«Вітчизнянанаука: сучаснийстан,актуальніпроблемитаперспективирозвитку»

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
 
 
131 
 
 
 
життєвих  перспектив.  Тому  діяльність  окрім  сутнісної  та  предметної  складових,  це  ще  реалізація  здатності  до 
ініціаціювання, прийняття рішень, організації та самоорганізації, управління та самоуправління.
 
Область  взаємодія
 
окреслюється  контекстом  спільної  діяльності,  яка  реалізується  як  передача  та 
запозичення  досвіду,  системне  управління  і  організація.  Як  було  вже  згадано,  феномен  персоніфікації,  як  процес 
організації  особистісних  знань,  відображений  в  дослідженнях  H.Gruber,  де  він  стверджує,  що  в  організації  знань 
ключову роль грає наявність «системи вірувань», в яку асимілюється новий досвід. Ця система не породжена самою 
особою  і  не  задана  оточенням,  а  є  результатом  взаємодій  особи  зі  своїм  оточенням.  Цей  «ментальний  світ» 
конструюється
 
за  допомогою  безперервних  інтерпретацій  (наприклад,  за  рахунок  трансформації  культурної 
спадщини). Саме в рамках системи вірувань в ході тривалого процесу відбувається визрівання і оформлення нової 
ідеї [7, с. 27].
 
Зважаючи на умови самоорганізації
 
в цих названих областях, вважається логічним зазначити альтернативні 
ознаки формуючого середовища, а саме навчального та професійного, що існують на даний момент (таблиця 1).
 
Таблиця 1.
 
 
 
Нагадаємо,  що  розвиток  особистості  студента
-
психолога  асоціюється  в  дослідженні  з  виникненням  і 
інтеграцією  нової  особистісної  ідентичності  [6].  Для  виникнення  нової  ідентичності  «практичний  психолог»  в 
традиційній системі освіти той, студент проходить через стадію ідентичності «студент
-
психолог» (на протязі від 2 до 
5 років, в залежності від форми навчання).
 
Організаційні умови формування ППЗ –
 
це особливості самоорганізації учсника навального процесу (в тому 
числі  і  викладача);  особливості  організації  форм  навчання,  певної  методичної  бази;  а  в  загальному  смислі  –
 
розвитку
 
та управління системою освіти та професійним соціальним середовищем, а також той вклад та вплив, який 
здійснює кожен учасник цього процесу.
 
В  дослідженнях  В.Давидова,  Е.Клімова,  Г.Костюка,  Д.Ніколенко,  Б.Федорішіна  віделяются  два  підходи  до 
проблем підготовки  фахівців  психолого
-
педагогічного  профілю: діяльнісний  та індивідуально
-
особистісний.  З  точки 
зору першого особистість традиційно розглядається відповідно або невідповідного до вимог професійної діяльності. 
Залежно від специфіки праці діяльність детермінує професійну поведінку особистості і не тільки розвиває відповідні 
навички, вміння, формує окремі функціональні системи, впливає на своєрідність психічних процесів, але і творить 
особистість  цілком,  її  професійні риси  та  професійні  стилі.  Вимоги  до  особистості  фахівця  психолого 
-
педагогічної 
діяльності залежать від державного замовлення і від самої системи освіти. Відповідно до цих вимог студент повинен 
стати  професіоналом  в  результаті  цілеспрямованого,  тривалого  педагогічного  впливу.  Інший  підхід  розглядає 
особистість  з  точки  зору  індивідуальних  особливостей,  які  проявляються  в  її  професійній  діяльності.  При  цьому 
підході акцент зміщується з поняття «професійна діяльність» на поняття «особистість професіонала». Професійна 
діяльність  розглядається  як  сфера  докладання  творчих  можливостей  індивідуальності.  (І.Зязюн,  В.Моргун, 
Д.Ніколенко,  Н.Нічкало,  Л.Проколієнко,  В.Семіченко,  Б.Федорішін,  Т.Яценко  та  ін.).В  працях  багатьох  спеціалистів 
підкреслюється велике значення для соціалізації особистості персоніфікована професійна освіта, яку, на їх думку, 
потрібно розглядати як безперервний інтегрований педагогічний процес.
 
Становлення ідентичності практичного психолога набуває більш виражених ознак після закінчення ВНЗу, на 
початку  практичної  діяльності  в  якості практичного  психолога,  на  що  випускник  має  формальну  підставу  у  вигляді 
диплома навчального закладу. І якщо дослідниками підкреслюється певний розрив між формалізацією освіти та її 
змістовними сутнісними характеристиками, то випускник ВНЗ реалізує цей синтез між протиріччями тими способами 
і за допомогою тих можливостей, які реально виникають після закінчення учбової установи в ході подальшої освіти 
та практичної діяльності. Це доволі часто спостерігається як певний експеримент над «споживачами» професйних 
послуг та власне над особистістю молодого спеціаліста. Сприятливими виявляються ти умови, в яких є можливість 
звернення  за  відповідною  професійною  допомогою  у  вигляді  супроводу  входження  в  професійну  діяльність  і  в 
супервізій  практичної  діяльності  на  всіх  рівнях  (змістовному,  саморегуляції,  організаційному,  особистісному, 
системному).
 
C
оціокультурні умови існування певної професії відображені в сьогоденній ситуації на ринку праці взагалі і 
свідчить про те, що професія стає не тільки способом забезбечення власних життєдіяльнісних потреб, а й способом 
життя, який часто визначає спрямованість особистості та її світосприйняття. Набуває більшої актуальності тенденція 
до взаємопроникнення особистості та тих професійних ролей, які вона виконує та реалізує, особливо коли мова йде 
про допомогаючі професії, зокрема психолог –
 
професію соціометричного профілю («людина
-
людина»).
 
Культурно
-
історичні  умови  сьогодення  характерізуються  зміною  освітніх  парадигм,  ускладненням  та 
диференціалізацією змісту професійної діяльності, яка актуалізує внутрішні, психологічні ресурси особистості. Нова 

132 
«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
 
 
 
 
 
якість професійної освіти сьогодні –
 
це відповідність вимогам міжнародних стандартів якості, задоволення запросів 
широкого кола споживачів психологічних послуг.
 
Ви
c
новки
 
На сьогодняшній день тенденції становлення ідентичності психолога на рівні особистісної самоорганізаціі в 
умовах  стихійного  становлення  та  організаціі  професійного  середовища.  Це  зв’язано  з  багатьма  складнощами,  та 
водночас,  відкриває  безліч  можливостей  найбільш  ефективного  сполучення  особистісних  смислів  молодого 
спеціаліста із запитами середовища (професійного та цільового). Завдяки цьому у молодих спеціалістів з’являється 
можливість  відчути  особистісний  вплив  на  становлення  так  званого  ринку  психологічних  послуг,  на  своє
 
місце  в 
професійній та науковій спільноті, на процес формування загальної психологічної культури суспільства і т.і. Однак, 
всі  ці  сфери  являються  зонами  великої  невизначеності,  тому  найактуальнішою  особистісною  психологічною 
характеристикою студента
-
психолога об єктивно стає певний відповідний рівень толерантності до невизначенності.
 
Зважаючи  на  те,  що  освітня  система  сьогодні  перебуває  в  процесі  кризи,  трансформації,  а  точніше,  в 
перехідному  стані,  з’являється  можливість  ширше  застосовувати  особистісно
-
орієнтовані  форми  навчання  для 
формування  ПЗ.  Це  стає  актуальним,  враховуючи  ефект  можливості  більш  ефективного  та  короткострокового 
навчання,  що  спостерігається,  як  зазначає  П.Лушин  [6],  в  нестабільні  та  малоструктуровані  періоди  розвитку 
соціальних та особистісних систем.
 
Також  можна  зробити  висновок,  що  сучасними  умовами  персоніфікованої  освіти  та  персоніфікованої 
психолого
-
педагогічної  взаємодії  є  спрямованість  освітніх  траєкторій,  виходячи  з  самоцінності  суб'єктного  досвіду 
індивіда як неповторного способу його життєдіяльності. Соціальна «цінність» спеціаліста виявляється відтворенням 
не стільки суспільного, скільки індивідуального досвіду, збагаченого останнім, що стає можливим при акцентуванні 
побудови навчального процесу на формування персоніфікованого знання у студента
- 
психолога.
 
 
Література:
 
1. 
Боличева  О.  В.  Результати  експериментального  дослідження  процесу  персоніфікації  професійних  знань  як 
фактору розвитку особистості студентів
-
психологів / О. В. Боличева // Проблеми та перспективи розвитку науки 
на початку третього тисячоліття у країнах СНД: зб. наук. праць за матеріалами ХVІ Міжнар. наук.
-
практ. інтернет
-
конф.
 
–
 
Переяслав
-
Хмельницький, 2013 р. –
 
С. 235
-236 
2. 
Давыдов В. В. Проблемы развивающего обучения / В. В. Давыдов. –
 
М., 1986.
 
3. 
Климов Е.А. Шлях до професії. –
 
Л., 1974. –
 
190 с.
 
4. 
Костюк Г.С. Роль професійного самовизначення в формуванні особистості // Проф. орієнтація учнів/ Упор. З.С. 
Нечипорук. –
 
Київ, 1971. –
 
с.17
-26 
5. 
Либин
 
А.В.Дифференциальная психология: На пересечении европейских, российских и американских традиций 
3-
е издание
. 
–
 
М: Смысл;, 2004.
 
6. 
Лушин П. В. Личностные изменения как процесс: теория и практика. –Одесса: Аспект, 2005. –
 
334 с.
 
7.  Gruber H. E. The self-construction of the exstraordinary / H. E. Gruber // Conceptions of giftedness. Ed. by R.Sternberg 
et al. Comb. Univ. Press: Cambridg, 1986. 
–
 P. 247 
–
 263 
 
 
Раугаш Нурмаганбетова, Айкерим Мурзалиева
 
(Жезказган, Казахстан)
 
 
СПОРТШЫНЫҢ МІНЕЗ
-
ҚҰЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯСЫ
 
 
Бапкер спортшының жарыстағы психологиялық мінез құлқын дамытуда басты қызмет атқарады.
 
Бапкердің  мақсаты  біздің  қоғамда  орын  алатын  спортшылардың  жеңістерін,өзін  өзі  тәрбиелеуін,білікті 
спортшы,мәдени жетістіктерге жете алатын жасөспірімдер тәрбиелеу.
 
Қарсыласты  жеңе  білу,рухани  өзін  дамыту,қарсыластың  осал  тұстарын  білу,олардың  мәдениетін  білу 
сондай ақ өзінін мақсаттарын жүзеге асыра алу,арқашан өзнің білімін дамытып,
 
жарыстарда дұрыс өзін өзі ұстауын 
дамыту. [1, б. 238].
 
Бапкердің қызметі екі функцияда жүзеге
 
асырылады:
 
1)Ол  өсіп  келе  жатқан  жасөспірім  балалардыадамзат  мәдениетін  сабақ  жүзінде  насихаттауы  тиіс.  Қорыта 
айтқанда 
спортшылардың 
дұрыстәрбиеалуына, 
спорттықжетістіктерінүнеміжаңартыпотыруытиіс. 
Олсоғансүйенеотырыпөзінінбілімі мен денешынықтыруғадегенқызығушылығынарттыруытиіс. 
 
2) олсоғанқарамастанспортшыныңөзіндікжекеленгеноқуынанайырмауытиіс.
 
Қазiргiтәлiм
-
тәрбиенегiздеқұндылықтыңқарым
-
қатынасынпсихологиялық 
ынтымақтастық 
және 
педагогикасының  өнер
-
бiлiм  берудiң  технологиясының  инновациялықәдiсінқосатынгуманистiк  педагогика  жатады. 
Олсоғансүйенеотырыпөзініңбіліміндамытады. Соғанқарағандабапкерспортшыға диктатор бола алуытиіс.
 
Басқатұлғаларменжүйелі, қабiлеттiқарым
-
қатыната бола білу,жоғарыбағалаубапкердіңбастыміндеті.
 
Гуманистiк 
психология 
жәнеинновациялық 
педагогика 
біргеболсаондатаңдалған 
–
 
тұлғаөз
-
өзінтанитын,бұлбағытбiрденболмайтынжүйенiңтолықтайнұсқасы, 
өзін 
–өзітануғамүмкiндiкашубапкергеғанатән. 
Басқаруадамдарменқарым
-
қатынасқатүсугеарналған 
кәсiби 
мүмкiндiк 
туғызғатынәлеуметтiк 
–
 
тарихишарттардыжекеойлаумүмкiндiктерiнiңдамуынажәнеөркендетугедегенадамныңталпынысы, 
өйткенiарақатынастағыжекеқасиеттердiжетiлдірумүмкiнемес.
 
Әлеуметтiкпсихологиялықмiндеттердiңбiрiоғанмашықтануқабiлетiн  спорттық  физикалықмәдениетпен,даму 
облысындақарым
-
қатыңжеңілдеуін  жаңарту  жәнежағдайын  бақылауболыптабылады.  Кәсiби  қарым
-
қатынасқа 
қатысты бапкерадамдарыныңсанаттарынаерекше көңіл бөлуі керек.
 
Бұл  жерде  айтпақ  болғанымыз  психологиялық  қарым
-
қатынасты  арақашықтықтан  және  педагогикалық 
қарым
-
қатынастан, тілдіқалыптастыратынәдiстертуралыедi.
 
Арақатынастың  –
 
педагогикалық  ұстанымын  құрайтын  ең  маңыздысы  қарым
- 
қатынас.  Арақашықық 
әңгiмелесушiлердің  қарым
-
қатынаста  өзара  iс
-
қимылын  және  өзара  түсiнiсуіне  әсер  етедi.  Дұрыс  таңдаған 
арақатынас
- 
бұл кез
-
келген сөздің 90% дық жетiстiгі.
 
Әр
 
адамда  меншiктi  психологиялық  орнығу  бар.  Әр  адамда  –
 
қайғыру  кезені,  әр  адам  психологиялық 
арақашықтықты таңдайды. Педагогикалық қарым
-
қатынастың маңызды аспектiлерiнiң бiрi.
 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
 
 
133 
 
 
 
Үш
 
негiзгi  арақатынасты  ерекшелейдi:  физикалық,  орталық  және  тiгінен.  Егер  спортшымен  әңгiмелесу 
уақытында  сiздi  басқа  ойлар  мазаласа  (сөзге  қатысты  емес),  онда  бұл  бiртұтас  психологиялық  кеңiстiктiң 
бұзылуы.Тиімді кәсiби қарым
-
қатынас бiр жағынан тұтас, ортақ, бiрақ бұл тәрбиеленуші спортшылармен дәреже тең 
деген  сөз  емес,  арақатынастың  жазықтығы  тiк  немесе  көлденең  бола  алады.  Бұл  қарым
-
қатынастың  тиiмдiлiгін 
түсiну.
 
Егер  бапкер  (Бапкер  –
 
спортшы)  тiк  қарым
-
қатынасты  таңдаса  "жоғарғы  құру"  әдiстi  пайдалана  отырып 
ортақ  психологиялық  арақатынасты  табылмаса  өмiрде  қайталанып  келген  қарым
-
қатынас  кедергi  болады. 
Спортшымен  жұмыс  iстеудің  үш  тиімді  психологиялық  қарым
-
қатынасты  пайдаланылады.  Спорттық  нәтижелер 
туралы емес, егер қарым
-
қатынаста арақатынасты ескерсе тiптi мүмкiн емес тұлғаның дамуы туралы еске сақтау.
 
Техника  тиімділігінің  психологиялық  өлшемдері  деп,  мұғалім  қозғалыс  қимылдарын  объективті 
қажеттіліктерімен  орындаудың  өз  әдістеріне  сәйкестігін  анықтау  негізіндегі  белгілер  деп  түсінеміз.  Психологиялық 
практикада мынадай өлшемдер бар.
 
Өлшемдердің
 
тиімділігі  –
 
қозғалыс
 
қимылдарының  сипатына,  оқыту  сатысына  және  оқушылардың  дене 
дайындығы деңгейіне сәйкес келуіне де байланысты.
 
Бірінші өлшем –
 
дене жаттығуларының нәтижелілігі (оның ішінде, спорттық нәтиже де бар) бәрінен же жиі 
қолданылады.
 
Екінші  өлшем  –
 
ол  стандартты  техникалар  параметрлері.  Оның  мақсаты  –
 
бақылайтын  қимыл 
параметрлерін салыстырудан тұрады.
 
Үшінші
 
өлшем –
 
мүмкін болатын және нақты нәтиже арасындағы айырмашылық.
 
Дене  жаттығуларын  сұрыптау  дегеніміз  –
 
бұл  ең  негізгі  белгілеріне  қарап  оларды  өзара  байланысты 
топтарына қарай бөлу деп білеміз. Сұрыптау нәтижесінде мұғалім дене жаттығуларының өзіне тән сипатты қасиетін 
анықтайды  және  едәуір  дәрежеде  педагогикалық  міндеттерді  шешуге  жауап  бере  алатын  дене  жаттығуларын 
іздестіруді жеңілдете алады. [6,7,8, 255, 159 б.]
 
1. Жеткіншектер 12 жасынан бастап спортпен айналыса алады бұл олардың организмі мықтап өсетін кезі 
және  органдарды  жеке  –
 
жеке  емес  барлығы  бірдей  біріңғай  процесс  ретінде  дамиды.  Күреспен  айналысатын 
жасөспірімдерді  төрт  топқа  бөлу  дұрыс  болатындығын  практика  көрсетті.  Ол  топтар:  жеткіншектер  12  –
 
13  жас, 
жасөспірімдер  кішіректері  14  –
 
15,  жасөспірімдер  ересектері  16  –
 
17  жас.  12  –
 
17  жастың  арасы  жасөспірімдерді 
жыныстық жағынан жетілетін уақытты. Ал 12 –
 
15 жас арасында жасөспірімдердің бойы мықтап өседі. Ол бір жылда 
10  см  дейін  жетеді.  Бірақ  буындары  мен  сүйектері  әлі  де  әбден  жетіліп  қатаймайды.  Осы  ерекшеліктерді  ескеріп, 
жасөспірімдердің күшімен икемділігін арттыратын жаттығуларды аса сақтықпен жасату қажет.
 
2. Спортшылар мына қағидаларды әрқашан білуге тиіс: белдесу кезінде бір кілемнің үстіне бірнеше жұптың 
күресуіне рұқсат етілмейді: үсті басы кір және терісінде жарасы бар палуандар жаттығуға жіберлімейді, салмағы мен 
разрядына  үлкен  айырмашылығы  бар  спортшылардың  екеу  ара  белдесуіне
 
бәсекелесуіне  рұқсат  етілмейді.  Аяқ 
киімсіз  немесе  тақасы  бар  аяқ  киіммен  сабаққа  қатысуға  тиым  салынады.  Дене  қалпын  сақтап  қалу  техникасына 
және әсіресе акробатикалық жаттығуларды үйренген кезде бір жерін зақымдап алмайтын болып құлауға (өзі немесе 
жаттығуды қарсылысымен бірге) үйренгенше күрделі жаттығуларды жасамайды. Спортшының мойыны қатайтатаын 
аранйы  жаттығуларға  ерекше  көңіл  аударып,  оларды  жаттығу  сабақтарына  енгізеді  және  массажды  қолданады. 
Спортшы  өзінің  жаттығу  киімін  таза  ұстауға  тыранқтарын
 
алып  жүруге,  кілемге  шыққанда  аяғын  сүртіп  жүруге 
міндетті 
[8,9]. 
Бұл  кезеңнің  мақсаты  –қимыл  дағдысын  қалыптастыру,  сол  арқыылы  жоғарғы  қимыл  ептілігіне  жету 
жаттығуды көп қайталағаннан соң қимыл ептілігі дағдыға айналады. Қимыл дағдысы деп қозғалыстарға
 
емес, нақты 
әрекет  нәтижесіне  бағытталған  қимыл
-
әрекетін  автоматтандыра  орындай  алу  қабілеттілігін  айтамыз.  Қимыл 
дағдысы  әртүрілі  қозғаушы  факторларға  қарсы  жоғары  тұрақтылық  танытады  (жаттығуды  басқа  спорт  залда 
орындау,  көрермендер,  әртүрлі  метрологиялық  жағдайлар  т.б.).  Қимыл  дағдысын  қалыптастырғанда  қозғалыс 
дәлдігі жақсарады, қимыл ырғағы жетіледі, жеке қозғалыста бір тұтас қимыл әрекетке айналады.
 
Қимыл
 
дағдысын  қалыптастыру  кезінде  анализаторлар  қызметін  білу  процесі  қатар  жүреді  қимыл 
анализаторларының  мәні  артады,  өйткені  бұлшық  еттердің  сезімталдығы  қозғалысты  бақылауда  жетекші  роль 
атқарады.Көру  анализаторларының  қызметі  қоршаған  сыртқы  ортадағы  жағдайда  жеке  әрекеттің  нәтижелігін 
бақылау қызметіне ауысады. Қимыл дағдысы жаттығуды көп қайталағанда пайда болады.
 
Жаттығуларды  дұрыс  қайталау  мынандай  факторларға  үйрету,  міндеттеріне  оқу  материалының 
күрделілігіне, жаттығушылардың дайындық деңгейіне оқыту әдістемесінің жетілгендігіне байланысты.
 
Тәрбиеде  қайталаудың  екі  жолы  қайталанады.  Созылмалы  қайталау  кезінде  қолайлы  дұрыс  шынығу 
аралығы  болса,  көлемді  оқу  материалын  игеру  кезінде  жаттығулар  үлкен  дидактикалық  әсер  алады.  (Мысалы 
гимнастикадағы  еркін  жаттығулар).  Бұл  процесті  екі  себеппен  түсіндіреміз:  Біріншіден  жаттығу  тәсілдерінің  есте 
сақтауы,  яғни  меңгеріп  жатқан  оқу  материалын  жаттығуды  орындап  жатқада  ғана  емес,  тынығу  аралығында  да 
ұғыну,  ойлау.  Екіншіден  жаттығуды  меңгеру  процесінің  организмнің  бұлшықет  әрекетіне  бейімделу  қызметіне 
байланыстылығы  жаттығуды  орындау  ғана  емес  қалпына  келу
 
кезінде  сақталады.  Тынығу  аралығына  қарағанда 
организімнің  қабілеттілігі  қысқарады  және  жиі  тынығу  аралығында  артады.  Сондықтанда  жатығуларды  бірінші  деп 
болмайды.  Түйінді  қайталау,  тездете  үйрену  негізін  қарайды.  Оны  жеңіл  оқу  материалын  үйренгенде  қолданылуы 
тиімді.  Бұл  екі  жағдайда  да  қайталау  сипаты  әртүрлі  болады.  Бастапқы  үйрену  мезгілінде  қайталану  жиіліп  сонан 
соң  біртіндеп  азаяды.  Жаңа  тәсіл  тұрақтандыру  үшін  бастапқы  жаттығуларды  жиі  қайталауы  керек,  ал  ол  бекет 
алған соң қайталауға болады [11].
 
1.Дағдының жағымсыз тездете қалыптасуын үйрету барысының басында қимыл әрекетін игеріу тез, сонан 
соң ақырында қалады.
 
Өйткені
 
тәсіл негізі тез қабылданады да бөлшектер ұзақ иіріледі.
 
2. Дағдының жағымды тездете қалыптасуы. Бұл үйренудің бас кезінде дағды аздап, сонан соң тезірек өседі. 
Әртүрлі  қалыптасудың  осы  түрі,  күрделі  әрекетке  жетелейді,  жаттығуды  бөлшектеп  үйреніп,  толықтырған  соң,  ол 
үйренулер дағдының тез өсуін шапшаңдатады.
 
3.  Дағды  дамуының  ақырындау  кездері  де  кездесіп  тұрады.  Бұндай  дағды  жетілу  деңгейіне  жеткен  кезде 
пайда болады. Дағды неғұрлым жетілген сайын оның ары дамуына қажымас қайрат, көп еңбек және педагогикалық 
шеберлік керек.
 
Дағды  дамуының  тоқтауы  –
 
үйрету  әдістері  қате  болғанда  дене  қуатының  даму  деңгейі  (күш,  ептілік, 
төзімділік жылдамдылық т.б.) Төмен болғанда жаттығуды епетейсіз (қорқыныш, шаршау) ыңғайсыз жағдайда (нашар 

134 
«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»
 
 
 
 
 
спорт жабдықтарында т.б.) орындағанда пайда болады. жаттығушы дағдыны қалыптастыру кезінде осы жағдайлады 
байқап  уақытында  қателіктерді  түзетіп  отыруы  қажет.  Мықты  қимыл  дағдысы,  уақтында  қателіктерді  туырлап 
отырса,  көп  жылдар  бойы  сақталады  бекітулер  болмаса,  дағды  бұзылады.  Қимыл  дәлдігі  жоғалады  жаттығу 
орындау ал
-
қылығы (өз күшіне сенбеушіліктен) нәтижелігі нашарлайды т.б. Бірақ дағды түгелімен жоғалып кетпейді 
негізі сақталады және қайталанғаннан соң тез қалпына келеді.
 
Дене тәрбиесінің тәжірибесінде қалыптасар қимыл дағдыларының бір  –бірімен бірге әрекеттенуі жоғалады 
және  жағымсыз  жағдай  туғызады.  Ертерек  қалыптасқан  дағдының  келесі  дағдының  қалыптасуы  процесін 
қиындатуын жағымсыз ауысу дейміз [12].
 

жүктеу/скачать 4,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: