Байланысты: Байпақов. Қозыбаев Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін)
6ip-6ipiHe туп-тура карама-
карсы кезкарастар устанган «оптимистер» мен «пессимистерге» бел1щи.
BipiHiuuiepi — Казан TeHKepici мураттарынын «ем!ршендтне» ееншмен
карауымен ерекшеленедё соган сэйкес Орта Азия мен Казакстан халык
тарынын экономикалык LnrepuieyiHe назар аударып, олардын экономи-
канын осы замангы формаларына ету мумкшдщне он бага беред1 (Р. Мел-
лор, И. Короповецки, Г. Шредер, Г. Шаффер, Р. Мантинг, У. Мандель,
A. Макейли, JT. Бланшар т.б.).
Егер аталган алгашкы тарихнамалык багыт ез катарына элеуметпк
тарихтын жекелеген жактаушыларын 6ipiKTipreH болса, ал «пессимистер»
непзшен тоталитаризм жене кенеспк отаршылдьж теориясын устанушы-
лардан турды. Сонгылары кенеспк когамдык курылыстын Kyftpeyi сезщз
болатын жагдай деген тезиске табан Tipe,ai. Олар Казакстаннын экономи
калык даму проблемаларын зертгеулершщ ен басында-ак бул уршстш
6 i p жакты сипатын, онын Ресейдщ енеркесш ошактарына кызмет етуге
багдарлангандыгын атап айтты (3. Мясковский, Г. Вагенленер, JI. Ботт,
B. Катков т.б.).146
•
Шетелдж тарихнамада, Казакстаннын экономикалык дамуы, Кенес
Одагынын ыдырау кезещне дешн де, бурынгысынша: а) Еуропалык Ресей
мен КСРО-нын шыгыстагы республикаларынын экономикалык мудделер!
арасындагы жагдайды антагониспк сипатта карастыратын «орталык — шет
аймак» моделшщ шецбершде; е) аймактын табигат байлыктарын орталык-
отарлаушы ел пайдасы уцин тонауга, экономикалык канауга жене отар-
лауга карсы наразылык бщщрулер1 аркылы кершген Орта Азия мен Казак
стан халыктары улттык санасынын есу зандыл ьжгары арнасында карасты-
ры л ып келд!.
Казакстаннын экономикалык дамуынын индустриялылык сипатын
T ep icK e шыгармай, М. Олкот, алайда енеркесш тщ осы кезге дейщ «неп-
зшен орыстардын бакылауында» екенше ерекше назар аударады. «Бупнде
Казакстан комар ендаруии