Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| T ypni
нэрсенщ (ж кш щ д к, бшпрыну, тар e p io in k , эдебиетп саясаттан тыс деуш ш к) жоюымыз керек дейдь 139 «Казак эдебисп», 1934, 1 тамыз. 140 М.0усзовт1н сыншылдык кызмеп жайлы К-Сызлыковтын «М .Эуезов - эдебиет сыншысы» (1973) атты зертгеу ютабында толыгырак айтылады. 141 «Эдебиет майданы», 1934. № 7-8 бет. 100 Дандай Ы СКАф ЛЫ Щ абылов социалистк реализм эд!<л туралы пш рлер айтты. Сыншыларды Маркс-Ленин эдеби сынын кушейтуге, оныц непзп принциптерш 6epiK устануга ундейдь Казак эдеби сыныныц есш-еркендеуше тек эдебиепшлер гана емес, мэдениет басшылы- гында журген партия, кецес к.ызметкерлер 1 де улес посты. Кызмет бабымен эдебиет icme ткелей катысты болган Щабыловтыц сын макалалары назар аударады. Отызыншы жылдар- дьщ орта тусында эдебиеттщ партиялык багъпта дамуьша езшщ сыни макалаларымен болыс- кан кабшетп сыншылардьщ 6 ipi. Оныц Казакстан жазушыларыныц курылтайында сын ту ралы жасаган баяндамасы эдебиет пен сынныц езекп ещрлерше бара бшдь [.Кабыловтьщ 1934 жылы «Казак эдебиетше маркс-лениндк сын керек142. «Заманымызга сай эдебиет жа- сайык»143, С.Сейфулиннщ «Кызьш ат» поэмасына алгысез макалалары шьщты. Казакстан жазушыларыныц I-nii курылтайы эдебиет1м1зд1ц дамуында улкен асу болды. Жасалынган баяндамалар эдеби сынныц жаца бшктерге бет алганын, жаца сапаларга ие бола бастаганын, эдебиепм1здщ нактылы жагдайларьш айкын керсетп. Бурынгы КазАПП кезшдеп баяндамалардай шыгармаларды пзбелеп емес, эдебиеттщ жай-куш керкем дк сапаларына карай, эдеби талдауларга суйене отырып аныкталды. Эдеби сынныц н еп зп даму багытгары айкындалды. Осыдан кешн кеп узамай-ак Мэскеуде кецес жазушыларыныц Буюлодактьщ Bipmnii курылтайы болып ото. Онда кецес эдебиетшщ идеялык-керкемдк жет1ктктер1 корытьшып, алга улкен мшдеттер койылды; эдеби куштерд 1 топтастырып, жаца бшктерге шакырды. Курылтайда социалистк реализм эдкш щ шыгармашьшык принциптер1 нактылы турде бел- гшендь Казакстан жазушыларыныц атынан С.Сейфуллин мен ГЖансупров сез сейледь Курылтайдан кешн эдеби сынды ecipy жайлы Шрнеше макалалар керщщ. 1.Жансупров жазушылардьщ 1935 жылы 30 кацгардагы жиылысында жасаган баяндамасында каламгерлер арасында езара сынды epicreryre баса назар аударган. Жиында шыгып сейлеген Шамгали Сарыбаев, Рахымжан Жаманкулов «сын кайтсе жаксарады» деген ез ойларын ортага салды. Сын каруы ез орнына жумсалмаса, кеп залал келпрер, эдебиетке ауру таратып кетер кауш- Ti курал. Сондыктан да оны барлык уакытта дурыс колданылуын кадагалап отыру лэз1м. Э.Тэж1баев сындагы осындай кейб1р ерескел жагдайларга тойтарыс беред^44. Отызыншы жылдардыц алгашкы жарымындагы эдеби сынныц жалпы сипатты ерекшель п - керкем шыгармаларды карастырганда идеялык, саяси сапасына баса кещл белш, кеб 1 рек мэн 6 epin, керкемД 1 к-эстетикалык талдаулар жепспей жатты. Ойткеш, сол кезде жогары саяси кырагылыкка ерекше мэн берш п, эдебиетгеп когамдьщ-саяси мэселелер алдыцгы катарга койылып, соны катал тал ап етш отырды. В.И.Лениннщ эдебиеттщ партиялылыгы туралы айт кан кагидаларын катал устауга тырысты. Бул социалистк реализмнщ непзп талаптарыныц 6 ipi эр 6 ip шыгарманы партиялык, таптык, тургыдан танып, багалауга умтылушылык болатын. В.Г.Плеханов сыншыныц ец жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|