В дипломном проекте разработана система автоматизированного документооборота в среде Ditrix. В данном дипломном проекте описан


 Құжат айналымының автоматтандырылған жүйесінің ұйымын



Pdf көрінісі
бет3/6
Дата31.03.2017
өлшемі2,4 Mb.
#11005
түріДиплом
1   2   3   4   5   6

1.6 Құжат айналымының автоматтандырылған жүйесінің ұйымын 

құру 

 

Электронды  құжаттармен  технологиялық  жұмысты  таңдау  нақты 



ұйымның  арнайы  қызмет  түріне  сәйкес  келеді.  Сәйкесінше,  электронды 

құжаттамалық  жүйелерді  қатамасыз  етуде  өзінің  өнімін    ерекше 

бәсекелестікке  ие  етіп  жасайды  да  потенциалды  тұтынушыға  ерекше  тауар 

түрін  ұсынады.  Құжаттармен  жұмыс  жасайтын  ұйымдар  таратушыға 

қарамастан бірыңғай базада құрылады, алайда қағаздық құжаттардан айырылу 

осы  ретте  мүмкін  болмайды.  Заманауи  электронды  құжаттарды  құру,  тіркеу, 

реттеу,  ұйымдастыру  отандық  заманнан  бері  келе  жатқан  жүйелер  болып 

келеді.Құжаттың  дәстүрлі  формасы  көптеген  объективті  себептерге 

байланысты  болады,  сонымен  қатар  мүлдем  өзгертілмейді.  Құжаттармен 

ұйымдарды  құрудың  отандық  әдісі  болып  мемлекетті  иерархиялық  басқару 

жүйесі саналады және де бұл ұйымның негізгі жүйесін құрайды.  

Электронды құжаттар мен  пайдалану құжатты құру жүйесінде бірнеше 

мәселелерді 

тудырды. 

Олардың 

ішінде 


электронды 

құжаттардың 

түсініктемесін  анықтау  мәселелері  басты  болып  саналады,  электронды 

құжаттарды  топтастыру,  ЭҚ  арнайы  құрылымы,  Эк  құжаттарының 

дұрыстығын  анықтау  оларға  құқықтық  негіздеме  беру  және  де  түрлі 

ұйымдарда ЭҚ зерттеу жұмыстарын анықтау, сонымен қатар ЭҚ жұмысында 

нормативтік  шарттар  мен  әдістемелік  нұсқауларды  бекіту  және  де  өңдеу 

мәселелері  қаралды,  осыған  байланысты  отандық  және  шет  елдік  және  де 

әлемдік зерттеу негіздемелері анықталды.   

Құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесі  жобалауда  ЭҚ 

басқарудың теориялық және қолданбалы мәселелерін шешуге көмек береді. 

Құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесі  жобасын  құрудың 

негізгі принциптері болып бірыңғай құжат айналымдарын құру  саналады, ол 

құжаттар дәстүрлі және электронды түрлерге ажыратылмайды, яғни бұл ДОУ 

жүйесінің  электронды  және  дәстүрлі    бірыңғай  принциптріне  әсер  етеді. 

Электронды  құжат  басқару  қызметінің  объектісі  ретінде  дәстүрлі  құжаттың 

тең құқылы сапасын анықтайды да басқару процесіне қатысады.   

Құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесі  ұйымын  жобалау 

құрамына кіреді:  

-  құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  ұйымында  авто-

матталған жүйелері түрлі шешім негізінде қабылдау;  

-  құжаттар  ұйымның  жетекешісінің  бұйрығымен  безендіріледі,  онда 

қызметкерлердің  құрылымы  көрсетіледі  (қызметтік  тұлға),  де  құжаттар  ДОУ 

жүйесінде  автоматтандырады,  сонымен  қатар  аралық  бақылау  мерзімін 

анықтайды; 


  

30 


 

-  құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  ойластырушы-

лары 

арасында 



ашық 

жарысты 


ұйымдастыру 

соның 


негізінде 

ұйымдастырушылық   -  ойластыру жүйелері анықталады; 

-  құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  жобасын  құру-

дың  техникалық  мақсатын  өңдеу.  Ашық  жарыс  ұйымдастыру  кезінде 

техникалық жобаның тапсырмалары ұйымдастырушылық – жарыстық сипатта 

болады да жарысқа арыз беру арқылы кез келген адам қатыса алады;  

-  құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  жобалау  жұмы-

сымен  техникалық  тапсырманың  расталуы.  Қажет  болған  жағдайда 

мемлекеттік  басқару  және  басқа  да  қызығушылығы  бар  ұйымдармен 

техникалық  жоба  тапсырмасымен  келісіледі.  Әрбір  ұйымда  техникалық 

тапрсырманың расталу уақыты  15 күннен артық болмауы керек; 

-  тұтынушы  мен  тапсырыс  беруші  арасындағы  келесім−шарт  құжат 

айналымының автоматтандырылған жүйесінің жобасы негізінде болады; 

- құжат айналымының автоматтандырылған жүйесін жобалау; 

-  ұйымдарға  Құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесін  экспе-

риментті түрде ендіру; 

-  тапсырыс  беруші  тарапынан  қандай  да  бір  шағымдар  болғанда  құжат 

айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  жобасын  ары  қарай  жетілдіру 

(жүзеге асырушы жасайды); 

-  құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  пайдалануға 

жіберу; 

- құжат айналымының автоматтандырылған жүйесінің әрекетке жіберу; 

Құжат айналымының автоматтандырылған жүйесінің жобасымен жұмыс 

жасау үшін ұйымдық жұмысшыларды үйрету. Оқудан өтетін қызметкерлердің 

тізімін  даярлау,  сонымен  қатар  бұл  тізімдерді  құрылымдық  ұйымдардың 

жетекшілері  құра  алады  (қызметтік  міндеттемелеріне  байланысты)    және  де 

ұйыымның басты жетекшісі тізімді бекітеді;  

АЖ жобасындағы құжаттар – бұл бірнеше құжаттардың жиынтығы, АС 

жобасының техникалық шарттарын толығымен анықтайды, жобалық және де 

ұйымдастырушылық шешімдер АС қызметіне байланысты анықталады.   

АЖ  жобасында  жұмыс  құжаттары    -  АС  жобасындағы  құжаттардың 

жиынтығы,  олар  "Жұмыс  құжаттары»  кезеңінде  даярланады,  құжат 

құрамында  бір  –  бірімен  байланысқан  жүйелер  тізбегі  болады,  олар  АС 

жобасының  негізгі  қызметін  атқарады,  сонымен  қатар  құжаттардың  жұмыс 

қабілеті мен тексеру құралдарын анықтайды.   

АЖ  жобасының  жұмысшы  техникасы    -  АС  жобасындағы  жобалау 

құжаттарының  жиынтығы,  және  де  техникалық  жоба  мен  жұмысшы 

құжаттардың негізгі көлемі болып саналады.   

АЖ  жобасындағы  құжаттарды  пайдалану  –  АС  жобасындағы 

құжаттардың  жарты  бөлігі,  жүйелерді  пайдалану  кезінде  ғана  қолданылады, 

жүйені  қолданушылардыың  қызметі  мен  олардың  жұмыс  қабылітені 

анықтайды.   



  

31 


 

АЖ  жобасындағы  техникалық  тапсыырмасы  (ТЗ  және  АС)  –  берілген 

тізбекте  құрастырылған  құжатр  түрі  және  де  АС  жобасының  мақсатын 

анықтайтын  құжат  болып  саналады,  сонымен  қатар  АС  жобасындағы 

жоспарлы графикті анықтайды.  

Құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  жобасын 

жоабалауда техникалық тапсырмасының негізгі құжаты болып саналады,  ол 

жобаны құру мен негізгі шарттарын анықтайды (дамуы мен жүзеге асырылуы 

ары  қарай  құрылуы),  сонымен  қатар  жүйені  автоматтандырады,  соған 

байланысты  құжат  айналымының  автоматтандырылған  жүйесінің  жобасы 

өңделеді де басқа да құжаттарға әсер етеді.  

 

1.7 



Іс−жүргізу 

жүйесін 

автоматтандырудың 

халықаралық  

шарттары 

Журналда    алдыңғы  мақалаларда  құжаттармен  жұмыс  жасайтын 

ұйымдарда  кейбір  жүйелерді  автоматтандырудың  кейбір  шарттары 

келтірілген  болатын.  Алайда  біздің  елімізде  бірыңғай,  стандартталған 

негіздемеде автоматтандырылған жүйелерге қойылатын талаптар мүлдем жоқ, 

соның негізінде техникалық тапсыырмалар мен жүйелер түрі таңдалатын еді. 

Осы  уақытта  шет  елдерде  берілген  жүйелердің  тиімділігін  анықтайтын 

стандартты  шаттар  бірнеше  жылдардан  бері  қолданылуда.  Бұл  стандарттар 

MoReq  ЕЭС  қалаларында  қолданылады;  DoD  5015.2-STD  (Design  Criteria 

Standard  for  Electronic  Records  Management  Software  Applications)  -  АҚШ; 

VERS  жобасы  (Victorian  Electronic  Records  Strategy)  –  Австралияда  және  т.б. 

Берілген  мақалада  біз  еуропалық  MoReq    деп  аталатын  стандартын 

қарастырамыз  (Model  requirements  for  the  management  of  electronic 

records),себебі  ол  стандарт  біздің  елімізге  жақын.  Тек  қана  осы  стандарт 

техникалық  тапсырмаларды  құруда  және  де  ДОУ  жобасын  құруда 

қолданылады.   

Істі  жүргізу  жүйесін  автоматтандыруды  бағдарламалық  қамтамасыз 

етуде  арнайы  құжаттардың  жиынтығы  болады,  олар  тапсырыстар  негізінде 

алынады; барлық жағдайларда шешімдер ұйымдастырушылық іс−шаралармен 

толықтырулары керек және де басқару саясаттары қолданылады.  Бағдарлама 

сипаттамасы ұйымдардан ұйымдарға дейінгі қашықтықта болады. Стандартта 

нақты жүйеге қойылатын шарттардың тізбегі мүлдем болмайды.  Сондықтан 

да  тұтынушылардың  өзі  қажеттіліктеріне  байланысты  қызметтік  шарттарын 

анықтаулары керек.   

Стандарт қолданылу мүмкін: 

- потенциалды көрсеткіштер бойынша: жарыс шарттарын құру негізінде  

(техникалық тапсырма); 

-  тұтынушылар  бойынша:  ДОУ  жобасында  автоматтандырылған  жүйе-

лер мен аудиттерді жүргізу  (АС ДОУ); 


  

32 


 

-  оқу  орындары  бойынша:  электронды  іс  жүргізу  және  оқу 

материалдары  ретінде  оқу  курстарына  анықтамалық  құжат  ретінде 

дайындалады;  

- АС ДОУ жобасын құушылар мен өңдеушілер: затты өңдеу негіздемесі 

мен оның қызметтік сипаттамасын жақсарту.  

Жалпы стандарт техникалық тапсырмаларды құруда бағалы тізбек түрі 

болып  саналады  және  де  істі  жүргізу  жүйесін  дұрыс  автоматтандыруда 

қолданылады.    Қазіргі  күнде  сауда  қатарларында  ДОУ  жобасының 

автоматтандырылған  жүйесі  болуында,  жүйелердің  тізбегі  анықталады, 

олардың  қызметтік  түрлері  анықталадыы,  бұл  бағдарламалық  өнімнің 

автоматтандырылуына  алып  келеді.    MoReq  стандартын  пайдалану      ДОУ 

және  де  IT-қызметтерінің  жүйелерін  ретке  келтіреді,  автоматтандыру 

жүйесіне  қойылатын  өздерінің  жеке  талаптарын  ұсынады,  негізгі 

критерийлерін анықтайды, ол ұйымның тиімді қажеттіліктеріне сай келеді. 

 

1.8 Қазақстан мен Ресей  сауда орнындағы ЭҚAЖ сипаттамасы 

 

Қазіргі  таңда  отандық  сауда  орындарында  құжаттамалық  қамтамасыз 



етуді 

басқаруды 

автоманттандыруға 

негізделген 

бірнеше 

ондаған 


бағдарламалық өнімдер тізбегі бар.  

ЭҚAЖ  таңдауда  құжаттар  мен  осы  байланыстардың  арасында 

топтастырылу бар екендігіне көп көңіл бөлінуі керек. Мысалы, шығыс құжат 

кіріс құжатпен тығыз байланыста болады, кейбір жағдайда  шығыс құжаттар 

кіріс  құжаттарына  жауап  ретінде  болады,  ал  кейбір  жағдайда  кіріс  құжаттар 

аралық  құжаттарға  жауап  ретінде  қолданылады.    Мұндай  жағдайлар 

құжаттармен  жұмыс  жасауды  уақытты  үнемдеуге  көмектеседі.  Мұндай 

хаттарға  жауаптар  кешігіп  келеді,  де  сәйкесінше  шаралар  тізбегі 

қолданылады.  

Қазіргі  таңда  алдыңғы  қатарлы  өңдеу  компанияларының  келесідей 

түрлерін ажыратып қарастыруға болады. 

 «CompanyMedia»  жүйесіне  қысқаша  сипаттама.  Aталған  жүйе  ЗАО 

«ИнтерТраст» компаниясында пайда болған. Берілген жүйе үлкен жәні орташа 

мемлекеттік  коммерциялық  ұйымдарға  негізделіп  жасалған,  олардың 

құрылымдық  бөлімдері  аз  болады.    Данная  система  предназначена  для 

крупных  и  средних  государственных  Аталған  жүйе  тиімді  шешім  болып 

саналады  және  де  барлық  кеңселердегі  филиалдарды  ақпараттық  кеңістікке 

біріктіруге тырысады және де басқарудың шығынын төмендетуге тырысады.  

Берілген  жүйенің  артықшылығы  болып  олардың  басқа  да  өңдеу 

салаларына әсер етуі саналады:  

1) жүйелілігі – жүйе бір ұйымда сонымен қатар холдингтерде немесе бір 

бірімен байланысқан ұйымдарда қолданыла алады;  

2)  жартылай  құрылымдылығы  –  жүйе  қиындатылған  ұйымдарда 

қолдануға  негізделген  және  де  тәуелсіз  түрде  жұмыс  жасай  алады  (штатты 


  

33 


 

кестелерге  сай),  сонымен  қатар  ұйымдардың  кішігірім  филиалдарында 

қолданыла береді;  

3)  ақпаратты  жеткізудің  жоғары  механизмі  –  жүйеде  қалыптасқан 

құжаттарды  жеткізу  механизмі  ақпараттарды  дәл  орнына    99,9%  тиімділікте 

жеткізе  алады;  берілген  механизм  жүйені  аймақтық  бөліну  режимінде 

қолдануына мүмкіндік береді;  

4)  құжаттардың  қиылысқан  қиын  байланысуы  –  жүйе  негізінде 

«тізбектер» құрылады, осы ретте құжаттар бір−біріне қиылысып қаралады;   

5) «жанама құжат айналымы» ұйымы – жүйе холдингтің ішінде тәуелсіз 

ұйымдар  арқылы  құжаттарды  жеткізуді  қадағалайды  және  де  сапасын 

басқарады,  соның  негізінде  құжат  айналымының  классикалық  түрі  пайда 

болады.   

CompanyMedia келесідей талаптарды шешуге негізделген:   

-

 

басқаруды құжатпен қамтамасыз ету;  



-

 

типтік іскерлік процестерді басқару;  



-

 

құжаттарды басқару; 



-

 

регламентті және де іскерлік процестерде жұмыс тізбегін басқару  



-

 

басқару ақпаратын жеткізу (коммуникация). 



«Optima-Workflow»  жүйесінің  қысқаша  сипаттамалары.  Optima-

Workflow  жүйесінде  ең  бастысы  –  процестер  мен  құжаттарға  нақты  қарау 

болып  саналады.  Құжат  бастығы  жүйе  жұмысын  реттей  алады,  керекті 

өлшемдері  мен  нұсқалары  бойынша  құжатты  Optima-Workflow'  шамасына 

келтіреді,  ол  өзін  басқаратын  жүйе  болып  санала  алмайды,  аталған  жүйе 

іскерлік процестерге арнайы бейімделе алады.  

Optima-Workflow    жүйесінің  көмегімен  құжаттардың  жылжу  жолын 

сызып  көрсетуге  болады  және  де  сол  құжаттардың  өңделу  кезеңдерін 

бақылауға  болады.  Құжаттардың  орындалмағандығы  туралы  ппроцесті 

бақылауда  негізгі  процесс  сипаттамасына  алдын  ала  механизмдер  тізбегі 

орнатылады.  Есептеулер  мен  нақты  құжаттарды  дайындауда  қызметкерлер  

Optima-Workflow 

жүйесін 

түрлі 


құжаттардың 

әртүрлі 


жүргізілген 

нәтижелеріне  байланысты  жобалау  макаттерін  құру  құралдары  ретінде 

қолданады.  

Жүйенің артықшылығы: 

1)  Тиімділігі  мен  оңайлығы.  Жүйе  құрамында  барлық  құжат 

айналымына қажетті тізбектер болады  (құрамына рұқсат етілмеген құжаттар 

да  кіреді),  ол  кез  келген  ұйымның  құрылымына  оңай  бейімделе  алады, 

сонымен  қатар  мемлекеттік  және  корпоративті    стандарттар  негізінде 

құрылады.  

2)  Басқарушылығы  мен  жол  тізбегінің  болуы.  Бұл  жүйе  құжаттарды 

басқару  саласының  барлық  аймағын  басқара  алады,  сонымен  қатар  кезең 

арасында  құжаттарды  енгізіп  отыра  алады,  ең  алдымен  ол  іс−жүргізу 

критикалық  бөлімінен  басталады.  Optima-Workflow  жүйесі  құжаттардың 

жылжуы жөнінде статикалық мәліметтерді жинайдыы, соның негізінде құжат 



  

34 


 

айналымын  басқаруға  болады.  Фирманың  ұйымдастырушылық  құрылымы 

өзгергенде жүйе жұмысты тоқтатпай іске асырылады.   

3) 


Ашықтылығы.  Optima-Workflow  жүйесі  ашық  архитектура 

принциптеріне  негізделген,  соның  негізінде  кез  келген  өңдеу  құралдарымен 

байланыс орнатуға болады, мысалы, бухгалтерлік есеп жүйесі мен қаржылық 

зерттеу жүйесі,  электронды хат тасымалдау жүйесі және т.б. 



«БОСС-Референт»  жүйесінің  қысқаша  сипаттамалары.«БОСС-

Референт» жүйесін «АйТи» компаниясы  Lotus Notes компанияларымен бірге 

IBM негізінде құрды, ол жүйе құрамына  топтық жұмыстар мен осы аймаққа 

жататын стандарттарды қарастыру жұмыстары кіреді.   

Берілген  өңдеу  жұмысы  орташа  коммерциялық  ұйымға  негізделіп 

жасалған.  

Жүйе келесідей процестерді қамтамасыз етуге негізделген:  

-

 



құжаттарды дайындау және растау;  

-

 



құжаттарды дайындау, орындау және бақылау;  

-

 



кіріс және шығыс құжаттарын өңдеу;  

Ішкі құжаттарды басқару:  

- бөлінетін; 

  

- ұйымдастырушылық;  



- ақпараттық – анықтамалық. 

Өндіріс  жұмыстары  мен  құрылымындағы  мәліметтерді  сақтау  және 

динамикалық  тұрғыда  жаңарту,  құжаттардың  механизмін  өзгерту.  Өндіріс 

орындарындағы мәліметтерді сақтау және динамикалық жаңарту.  

Жұмыстың  негізгі  үш  бағыты  бойынша  технологиялық  құжат 

айналымын  ұстану:  а)  метариалдық  объектілерді  енгізу  және  де  қамтамасыз 

ету, б) келісім шарттарды түзу сол бойынша ақпараттар қорын жинақтау,  в) 

тапсырыс берушілермен, тұтынушылармен және де бәсекелестермен қарыс – 

қатынаста болу;  

Ішкі  жұмысшы  топтарының  білімдері  мен  ақпараттарын  алмастыру, 

ұйымның  орталық  кеңсесі  мен  оның  құрылымын  анықтау,  сонымен  қатар 

бағынатын құрылымын анықтау.  

БОСС-Референт жүйесінің артықшылықтары 

Кез  келген  қиындықтағы  басқару  ұйымының  бірыңғай  ақпараттық  –

басқрау құралдарын құру: бөлінетін, көп деңгейлі, қызметтік – жобалау.   

Құжаттарды растау жолының қиын тізбегін құру.  

Бизнес  –  процестерді  тез  арада  автоматтандыру    құжаттарды  өңдеу 

процестеріне  байланысты  іске  асырылады,  ол  құжаттар  арнайы  тапсырыс 

берушінің ұсыныс бойынша дайындалады.  

Жұмыс тиімділігі, өнімділігінің жоғары көрсеткіші, ұйымдастыру және 

жол тізбегін анықтау ыңғайлығы, Web-келесімдер. 

Ақпаратты  қорғау  құралдарының  болуы.  Базада  БОСС-Референт 

жүйесін  құру  мүмкіндігі  электронды  құжат  айналымының  негізгі  тізбегін 

құрайды.  



  

35 


 

Алдыңғы  қатарлы  компаниялар  және  де  Ресей  ұйымдары  бұл  жүйені 

тиімді қолданады.  

«Евфрат-Документооборот»  жүйесінің  қысқаша  сипаттамасы. 

Берілген  жүйені  Cognitive  Technologies  компаниясы  ұсынған.  Жүйенің  жаңа 

нұсқасы    «ЕВФРАТ-Документооборот»  v.12  бизнес−процестерді  және  де 

ұйымның  процестері  мен  құжат  айналымдарын  толығымен  басқарады  , 

сонымен  қатар  кез  келген  компания  үшін  құжат  айналымының  қажетті 

құралдарын  сақтайды,  ол  жүйе  құрамындағы  өзіндік  формалардың  санына 

байланысты болмайды.  

Жүйенің негізгі қызметі болып саналады:  

-  жүйеге  құжаттарды  тіркеу    (электронды  тіркеуші  парақты  толтыру  ), 

кез келген форматтағы файлдар санын осы парақ тізіміне қосады;   

- құжаттарды тексеру жіберу;  

- параллельді және де жалпылама ұсыныстарды құру мүмкіншілігі;  

-  құжаттардың  жылжуына  қажетті  типтік  жол  тізбектерін  құру  мен 

жобалау мүмкіншілігі;  

  

- бұйрықтарды, ескертулерді орындалу жолымен тексеру;  



- тіркеуші парақ негізінде кез келген құжатты іздестіру және де параққа 

тіркелкен  мәтін  негізінде    файлдар  мен  көп  тілде  жазылған  құжаттарды 

анықтауға болады;  

- құжаттарды ашып қарауға шектеу қою, соның негізінде тұрақты және 

де уақытша жұмыс істей қызметкерлер құжат түрін алып оқи алмайды;  

-  тұтынушылардың  іс−әрекетін  хаттамаға  енгізу,  криптографиялық 

санау және де ЭСҚ қолдану;  

- журналдар мен есептеулерді дайындау және баспаға басып шығару;  

- жүйені қолданушылар арасында құжаттардың айналымын қамтамасыз 

ету;  


-  ұжаттарды  сақтау  және  де  архивтеуге  жіберу  процестерін  автомат-

тандыру жүйесін құру;  

- веб-браузер негізінде құжаттарды жеткізу және қолдану. 

АС «ЕВФРАТ-Документооборот» жүйесінің артықшылығы болып оның 

пайдалану тиімділігі мен оңай жасалуы саналады, сонымен қатар қолданылуы 

мен ұйымдастыру әдістері де оңай болады.  



 «Ditrix»  жүйесінің  қысқаша  сипаттамасы.  Ditrix  электронды  құжат 

айналымының  жүйесі  корпоративті  құжаттарды  басқаруға  және  де 

қызметкерлердің  топтық  жұымысын  басқаруға  негізделген.    Жүйе  құрамына 

бірыңғай  электронды  құжат  айналымын  құрудың  барлық  тізбектері  кіреді, 

олар отандық нормативті құжаттар негізінде жасалады, сонымен қатар топтық 

жұмыста  құжаттарды  басқаруға  толық  мүмкіндік  береді,  құжат  құрамына 

алдыңғы  нұсақалары  да  кіргізіледі,  құжаттар  электронды  нұсқада  расталады, 

сонымен  қатар    төлеу  құжаттары  құрылады,  олар  ұйымдарға  қаржылық 

құжаттарды  құруға  және  ендіруге  көмек  береді,  өндіріс  жөнінде  есептеу 

баланстары  мен  келісім−шарттар  түзіледі,  мақалаларға  жұмсалған  қаржылық 

шығындар мөлшері анықталады, қаржылық сақтандыру жүйелері анықталады.  


  

36 


 

Конфигурациялардың қызмет түрлерін пайдалануда түрлі мақсаттар мен 

түрлі  тұтынушылар  топтары  үшін  қажетті  қызмет  түрі  таңдалады. 

Конфигурация  негізінде  жүйенің  интерфейсі  құрылады,  немесе  қиындатыла 

түседі,  соның  негізінде  көп  қызмет  түрін  атқаратын    Ditrix  жүйесі 

қолданылады. 

 

1.9 Өндірістегі бизнес-процестері үшін ЭҚЖ мәні 

 

Бизнес-процесс  бағытталған,  жанамалық  және  де  бақылаушы  қызмет 



түріне  жататын  жүйені  құрайды    (операциялар),  бұл  ұйымдардың  мәндік 

нәтижелеріне әсер етеді  (процесті жүруіне басқарушы әсерлер әсер етеді, ол 

тұтынушының негізгі шамасын анықтайды). 

Негізінен бизнес-процесс терминін өте оңай алмастыруға болады  – бұл 

бастапқы қызмет түрін анықтайтын әдіс, ол күнделікті уақытта қолданылады.  

Электронды  құжат  айналымы  құжаттардың  барлық  тізбектерін 

бірқалыпты  ұстап  тұруға  көмектеседі,  рутинді  әсерлерге  кететін  уақыттың 

шығындалуын  тежейді  және  де  қажетті  құру  уақытын  бөледі  –  соның 

негізінде жұмыстың сапасы артады.   

Уақыт резервтері қайдан алынады?  

1)  Бірінші  уақыт  резерві.  Өңдеу  кезеңдері  арасында  құжаттарды 

алмастыру  лезде  болады.  Мысалы,  құжат  канцелярияда  тіркелгеннен  соң 

бірден  өз  адамына  жіберіледі,  ол  құжат  хатшының  арнайы  файлға  салынып, 

баратын орнына жеткізілуін қажет етпейді.   

Бұл  былай  жасалады:  қызметкер  өзінің  жұмыс  орнына  келеді, 

компьютерін  қосады,  бағдарламасын  ашып  өзінің  құжаттарын  тексереді. 

Сәйкесінше    заманауы  электронды  құжат  айналымының  жүйесі  құжатты 

электронды  түрінде  сақтауға  мүмкіндік  береді,  сондықтан  да  қызметкер 

аталған құжат түрімен бірден жұмыс жасай алады, құжатты аша алады, оқып 

оны шеше алады, сонымен қатар құжатпен не істеу керектігін анықтайды.  

2)  Екінші  уақыт  резерві.  Көптеген  уақыт    келесідей  сұрақтарды 

анықтауға жұмсалады:  «Құжат болды ма?», «Құжатты кімге жіберу керек?», 

«Құжат түрі қазір қайда?», «Құжатпен не істеу керек? » 

Электронды құжат айналымы жүйесінде құжат тіркелгенде осы аталған 

барлық сұрақтарға жауаптарды бірден алуға болады. Оның құрамында барлық 

қажетті  ақпараттар  тізбегі  болады  және  де  құжаттарды  автоматтандырылған 

жүйе негізінде іздестіруге болады, ол іздестірудің негізгі параметрлеріне сай 

келеді.  

3)  Үшінші  резерв  уақыты.  Көбінесе  құжаттармен  жұмыс  жасауда 

біркелкі болмайды – кейбір құжаттар тез орындалады, ал кейбіреулері мүлдем 

ұмысытылып,  кейінірек  дайындалады.  Электронды  құжат  айналымы  жүйесі 

құжаттардың орындалуын басқарады.  

4)  Төртінші  уақыт  резерві.  Егер  де  шығыс  құжатта  резоляция  немесе 

басқа да бұйрықтар болса, оның дайындалуын міндетті түрде бақылап отыру 

керек.    Егер  де  құжат  қолмен  жазылатын  болса,  әрбір  құжат  түріне  арнайы 


  

37 


 

парақ  арналады,  онда  жасалу  уақыты  көрсетіледі  де  орындалу  жөнінде 

белгілер қойылады.  Құжаттың орындалуын басқаруда хатшы сол парақтарды 

сорттайды, онда орындалу уақыты бойынша, резолюцияның орындалуы және 

де аяқтау уақыты көрсетіледі. Бұлардың барлығы көптеген еңбек күшін қажет 

етеді.  Электронды құжат айналымы жүйесін қолдануда құжаттың орындалуы 

жөніндегі  ақпараттарды  орындаушының  өзі  көрсетеді.  Ал  хатшыға  бақылау 

үшін 


құжааттардың 

тізімін 


қарап 

шығу 


қажет 

болады, 


онда  

«Орындалмағандары  –  Орындалу  уақыты  келмеді»,  «Орындалмағандары  – 

орындалу  уақыты  аяқталды»,  «Уақытылы  орындлғандар»,  «Уақытынан  кеш 

орындалған» және т.б. деп жазылып тұрады. 

5)  Бесінші  уақыт  резерві.  Бизнес−  процестердің  типтік  сипаттамалары 

берілгенде,  жұмыста  келтірілетін  кедергілердің  шамасы  тез  төмендеп  кетеді 

және де оларды жоюға немесе қалпына келтіруге уақыт жұмсалмайды. 

Неге  уақыт  соншалықты  маңызды?  Заманауи  шарттарда  бәсекелестік 

маңызды рөл атқарады, соның негізінде жақсы өнім түрін алуға болады, ал кім 

тез және жылдам жұмыс жасаса онда ол сауда орындарында алдыңғы қатарда 

болады.   

Орта  есеппен  құжаттармен  жұмыс  жасайтын  қызметкер  қажетті 

ақпаратты  табу  үшін  бір  сағаттай  уақыт  жұмсайды.  Сондықтан  да  бір  айда 

оның мөлшері  2,5 күнді құрайды. Бір жұмысшыға жұмсалған уақыт шығынын 

есептеуде  автоматтандырылған  электронды  құжат  айналымы  жүйесін 

пайдалануда бұл ұйымның қаржылық құралдарын үнемдеуге көмектеседі.  




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет