Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д



Pdf көрінісі
бет31/99
Дата21.12.2023
өлшемі63,86 Mb.
#142060
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   99
Байланысты:
Байпақов. Қозыбаев Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін)

T yp iK T epi 
жэне сталинизм» (1953), Р. Пайпстын «Кенес Одагынын куры­
луы: коммунизм жэне ултшылдык» (1954), А. Парктщ «Туркютандагы 
большевизм. 1917-1927» (1957), Ч. Хостлердщ «Туржшщщк жэне Кенес- 
тер: 
TypKi 
халыктары жэне онын саяси арман-мудделерЬ> (1957), В. Мон- 
тейдщ «Кенес мусылмандары» (1957), С. Зеньковскийдщ «Пантюркизм 
жэне Ресейдеп ислам» (1960), Дж. Уилердщ «Кенестж Орта Азиянын 
осы замангы тарихы» (1964), «Кенеспк Орта Азия халыктары» (1966) 
енбектер1 жэне баска жарияланымдар жарык кердь Бул жумыстар ав- 
торларынын проблема тарихнамасына коскан гылыми улеа патриархал- 
ды-феодалдык карым-катынастар устемдж еткен елкешн элеуметтж-эко- 
номикалык жэне саяси артта калушылыгы секищ фактшер мен кубы-
42


лыстарга суйенш, «пролетарлык отаршылдык» тугырнамасын жан-жакты 
талдап зерттеушде болды. Осыган байланысты А. Парк, С. Зеньковский, 
Дж. Уилер казактардын пролетарлык 
TGHKepic 
идеяларын кабылдауга де­
ген саяси кулыксыздыгы мен дайын емест1г1не баса назар аударды.
«Орыс революциясы» деп аталатын езш щ жана жумысында Пайпс, 
тоталитарлык улпнщ табанды жактаушыларынын 6ipi репнде, орыс улттык
дэстуршщ жэне орыс саяси мэдениетшщ турактылыгына байланысты,
мусылман халыктарына катысты орыс отаршылдык саясатынын езгер- 
мейтшдМ ж енш деп тезисш 6epiK устанады.117
Сонымен, «пролетарлык отаршылдык» тугырнамасы авторларынын
непзп тужырымдары тутастай алганда мына темендеплерге келш саяды: 
a) 
TO H Kepidi 
езш Ресей империясынын барлык улттарына танган орыс 
большевиктершщ партиясы жасады; э) орыс жумысшылары, украин ша- 
руалары, озбек макташылары жэне казак малшылары арасында ешкандай 
келюм немесе одак болган жок жэне болуы да мумкш емес, ейткеш букш- 
p e c e to iK
уш тенкергс бойына олар езгеше максатгар кездед1; б) елеуметпк 
непздш болмауына карамастан, болыпевиктер, Арменияда дашнактар, 
Эз1рбайжанда мусаватшылар, Туркютанда Шура-ислам жэне Казакстан- 
да Алашорда деп аталган оппозициялык саяси куштерд1 жаппай кырып- 
жою аркылы жешске ж етп; в) пролетариаттын мусылман халыктары ша- 
руаларынын улт-азаттык куресше «жетекшшп» карапайым формуламен 
жузеге асты, ейткеш ортаазиялык халыктардын езшщ жеке пролетариата 
болган жок; г) «пролетарлык тенкергс» деп аталатында жэне Азамат согы­
сы кезендершде казактар жэне баска мусылман халыктары бейгам сырт- 
тай бакылап кана отырды, ейткеш олар Казан тенкерю нщ максатын да, 
м1ндетш де, онын «тарихи менш» де тусшген жок; д) елкедеп тенкергстщ 
елеуметпк 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   99




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет