Караганда социалиспк реализм нэрсеш, кубылысты, «тарихи жагдайында», «езгерю,
козгалыс устшде алатын стиль»; 2) «есм реализм метафизикага суйенсе, б1здщ жазушылар
марксизм-ленинизм ш м ш е суйенедш; 3) «есю реалист жазушьшар кай тап тш екенш айт-
паса, 6i3flki пролетариат табы нш екенш ашьщ айтады»; 4) «бурын аз гана тапка жазса, ещц
кепке арнап жазады»230.
Казак эдебиетшде социалиспк реализмге арналып алгаш жазылган макалалардыц бэ-
ршде дер лк, жаца эдютщ шыгу теп кеб1рек эцпмеленедь С.Мукановтыц, К.0геповтыц,
Э.Коцыратбаевтыц, кешндеу жазылган М.Бежеевтщ макалаларында жаца эдютщ пайда
болуы, дамуы деген мэселелерд1 баяндауга едэу1р орын бершген231. Авторлардыц бэр! де
эдеби эдютердщ, агымдардыц пайда болуын когамныц дамуымен, котам туралы гылымныц
еркендеу процеамен байланыстырады. Социалиспк реализм ем1рдщ алга даму процесшде
когамдык, мэдени-рухани кажеттшктердщ нэтижесшде тугандыгы дэлелденедь
Эл1бек Коцыратбаевтыц реализмнщ, социалиспк реализмнщ пайда болуы туралы nkipiH
келйре кетейк. Bip кезде прогресшш тап болган буржуазияныц эдебиеп кешн «тек кез1
Kepin турган фактшермен гана эуре болды», вм^рдщ шындыгын
Keprici келмед1, келсе де
кере алмады, сондыктан да олардыц реализм! ж етеаз, сыцаржак болды дейдь
0
м
1
рд
1
дурыс
керсете алатын марксизм-ленинизм ш м ш е суйенген тецкерюшш тап пролетариаттьщ эде
биеп социалиспк реализм дегенге саяды автордыц ойы. Э.Коцыратбаев социалистк реа
лизм эдебиетшщ ец басты ерекшелМ деп «Социалиспк реализм ем1рдщ фактшерш тутас,
тарихи даму устшде, кимыл салып отырып карайтындыгын айтады232. Эл1бектщ бул n k i-
ршщ кецес жазушыларыныц 6ipiHiui курылтайында социалистк реализмге берген аньщта-
масына негурлым жакын келепщцгш байкаймыз.
Социалистк реализм эдюшщ туу, даму ерекш елк проблемаларын сез еткен алгашкы
макалаларга токталгандагы максат осьшардагы социалиспк реализм жайлы ербкен nkip -
лердщ e3iHiH кемшшктер1мен де, ойлы жактарымен де 6ipre казак эдебиетшдеп теория-
лык, сыншыл ойлардыц дамуында жацаша багыт, кубылыс болгандыгына назар аудару.
Отызыншы жылдардыц орта шеншде эдеби сында кеб1рек эцпме болып, таласты niKip
тугызган шыгармалардыц 6ipi С.Сейфуллиннщ «Кызыл аты». Поэмада жиырмасыншы
жылдардыц аягы мен отызыншы жылдардыц бас кезшде Казакстанда болган асыра сштеу-
ш ш к, бурмалаушыльщ, солардыц мал шаруашылыгына типзген кырсыгы нактылы, утымды
жолдармен баяндалган. Акьш кызыл атка адамша тш 6iripin, оныц адаммен сырласуы аркылы
сол дэу1рдщ коленкел
1
шындьщтары жалган белсендшердщ жасаган былыктары, соныц эсе-
р1нен малдыц к у п м азд к к е ушырап, жаппай кырылуы эшкереленедь
Поэмада кызыл аттыц «сейлеуЬ> жэне шыгарманьщ н еп зп идеясыныц когамдык курылы-
сымызда орын алган унамсыз кубылыстарды сынау болгандыгы эдебиетшшердщ арасында