі ағылшын тіліндегі терминдерді 
білу (мысалы, e-mail, link, browser және т. б.) 
4) негізгі қолданбалы компьютерлік бағдарламалардың интерфейсін түсіну (MS Word, 
MS PowerPoint, веб-браузерлер). 
Бүгінгі таңда лексикалық дағдыларды дамытудың көптеген жолдары сипатталған. 
Нақты әдістерді таңдау мұғалімнің жеке стиліне, оқуға таңдалған тәсілге және студенттердің 
ерекшеліктеріне байланысты. Алайда, біздің ойымызша, физикалық әрекеттерге сүйену әдісі 
негізінде негізгі компьютерлік вокабулярды қалыптастыру өте орынды (TPR-Total Physical 
Response method).
Осы әдіс аясында шет тілі тиісті физикалық әрекеттерді орындаумен қатар үйренеді. 
Осылайша, оқушылар лексикалық дағдыларды дамытады – жаңа лексикалық бірліктермен 
танысады және оларды оқытуды жүзеге асырады-мазмұнды контексте, шындыққа жақын 
жағдайларда. Оқушылар осы лексиканы нақты практикалық мақсатта оқып жатқандықтарын 
түсініп, оқу процесінде ынталы және белсенді болады.
Сондай-ақ, физикалық іс-әрекеттерге сүйену әдісі негізінде лексикалық дағдыларды 
қалыптастыру ағылшын тіліндегі цифрлық құзіреттіліктің құрамына кіретін цифрлық 
техникалық құзыреттілікті дамыту міндетін қатар шешуге мүмкіндік береді деп санаймыз. 
Сонымен, мысалы, веб-шолғышты қолданумен байланысты жаңа сөздерді зерттей отырып, 
студенттер тиісті әрекеттерді орындаумен қатар, осы бағдарламаны қолдануды үйренеді, 
оның бұрын білмеген мүмкіндіктерін ашады. Осылайша, лексикалық және техникалық 
құзыреттерді дамыту қатар жүргізілуі мүмкін. 
Ағылшын тілінде цифрлық құзыреттілікті қалыптастырудың базалық компонентін 
техникалық дамусыз елестету мүмкін емес. 
Сандық техникалық құзыреттілік арқылы біз келесі мәселелерді түсінеміз: 
1) кең ауқымды міндеттерді шешу үшін техникалық құрылғыларды, бағдарламалық 
қамтамасыз етуді және қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды сенімді меңгеру; 
2) виртуалды онлайн-ортаның, цифрлық тәуекелдердің ерекшеліктері және олардан 
қорғану тәсілдері туралы хабардар болу, сондай-ақ Интернет желісіндегі жауапты мінез-
құлыққа және техникалық құралдарды ұқыпты қолдануға әзірлік. 
Осылайша, жалпы мағынада, сандық техникалық құзыреттілік АКТ құралдарын тиімді, 
қауіпсіз және жауапкершілікпен пайдалана білуді болжайды. Бұл құзыреттілік ағылшын 
тіліндегі сандық құзыреттіліктің бөлігі болып табылатын басқа құрылғылармен, әсіресе 
мультимедиямен тығыз байланысты. 

жүктеу/скачать 5,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: