(5) ⇒ Карно теоремасы: Карно циклының п.ә.к. Қ пен С т-раларымен ғана анықталады және цикл жасайтын жұмыстық затқа ≁ .
Карно циклы - қайтымды, себебі оның барлық бөліктері тепе-тең процестерден тұрады. Сондықтан, тек жылу маш. сияқты емес, суытқыш маш. сияқты да жұмыс жасайды .
Карно ц. қолданып, Қ-тан алатын -дің С-қа беретін -ге қатынасы арқылы екі темп-ның қатынасын өлшеуге болады.
η цикл жасайтын жұм. затқа ≁ болғандықтан ( Карно теор.), қатынасы да жұм. зат қасиетіне ≁ .
⇒ Олай болса (1)- қатынас ар-лы термометрлік денені таңдап алуға байланыссыз т- ралық шкала алуға болады.
Мұндай шкаланы ТД шкала , ал т-раны ТД т-ра деп атайды. ТД шкала термометрмен анықталатын т-раның абс. шкаласымен сәйкес келеді.
Термодинамиканың екінші заңы
ТД 1з. , , ∆ арасында сандық байл-с орнатады, бірақ процестің бағытын анықтамайды.
ТД 2з. табиғатта өтетін процестің бағытын көрсетеді, және сипаттама береді. ТД 2 з. бірнеше тұжырымдамалары бар
« Жылу өздігімен аз қызған денеден қатты қыздырылған денеге өте алмайды» (Клаузиус) . «Нәтижесінде жылуды толығымен жұмысқа айналдыратын периодты процестің болуы мүмкін емес» (Планк).
Макс Планк 23.04. 1858 г. ж. Киль қаласында заңгерлер отбасында туған. Мюнхенде гимназияны оқып, біітірді. Диссертация қорғағаннан кейін 1885 -1889 ж. Кильде, 1889 -1926 ж. Берлинде сабақ берді. Дүниеден өтен: 04. 10.1947 ж.
Рудольф Клаузиус 02.01. 1822 ж. Кёслинде туған. Берлинде университет курсын бітіріп, Артиллериялық мектепте оқытушы болды. 1855 ж. бастап Цюрихтегі Жоғары политехникалық мектептің ,Цюрих университетінң профессоры болды. 1869ж. Бонн қаласына қоныс аударып, 24.08. 1888 ж. дүниеден өтті.
Планк тұжырымдамасына түсініктеме:
Карно циклында Қ-тан алынған жылудың тек бөлігі ғана жұмысқа айналады, ал басқа бөлігі , қолданылмай, С-қа беріледі.
Егер сырттан алған барлық жылуды С-қа бермей, толығымен -ға айналдыратын двигатель жасалса, онда мұндай двиг-дің η=1 болып, ол әртүрлі т-расы бар екі денені (Қ пен С) қажет етпеуші еді.
Оны 2-ретті мәңгілік двигатель деп атаған. Сонымен, ТД 2 з. ⇒ ⍱ периодты жұмыс жасайтын жылу машинасы үшін жылудың бір бөлігін С-қа беру - -ды -ға айналдырудың қажетті шарты болып табылады.
Қорытынды: Нақты двиг-дегі пр. қайт-сыз және двигательдерде Карно ц. орындау мүмкін емес. Сонд-тан нақты двиг-дің п.ә.к. Карно циклының п.ә.к.-нен әрқашан ˂
