Құрылымы және синтезі. Бастапқыда кетен синтезінің негізгі зертханалық әдісі арнайы аппараттағы ацетон пиролизі болды — сыртқы қыздыру жағдайында 25-29% - дан шығатын "кетен лампасы" [1] ішкі электр қыздыруы бар кетен лампаларында 80-90% - ға дейін[2]. Бұл әдіс кейбір кетен гомологтарын синтездеу үшін де қолданылады, мысалы, метилэтилкетоннан метилкетен[3].
Кетенді сірке ангидридінің немесе сірке қышқылының пиролизімен синтездеуге болады:
Кетен эфирдегі бромацетилбромид ерітіндісіне мырыштың әсерінен де түзіледі :
BrCH2COBr + Zn -> CH2=C=O + ZnBr2
Галогенуксус альдегидтерінің ацеталдарынан күшті негіздерімен галогенодидтерді бөліп алу кетен диалкилкеталдарын синтездеудің препараттық әдісі болып табылады:
BrCH2CH(OEt)2 ->CH2=C(OEt)2 + HBr
Қазіргі уақытта Өнеркәсіптік синтезделген дикетеннің қол жетімділігіне байланысты кетен әдетте пиролизден алынады.
Өнеркәсіптік синтез және қолдану. Кетен Өнеркәсіптік органикалық синтездің ірі тоннажды өнімі болып табылады (1995 ж.АҚШ пен Батыс Еуропаның қуаты — 550 мың тонна), оның басым бөлігі сірке қышқылын ацилдеу арқылы сірке ангидридін өндіру үшін пайдаланылады[6]. Өнеркәсіпте кетен сірке қышқылының пиролизі арқылы триэтилфосфат немесе глинозем үстіндегі ацетон пиролизі арқылы алынады.
Достарыңызбен бөлісу: |