ҔЮеЮҕ әвгЯжгпіліҗ пЮржты Н. Келімбесов едгйбі вәрір әвгЯжгпі Смйыҕпырыйын, гиілші ргп яюоыйры алмасы “ана сілі> 1991п


М. ҔЮшғЮрж “Дитани лҰғас ас-сүЯіксе” сҰЯмър- ралс джлЮғЮл пҰркыо-



Pdf көрінісі
бет62/100
Дата24.12.2022
өлшемі1,11 Mb.
#59364
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   100
М. ҔЮшғЮрж “Дитани лҰғас ас-сүЯіксе” сҰЯмър- ралс джлЮғЮл пҰркыо- жъЯлаЯънан 
келсіЯілген үзінді ҲлеңдеЯ 
оЮйп дырйЮры. кҲбіЯек кездереді. МҰнъң Ҳзі сүрініксі де. Фалъҕ ҲміЯінің айнаръ 
раналасън сҰЯмър-ралс жъЯлаЯъ — сүЯкі сілдер фалъҕсаЯ уолыклоЯънъң ең кҲне 
жанЯлаЯънъң біЯі детге бо- 
ладъ. ӘріЯере, сҲЯс сүлік мал стЯалъ ҲлеңдеЯі мен натЯъз жъЯлаЯъ — баЯлъҕ Ҳлең 
собънъң ічіндегі ең ҕадъм замандаЯдан раҕсалъп келе жасҕан сүЯлеЯіне жасадъ, 
МҰндай жъЯлаЯдан Ҳсе еЯсе замандағъ адамдаЯдъң сҰЯмър-сіЯчілігін, еңбегін, кәрібін, 
әдес-ғҰЯпън” ралс-ранарън, сосемдік сүрініксеЯін санъп білеміз. 
Ежелгі сүЯкілеЯдің нанъм-ренімінен стған — бәдік, баҕрълаЯ раЯънъ, баса-сілек, берік 
жъЯъ, сой барсаЯ, жаЯ~жаЯ, ръңрт, жоҕсат, ерсіЯст, с. б. жъЯлаЯ казаҕ уолыклоЯънан да 
кең оЯън алған. Ҕазаҕса атъЯ ҕайғълъ фабаЯдъ ерсіЯст кҲбінере жҰмбаҕсап, сҰрпалдап 
айсъласън болған. 
151 


“Дитани лҰғас ас-стЯксе” сҰЯмър-ралс жъЯлаЯънъң баЯлъҕ стЯлеЯі де баЯ детге боладъ. 
ӘріЯере, жоҕсат, жҰбаст ҲлеңдеЯі кҲбіЯек кездереді. Бүкіл ел болъп ҕадіЯлейсін басъЯдъ, 
аьтлъ азамассъ жоҕсап айсҕан ҲлеңдеЯ Ҳзінін ҕҰЯълъръ, раЯънъ, мазмҰнъ жағънан 
барҕалаЯдан гҲЯі ҕазаҕ уолыклоЯлъҕ жъЯлаЯъна жаҕън сҰЯған риьҕсъ. Мәрелен, 
ҕазаҕсъң мҰндай жоҕсат ҲлеңдеЯінде де жат оғънан ҕазаға ҰчъЯаған ҕаһаЯмандаЯдъң 
сіЯі кезінде еліне кҲЯрескен ірсеЯі, чекріз басъЯлъғъ, жараған әркеЯи жоЯъҕсаЯъ 
жъЯланадъ. 
Міне, Мафмтд ҔачғаЯи жинағъндағъ оръндай жоҕсат-ҲлеңдеЯдің біЯі — Алъп ЕЯ СҰңға 
Ҳлгенде айсълған жоҕсат. БҰл Ҳзінің мән-мағънаръ, сеЯең ойлълъғъ, резімге әреЯ есті 
жағънан ҲзгелеЯден оҕчатланъп сҰЯадъ. Оръ жоҕсатдан біЯнече чтмаҕ Ҳлеңді оҕъп 
кҲЯейік: 
Алб ЭЯсҰдға Ҳлдімт,
Эріз ажтн калдімт,
Ұзлаҕ Ҳціи алдімт,
Эмді итЯаҕ йіЯсілтЯ. 
(Алъп ЕЯ СҰңға Ҳлді ме? Мъна дүние одан ҕҰсълдъ ма, замана одан Ҳчін алдъ ма? Бүгін 
ел-жҰЯсънда оған жан-жүЯексеЯімен ҕайғъЯъп жасъЯ). 
Иағъ осін оцтЯган,
СҲйдін анъ коцтЯган,
ІчлаЯ сүзүб кеціЯган
Сегді оҕі ҲлдтЯтЯ. 
(Ол дҰчпан осън ҲчіЯтчі еді. ҰЯър кезінде әркеЯ рапън сәЯсіпке раласън. Ал, езі 
дҰчпан ҕорънънъң ҕасаЯън бҰзасън, ҕиън ірсеЯді асҕаЯасън. Оған замана оғъ сиді). 
БеклеЯ асін аЯғтЯтб,
Ҕазғт анъ сҰЯғтЯтб,
Маңгізі йтзі раЯғаЯіб,
ҔоЯҕҰм ангаЯ стЯстлтЯ. 
(БексеЯ бҰл елімге ассаЯън чапсъЯъп келді. ҔаріЯес-ҕайғъдан, сіпсі бексеЯдің жүзі 
запъЯанмен боьнғандай раЯғайъп кессі).
ұлічіб аЯан беЯлайт, 


ИіЯсін йаҕа ҰЯлайт, : 
РікіЯіб оні йтЯлайт, 
Ріғсаб кҲзі ҲЯстлтЯ 
(АдамдаЯ бҲЯідей чтладъ. ЖағалаЯън жъЯсъп 
152 
жъладъ. Әтенге ралъп са боздадъ. КҲздеЯі жарҕа солъп, сүк кҲЯмей ҕалдъ). 
Алъп ЕЯ СҰңғанъ орълай жоҕсай келіп, сағдъЯ дәлдеп оҕ асра, одан ечкім ҕҰсъла 
алмайдъ деген сүйін жарайдъ. Жоҕсат роңънда сіЯі ҕалғандаЯдъ еЯлікке чаҕъЯадъ. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   100




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет