(«қасқыр  да  қас  қылмайды  жолдасына»,  «атаң  да  болса  бір  жолдас»;  «Ұйқы  адамның  дұшпаны»

322 
«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
 
 
 
«Ұйықтағанды  ұйқы  алады,  ұйықтамағанды  жылқы  алады»  )
 
бірыңғай  анықтауыш
 
қызметінде  жұмсалып, 
сөйлемдегі ойды күрделендіріп тұр.
 
Ғалым Т.П.Ломтев бірыңғайлардың морфологиялық тұлғасын екіге бөліп көрсетеді:
 
1. 
Әр түрлі сөздердің бір типті формалары (одноименные формы разных слов)
 
2. Әр түрлі сөздердің әр түрлі формалары (разные формы разных слов) [2,73 б.].
 
Қазақ  тіл  білімінде  бірыңғайлардың  морфологиялық  формалары  туралы  ғалым  С.Аманжолов:  «Кейде 
сөйлем мүшелері әр түрлі сөз табымен айтыла беретін болғандықтан бірыңғай мүшелердің формасы да түрліше 
болып  келуі  мүмкін,  бірақ  мұндайда  олардың  сұрауы  біреу
-
ақ  болады»,
- 
дейді  [3,  259  б.].  Бұл  пікірлерден 
сөйлемнің  бірыңғай  мүшелері  әртүрлі  сөз  таптарынан  әртүрлі  тұлғада  немесе  бірдей  сөз  таптарынан  әртүрлі 
морфологиялық тұлғада қолданылатынын байқауға болады. Мысалы:
 
1. Бірдей сөз таптарынан әртүрлі тұлғада жасалған бірыңғай мүшелер:
 
Әуе
 
тұп
-
тұнық, таза, жібектей жұмсақ.
 
Көзі дөңгелек, қызыл шырайлы, қараторы, қара сақалды кісі көрінеді.
 
Екеуінің көйлектері
 
кіршіксіз, ақ, қайырма жағалы еді.
 
Бірінші  сөйлемдегі  бірыңғай  анықтауыштар  әртүрлі  шырай  түрлерінен  күшейтпелі  шырай  (тұп
-
тұнық),
 
жай шырай (таза),
 
салыстырмалы шырайдан (жібектей)
 
жасалса, екінші сөйлемдегі бірыңғай анықтауыштар сын 
есімнің әр түрінен жасалып тұр. Үшінші контекстегі бірыңғай анықтауыштар қатары сын есімнің 
-
сыз 
-
сіз болымсыз 
түрінде, қатыстық күрделі сын есімнен (қайырма жағалы) жасалып бір баяндауышты анықтап тұр.
 
2. Әртүрлі сөз таптарынан, әртүрлі тұлғада жасалған бірыңғай мүшелер:
 
Бірақ самбырлаған сөз, шабу, шаң
- 
шұң басылатын емес.
 
Адасқан, күллі дүниеде жалғыз
 
қалған сияқты бір жанмын.
 
Сол екі арада қару
-
жарақты, едіреңдеген, суыт, бес
-
алты кісі қораға кіріп келді.
 
Жүгіріп, жын қуғандай, есінен айырылған адамша шахтыдан шықтым.
 
Неше түрлі құбылған, бұралған, кестелі, өрнекті, сұлу ән естіледі.
 
Осы  сөйлемдердің  алғашқысындағы  бірыңғай  бастауыштар  есімше  мен  зат  есімнің  тіркесуінен 
(самбырлаған  сөз),
 
тұйық  етістіктен  (шабу),
 
еліктеу  сөзден  (шаң
-
шұң)
 
жасалып  тұрса,  екінші  сөйлемдегі 
бірыңғай  толықтауыштар  есімшеден  (адасқан)
 
және  есімдік  пен  зат  есімнің  тіркесуінен
 
(күллі  дүниеде),  үшінші 
сөйлемдегі  бірыңғай  бастауыштар  қос  сөзді  қатыстық  сын  есімнен  (қару
-
жарақты),
 
есімшеден  (едіреңдеген),
 
сапалық сын есімнен (суыт),
 
зат есім мен сан есімнің тіркесуінен  (бес
-
алты кісі)
 
жасалған. Төртінші сөйлемнің 
бірыңғай  қатарындағы  пысықтауыштар  көсемшеден  (жүгіріп),
 
есімшеге 
-
дай 
-
дей 
-
тай 
-
тей  теңеу,  салыстыру 
жұрнақтары жалғану арқылы (жын қуғандай, есінен айырылғандай)
 
жасалып тұр.
 
Осы талданған тілдік деректерден байқағанымыз сөйлемнің бірыңғай мүшелері әртүрлі сөз таптарынан 
әртүрлі  тұлғада  немесе  бірдей  сөз  таптарынан  әртүрлі  формада  жасалып  бірыңғайлық  тізбек  құрып,  бірдей 
синтаксистік  қызмет  атқарады  екен.  Қазіргі  қазақ  тіліндегі  сөйлемнің  бірыңғай  мүшелері  көбінесе  бірдей  сөз 
таптарынан  жасалады.  Алайда  олардың  әртүрлі  сөз  таптарымен  әртүрлі  грамматикалық  тұлғада  жұмсалуы  да 
қазіргі  қазақ  тілінде  ұшырасады.  Бірыңғайлық  қатар  құрудың  негізі  бірдей  сұрақтарға  жауап  беріп,  бірдей 
синтаксистік қызмет атқаруы болып табылады.
 
Сонымен қазақ тіліндегі тұрлаулы, тұрлаусыз сөйлем мүшелерінің барлығы да бірыңғайлық қатар құрап 
тұрады. Бірыңғай мүшелердің лексика
- 
семантикалық, морфологиялық тұлғаларына келсек, құрамында антоним, 
синоним, қос сөздер, идиомаланған, фразеологиялық тіркестер де, лексикалық мағыналары әр түрлі, бірақ бірдей 
синаксистік қызмет атқаратын бірыңғайлар да кездесетінін атап айтуға болады. Сөздердің лексика
-
семантикалық 
тобына  жататын  антоним  және  синонимдердің  бірыңғай  қатарлар  шегінде  орналасуы  бірдей  емес.  Антонимдер 
бірыңғай  мүшелер  қатарын  еркін  құраса,  синонимдердің  бірыңғайлық  қатар  құрау  мүмкіндігі  төмендеу  екенін 
байқауға болады. Бірыңғай мүшелерде лексикалық қайталаулар әрбір бірыңғай мүшенің жетегінде келіп, сөйлем 
құрылымын  күрделендіріп,  қосымша  ақпарат  айтуға  мүмкіндік  береді.  Сөйлемнің  бірыңғай  мүшелерінің 
құрамында  бірдей  сөз  табынан  әр  түрлі  тұлғада  немесе  әртүрлі  сөз  табынан  әртүрлі  морфологиялық  формада 
жасалатын  бірыңғайлар  тізбегі  де  болады.  Сонымен  қазіргі  қазақ  тіліндегі  сөйлемнің  бірыңғай  мүшелері  тілдің 
барлық  стилінде,  әсіресе  көркем  әдебиет  стилінде  тілдің  көркемді,  айшықты  айтылуы  үшін  кеңінен  жұмсалады. 
Сөйлемнің  бірыңғай  мүшелері бір
-
біріне  грамматикалық  жағынан  тәуелсіз,  алайда  салаласа байланысып,  ортақ 
бір мүшеге тәуелді болады.
 
 
Әдебиеттер:
 
1. 
Перетрухин  Н.  Проблемы  синтаксиса  однородных  членов  предложения  современного  русского  языка. 
Воронеж, 1979. –
 
30 б.
 
2. 
Ломтев Т.П. Основы синтаксиса современного русского языка. Москва, 1958. –
 
73 б.
 
3. 
Аманжолов С. Қазақ әдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы. Алматы, 1994. –259 б.
 
 
 
Гульбану Аймагамбетова
 
(Астана, Казахстан)
 
 
ҚАЗАҚ ЖӘНЕ АҒЫЛШЫН ТІЛДЕРІНДЕГІ ИМИТАТИВ НЕГІЗДІ СӨЗДЕРДЕГІ ДЫБЫС СӘЙКЕСТІКТЕРІ
 
 
Лингвистикалық  түркітануда  шешімі  табылмай  келе  жатқан  сөз  тұлғасы  мен  сөз  мағынасының  өзара 
байланысы, түбір сөздердің құрылымы, дыбыс өзгерістерінің қалыптасу себептері, имитатив теориясына қатысты 
қайшылықты көзқарастар, фоносемантикалық, идеофондық, идеосегменттік құбылыстар табиғаты тәрізді күрделі 
мәселелерді  тек  түркі  тілдерінің  өз  ішінде  ғана  салыстырмалы  деңгейде  анықтаудың  мүмкіндігі  аз.  Сондықтан 
соңғы жылдары түркі тіл білімінде түркі тілдерін генеалогиялық және типологиялық жағынан туыстығы жоқ басқа 
жүйедегі  тілдермен  салғастыра  зерттеу  мәселесі  кеңінен  өріс  алып  келеді.  Түркі  тілдерін  басқа  жүйедегі 
тілдермен салғастырмалы тұрғыдан зерттеу түркітанудың маңызды саласын құрай отырып, әлемдік тіл білімінің 
проблематикаларымен ұштасады. [1, 220]
 

«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
323 
 
 
 
Адам  тіліндегі  сөздердің  дыбыстық  тұлғасы  мен  олардың  мағынасы  арасындағы  байланыс  мәселесі 
лингвистерді өте ерте заманнан бері қызықтырып келе жатқаны белгілі. [3,416]
 
Имитатив  теориясының  дамуы  типологиялық  зерттеулерінсіз,  яғни  бір  тілге  ғана  емес,  сонымен  қатар 
туыс  емес  тілдерге  немесе  генеологиялық  жағынан  алыс  тілдік  топтарға  тән  жан
-
жақты  сипатының  негізгі 
заңдылықтарының анықтамасыз мүмкін емес
. 
Осыған байланысты қазіргі қазақ тіл білімінде және салғастырмалы тіл білімінде түркі тілдер тобындағы 
қазақ  тілінің  және  үндіеуропа  тілдер  тобындағы  ағылшын  тілінің  лексикалық  жүйесіндегі  еліктеуіштердің 
ерекшеліктерін зерттеу өзекті типологиялық амал болып табылады. [2, 543]
 
Бұл  зерттеу  жұмысымызда  қазақ,  ағылшын  тілдерінің  еліктеуіш  сөздеріне  салыстырмалы  типологиялық 
әдіс жүргізіледі.
 
Қазақ,  ағылшын  тілдерінің  имитатив  сөздері  С.В.  Воронин,  А.М.  Газов
-
Гинзберг,  Н.И.  Ашмарин,  Г.Е. 
Корнилов, Н.К. Дмитриев, А.И.Ысқақов, Ш.Ш.Сарыбаев, А.Т.Қайдар, Б.Ш.Қатембаева, С.Р.Ибраев, К.Ш.Хұсаинов 
[7, 15] еңбектерінде зерттелінді.
 
Осы  ғалымдардың  зерттеулерінде  дыбыс  еліктеуіш  сөздер  лексика
-
семантикалық,  морфологиялық, 
синтаксистік тұрғыдан сөз тобы ретінде қарастырылды.
 
Дыбыс  бейнелеуіш  (дыбыс  еліктеуіш)  сөздердің  зерттелу  тарихының  екінші  кезеңі  К.Ш.Хұсайынның  [7, 
15]  зерттеулерінде  бүгінгі  тіл  білімінің  жаңа  талаптарына  сай,  озық  әдістемелер  негізінде  жаңа  қырынан 
зерттелінді.  Атап  айтсақ,  қазақ  тілінің  бейнелеуіш  сөздері  фоносемантиканың  теориялық  қағидалары  мен 
әдістемелері  негізінде  9500
-
ден  астам  бейнелеуіш  түбір  және  негіз  дериватив  сөздердің,  қырықтан  астам  туыс 
және  туыс  емес  тілдердің  (түркі,  тұңғыс
-
манчжур,  үндіеуропалық,  семиттік  тілдер)  негізінде  олардың 
экстралингвистикалық  сипаты  ескеріле  отырып,  салыстырмалы
-
типологиялық  түрде  зерделенген.  Нәтижесінде, 
тіларалық  генетикалық  және  типологиялық  сәйкестіктер  айқындалып,  дыбыстардың  астарлы  табиғаты 
психолингвистика  теориясы  қағидалары  негізінде  сарапталған.
 
Жаңа  бағыттағы  фоносемантика  теориясы 
саласындағы  ізденістері  шәкірттері  С.А.Өткелбаева,  А.Ислам,  М.Жұбанова,  Б.  Жонкешов  еңбектерінде  өз 
жалғасын тапты.
 
Салғастырмалы  зерттеулердің  нәтижесінен  бірінші  дыбыс  бейнелеуіш  адам  дыбыстайтын,  айқай, 
табиғат құбылысына еліктеуі, жесттерге,қимылға еліктеуі және былдыр сөздердің табиғи, физиологиялық дыбыс 
процесінің еліктеулерден бастау алды.
 
А.М.  Газов
-
Гинзбергтің  айтуынша,  жануарлардың  дауыстарына  еліктеу  «ішкі»  және  «сыртқы»  дыбыс 
еліктеулердің  ортасында  бейнеленеді,  себебі  адам  сыртқы  дыбыстарға  еліктейді,  бірақ  адамның  анатомиялық 
құрылысына байланысты жануарлар дыбысын «өзінің табиғи» дыбысына ұқсастырады.
 
Көптеген  ескі  дыбыс  бейнелеуіш  түбірлер  тілдің  қалыптасуындағы  фонемалық  заманға  дейінгі  кезде 
пайда болған және тілдегі фонемалық жүйенің қалыптасуына әсерін тигізді. [7,15]
 
Бастапқы  немесе  «алғашқы»  сөздер  дыбыс  бейнелеуіш  сөздер  болғаны  жайында  академик  Ә.Қайдар 
былай  жазады:  «Бағзы  заманда  дыбысты  елестетудің  өте  көне  ең  қарапайым  түрі  әрбір  тілде  тек  бір  ғана 
дауысты  дыбыстың  көмегімен  жүзеге  асса  керек  және  осылай  болуы  күмәнсіз  де.  Демек,  о  баста  ата
-
бабаларымыздың қоршаған ортадағы дыбысты елестету қабілеті өте бір жақты, жалпылама, яғни сөйлеу тіліндегі 
/а/, /ә/, /о/, /ө/, /е/, /ұ/, /ы/, /і/ секілді дауысты дыбыстар негізінде дүниеге келген.
 
Тілде  құбылысты  бейнелеген  кезде  бірдей  имитатив  сөздер  қолданыла  береді.  Егер  бір  тілде  сондай 
сөздердің айырмашылығы кездессе, әртүрлі тілдерде сол сөздің одан да көбірек айырмашылықтары беріледі.
 
Мысалға,  табиғи  құбылыстардың  бірі
- 
ысқырық.  Ағылшын  тілінде 
whistle 
және  қазақ  тілінде  ысқыр, 
қырғыз  тілінде  ышқыр,  татар  тілінде  ыжғыр,  алтай  тілінде  сығыр
 
деп  айтылады.  Мұнда  табиғи  дыбысқа  әр  тіл 
әртүрлі еліктесе де, кейбір фонемалары ұқсас келеді.
 
Тірі  және  өлі  табиғатта кездесетін  адам  өмірімен  байланысты  тарихи  жағынан  ескі  дыбыстық  еліктеуіш 
сөздер дыбыстың негізгі типтерін көрсетеді: ағыл. 
tap 
«стучать, постукивать», 
tick 
«почти бесшумно постукивать», 
clap 
«громкий  хлопок», 
whiss 
«свистеть», 
hiss 
«шипеть,  свистеть», 
buzz 
«жужжать,  гудеть»;  қазақ  тілінде  тап, 
топ, тып, дүп еліктеуіштер таптау, қатты соққаннан шығатын дыбыс; гүр, гүл, дар, дүр, дір, күр, тар, тыр күннің 
күркіреуінен,  қатты  гүрсіл,  тарсылдан  болған  еліктеуіштер;  даң,  дүң,  дың,  дің
 
дыбыстардың,  үннің,  сыбыстарға 
еліктеу сөздері; т.с.с. [5, 322]
 
Қазақ, ағылшын және орыс тілдерінде кейбір имитатив сөздерден одағай сөздері пайда болды, мысалы, 
қазақ тілінде туф, ағылшын тілінде 
tuf
, орыс тілінде тьфу
. 
Г. Марчандтың пікірінше, 
/b/ 
және 
/p/ 
символымен басталатын ағылшын «сөзіндегі» дыбыстың дамуында 
имитациялық принцип үлкен роль атқарады, және бұл дыбыс еріннің тез ашылуымен болады. Сөздегі 
/t/ 
және 
/d/ 
символдары  бір  затты  соғу  немесе  ұруды  білдіреді.  Олар  тілдің  қозғалысына:  тіл  ұшы  тіске  тигендегі  кенет
 
дыбыстың шығуына байланысты.
 
Ағылшын  тіліндегі 
tick 
«тиканье,  тикать»,  қазақ  тілінде  тықылда  «постукивать,  стучать  тихо»;  тақылда
 
«стучать,  издавать  характерный  звук  при  ударе  о  деревянную  поверхность»;  тоқылда
 
«стучать,  издавать 
отрывистый приглушенный звук»;
 
Ағылшын тіліндегі 
еліктеуіш сөздер
 
мағынасы
 
Қазақ тіліндегі 
еліктеуіш сөздер
 
мағынасы
 
ding 
Звон  колокола,  звенеть  (о 
металле)
 
даңғыр
 
Звон, шум, гомон, 
 
sing 
Свист  пули,  шум  ветра,  звон  в 
ушах, петь
 
дүңгір
 
Глухой звук домбры, 
 
ting 
Звон, звяканье, дзиньканье
 
Даңғырла
 
Звенеть, 
звонко 
звучать,бренчать
 
tingle 
Звон 
колокольчика, 
или 
металлических предметов
 
діңкіл
 
Гудящий звук
 
ring 
Звон, звенеть
 
зыңылда
 
Звенеть,бренчать
 
ping 
Стук, звук от удара
 
 
 

324 
«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
 
 
 
jingle 
Звон, звяканье
 
 
 
chink 
Звон, звяканье стаканов, монет
 
 
 
Бұл кестеде келтірілген мысалдарға қарай отыра, н
 
дыбысының бір түбірлі сөздің соңында келуі көбінесе 
сыңырлау, дыңырлау немесе нәзік дыбысты көрсетеді.
 
Түркі  тілінде  сөз  басындағы  д
 
дауыссызы  жай,  қатты,  қатаң  дыбыстарға  еліктегенде,  жүректің  қатты 
соғысы, заттың қатты құлауына еліктеуіштерде кездеседі.
 
Ағылшын тіліндегі 
еліктеуіш сөздер
 
мағынасы
 
Қазақ тіліндегі еліктеуіш 
сөздер
 
мағынасы
 
drub 
удар  палкой  или  дубиной, 
колотить, разбить
 
дабыр
 
шум  гам,  гомон,голоса 
людей
 
cheep 
писк 
птенцов, 
мышей
, 
пищать
 
шиқ етті
 
пискнул, скрипнул
 
 
 
шиқыл
 
писк 
птенцов, 
мышей, 
пищать
 
Қазақ тілінің дыбыс еліктеуіш түбірі мен ағылшынның мәндес сөзімен салғастырсақ, ағылшын тілінің түбір 
сөзі еріндік дыбыспен аяқталса, қазақ тілі тіл арты дыбысымен бітеді.
 
Сонымен, қазақ  және  ағылшын  тілдерінің  имитатив  сөздерінің  зерттелулерін  қарастыра  отыра  екі  тілде 
де  фонетикалық  сәйкестіктерді  байқадық.  Туыс  емес  тілдердің  дыбыстық  еліктеуіштерді  салыстырмалы 
типологиялық зерттеулері имитатив теориясына зор үлес қосады.
 
 
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
 
1. 
Буранов Дж. Сравнительная типология английского и тюркских языков.
-
Москва.: Высшая школа, 1983.
- 
220с.
 
2. 
Буранов  Дж.  Типологические  категории  и  сравнительное  изучение  языков.
- 
Дисс.  доктора  филол.наук.  –
 
Ташкент, 1978. 543с.
 
3. 
Хасенов Ә. Тіл білімі. Оқу құралы. 3
-
басылуы.
 
–
 
Алматы: Санат
, 2003. 
–
 416 
б
. 
4. 
К.Ш. Хусаинов, М.Х. Жубанова Проблемы фоносемантической деривации. Алматы,1998
 
5. 
Исаев М.К. Фонетические особенности английской речи казахов. Алматы: КазУМОиМЯ им.
 
Абылай хана, 
2004. 
–
 322 c. 
6. 
Русско
- 
английский словарь.
 
7. 
интернет желісі, google. kz, wikipedia
 
 
 
Наталья Горбунова
 
(Оренбург, Россия)
 
 
СТРУКТУРА ЛЕКСИКО
-
СЕМАНТИЧЕСКОГО ПОЛЯ «
DIE FAMILIE
» В НЕМЕЦКОМ ЯЗЫКЕ
 
 
Данная статья представляет собой исследование лексико
-
семантического поля
 
«die Familie» в немецком 
языке, и систематизацию знаний об этом явлении.
 
Как  мы  знаем,  системный  подход  в  науке  является  одним  из  основополагающих  методологических 
принципов.
 
Система является взаимосвязанным единством, однородных по своему составу частей.
 
Система состоит 
из множества понятий, предметов и элементов, находящихся между собой в определенных отношениях.
 
Любой язык является сложной лексической системой, состоящей из таких подсистем как уровень фонем, 
морфем, лексем, словосочетаний и предложений.
 
Лексика  любого  языка  мира  также  представляет  собой  систему.  Лексическая  система  языка  является 
наиболее  сложной  по  своей  организации  и  структуре,  что  можно  объяснить  разнообразием  функций  языка  и 
сложностью связей между языком и обществом.
 
Обнаружение системных связей на лексическом уровне, в некоторых случаях довольно затруднительно, 
что  объясняется  открытостью,  подвижностью,  незамкнутостью  лексического  состава.  Эти  свойства  лексико
-
семантической системы проявляются также в свойствах семантических полей. 
[1] 
В данной работе нас интересует исследование концепта «Familie». Так как язык есть важнейший способ 
формирования и существования знаний человека о мире, полученное отдельными индивидами, превращается в 
коллективное  достояние,  коллективный  опыт.  Таким  образом,  отражая  в  процессе  деятельности  объективный 
мир,  человек  фиксирует  в  слове  результаты  познания.  Можно  сделать  вывод,  что  языковой  мир  есть 
репрезентант концептуального мира, который, в свою очередь, репрезентирует реальный объективный мир. [
2] 
Следовательно,  лексико
-
семантическое  поле  «
Familie
»  является  репрезентацией  данного  концепта. 
Рассмотрим  общие  признаки,  характеризующие  языковое  поле.  Е.В.  Гулыга  и  Е.И.  Шендельс  выделяют 
следующие общие признаки:
 
1) наличием набора средств разных уровней, связанных между собой системными отношениями;
 
2) наличием общего значения, которое в той или иной степени присуще его конституентам;
 
3)  общее  значение  поля  не  едино,  а  распадается  как  минимум  на  два  значения,  которые  могут  быть 
противоположными или полярными и каждое из которых образует микрополе;
 
4)  поле  обладает  неоднородной  и,  как  правило,  сложной  структурной  организацией,  для  которой 
характерно отношение центра и периферии. [3]
 
Для  лучшего  понимания  единиц  лексико
-
семантического  поля  «
Familie
»,  нам  следует
 
рассмотреть 
концепт данного слова.
 
Опираясь на словарь 
Duden-Deutsches Uniwersalw
ö
rterbuch 
мы выявили данный концепт.
 
Лексема 
Familie 
делиться по своему значению на:
 
1)  Die Welt von Lebewesen 

«Проблемы и перспективы развития науки в начале третьего тысячелетия в странах СНГ»
 
325 
 
 
 
2)  Die Welt von Unlebendigem 
Die Welt von Lebewesen 
состоит
 
из
: 
1)  Menschliche Familien 
2)  Unmenschliche Familien 
Die Welt von Unlebendigem 
представляет
 
собой
 
Die Familien von Gegenständen
 
Menschliche Familien 
обозначает
: 
1.Das gemeinsame Leben 
von Eltern und Kinder 
(kleine Familie, 
nukleare Familie) 
2.Die Gruppe von Verwandten 
(die Blutsverwandtschaft/ 
Unblutsverwandtschaft; 
Große Familien, der Klan)
 
3. Kleine soziale Gruppen. 
Unmenschliche Familien 
–
 Familien von Pflanzen und Tiere 
(biologische Verwandtschaft) 
Die  Familien  von  Gegenständen
 
–
  (Die  Welt  von  organischer  und  unorganischer  Natur,  von  intellektueller 
Tätigkeit der Menschen). [4]
 
Структуру  концепта  «
Familie
»  можно  рассмотреть  по  данной  схеме. Ядро  лексико
-
семантического  поля 
составляет 
Menschliche  Familie
.  Мы  выделили  несколько  лексико
-
семантических  групп,  составляющих  понятие 
концепта 
Familie 
и определяющих ядерную и приядерную зоны данного лексико
-
семантического поля.
 
1. 
ЛСГ «Родство»
 
1.1 [
Родство
]+(
генетическая
 
связь
) 
Der  Vater,  die  Mutter,  die  Eltern,  der  Sohn,  die  Tochter,  der  Großvater,  die  Großmutter,  die  Bruder,  die
 
Schwester, die Tante, die Onkel, der Neffe, die Nichte, der Enkel, der Vetter, die Kusine, der leibliche Vater, die leibliche 
Mutter. 
1.2 [
Родство
]+(
негенетическая
 
связь
) 
Der Mann, die Frau, der Schwäger, die Schwägerin, die Schwiegereltern, der Ehepartne
r, die Ehepartnerin, die 
Eheleute. 
2. ЛСГ «Тип семьи»
 
2.1.1 [Тип семьи]+(наличие родителей+полные семьи)
 
Vollständige Familie, klassische Vater
-Mutter-Kind-Variante. 
2.2.2 [Тип семьи]+(наличие родителей+неполные семьи)
 
Vaterlose Familie, männerlose Familie
, muterlose Familie, Alleinerziehende, Scheidungsfamilie, Teilfamilie. 

жүктеу/скачать 9,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: