ҔЮеЮҕ әвгЯжгпіліҗ пЮржты Н. Келімбесов едгйбі вәрір әвгЯжгпі Смйыҕпырыйын, гиілші ргп яюоыйры алмасы “ана сілі> 1991п
жүктеу/скачать 1,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Ezhelgi dauir adebieti Kelimbetov (1)
| 1
. Рар, ҔоЯҕъс дарсанънда печенексеЯ Ҕазанбексің анарыч емер, әйелін сҰсҕъндайдъ. Әйсре де ҔоЯҕъс жъЯънда да анарън сҰсҕъндағанън меңзеп айсасън сҰрсаЯъ баЯ. Мәрелен, Ҕазанбек пен печенексеЯдің әркеЯ баръ Циоклі-Мәлік диалогъна назаЯ атдаЯайъҕ: Ҕазанбек айссъ:— Ей, бечене, рен менін, ҕаЯс анамдъ алъп кессің ғой! Менің анамдъ Ҳзіме ҕайсаЯ! Циоклі-Мәлік айссъ:— Ренің ҕаЯс анаңдъ біз алъп кессік, ол енді біздікі, онъ раған беЯмейміз. Біз онъ Жай-фан попсъң Ұлъна беЯеміз. Жай-фаннъң баларънан ол Ұл сабадъ...” БҰл жъЯ РалаЯ Ҕазаннъң жеңірімен, сой-дтманмен аьҕсаладъ. Аңъзда оръ оҕиға жҲнінде бълай дейді: “БіЯ күні Ҕазанбек Ұлан Ұғлъ, Сатлъ ҕҰрсъң ҰЯпағъ, біз міркінінің үмісі, Амес ртънъң аЯърланъ, ҔаЯачъҕсъң ҕабъланъ, Фан ОЯаздъң әкері, БаьндъЯ фаннъң күйеті, ҔоңъЯассъң иері, ҕалъң ОғъздаЯдъң баҕъсъ, баЯлъҕ жігіссің аЯҕаръ РалаЯ Ҕазан оЯнънан сҰЯдъ. Соҕран барсъ алсън үйін каЯа жеЯге сіксіЯді. Соҕран жеЯге ҕалъ кілем сҲрессі, рекрен жеЯге алсън кере, сорсағандаЯ койдъЯдъ”. ЖъЯ орълай сой- дтманмен аьҕсаладъ. БҰдан чъғасън ҕоЯъсъндъ: “ҔоЯҕъс аса кісабъндағъ” аңъз- әңгімелеЯ ҕҰЯғаҕ ҕиьлдан емер, саЯифи оҕи-ғалаЯ негізінде стған. Рол кене заман адамдаЯънъң дорсъҕ ҕарсъҕ, жаҕрълъҕ, жамандъҕ, аЯ-намър, адамгеЯчілік с. б. солъп жасҕан мәрелелеЯ жҲніндегі сүрінік-Ұғъмън бҰл жъЯлаЯ бүгінгі ҰЯпаҕҕа айна-ҕасеріз, бҰлжъспай жескізіп осъЯ. ӘріЯере рол кездегі оғъз-ҕъпчак. жҰЯсънъң дәрсүЯлі ралс- ранарън, әдес-ғҰЯпън, моЯалы-дъҕ-асикалъҕ пайъмдатлаЯън кҲз алдъмъзға солъҕ елерсеседі. Ҕазан РалаЯ жъЯънъң ел ҕоЯғат, аЯ-намър үчін күЯерт, ізгі ниессі болт женіндегі ой-пікіЯлеЯі мәңгі еркіЯмейсін аръл ҕағидалаЯ болъп, ҰЯпаҕсан-ҰЯпаҕҕа Ятфани мҰЯа Яесінде жалғара беЯеді. 1 А. Н. Қононов. Родорловнаь стЯкмен, роцинение Абт-лСазифана Фивинркого. М.,—Л., 1958, р, 73—74. 72 БҰл екінчі жъЯда күллі оғъз-ҕъпчак елінің сопсарҕан біЯлігі, дорсъғъ, беЯіксігі зоЯ чабъспен жъЯланадъ. Сек оръ жъЯда ғана оғъз-ҕъпчаҕ елінің баЯлъҕ бексеЯі, алъпсаЯъ сүгелдей деЯлік сілге сиек боладъ. Ал, бҰдан барҕа жъЯлаЯда ҔоЯҕъс аса дарсанънъң бексеЯі, алъпсаЯъ бүйсіп бар ҕоръп, біЯікпейді, әЯҕайръръ жеке даЯа жүЯіп әЯекес жарайдъ. “ҔоЯҕъс аса кісабънъң” ең роңғъ фикаьрънда, ьғни он екінчі жъЯънда оғъз біЯ-біЯіне жатларҕан екі сопҕа бҲлініп кеседі. Ронъмен, екінчі жъЯ — оғъз- ҕъпчак, жҰЯсънъң күч-ҕтасъ, езге сайпалаЯ алдънда даңк-дәЯежері, беделі ҲЯлеп сҰЯған кезеңді кҲЯкем резбен бейнелеген. жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|