26. XIX-XX гг. Батыстагы алгашкы турмыстык когам тарихы концепциясы туралы баяндап берініз



Дата27.12.2022
өлшемі25,45 Kb.
#59833


26.XIX-XX гг. Батыстагы алгашкы турмыстык когам тарихы
концепциясы туралы баяндап берініз
Алгашкы турмыстык когам тарихы адамнын шыгуы онын шаруашылык жоне корамдык кызметінін тууы мен бастанкы дамуы мен, онын материалдык жане рухани мадениетінін пайда болуы мен алгашкы кадамдарын зерттейді. Алгашкы турмыстык когам тарихынын аса манызды міндеті алгашкы турмыстын кауым курылысынын негігі ерекшелікгері аныктан таоу, онын калыптасуынын. дамуы мен
дырауынын жалпы зандылыктарын ашып керсету, онын татык когамга айналу жагдайлары мен
формаларын зерттеу болып табылады.
Алгашкы турмысты кауым курылысына ондіргіш куштер дамувшын оте-мете томенгі дэрежеде болуы тан. Онын букіл дамуы бойында дерлік карулар, жасау ушін басты материал болы тас кала берді, будан жетудруге зорга дегенде кенетін тек кана ен карапайынын гана жасауга болатын еді.
Сондай-ак алгашкы турмыс адамдырынын епбек дагдылары мен ондірістік тожірибелері де мейлінше жетілдірген еді. Техникальк жагьнан нашар жабдыкталган, озінін жеке басынын кушін нашар білетін алгашкы турмыс адамы табигат алдында бір езі корганыссыз болды. Осыдан келіп алгашкы турмыс адамдары тіршілі
Жоль да бірігіп куресуі ушін коллективтік енбек пен енбек куралдарына жоне
енімдеріне коллективтік
поншіліктін сезсіз бірігу кажеттігі туды. Алгашкы жеке меншікті адамды
адамнын канауын жоне халыктан белінген куштеу, окіметін білмеді. Бул тапка дейінгі мемлекеке
дейшнгі немеса оны сондай-ак В.И.Ленин атаган дай, алгашкы турмыстык коммунистік когам еді
27.Когамдык таптардын пайда болуы туралы айтыныз

Қоғамдық таптар — ортақ мүдделері және құқылықтары бар әлеуметтік тұрақты (салыстырмалы) топтар (мысалы, шаруалар, жұмысшы табы, буржуазия, орта тап және т.б.). Таптар мен тап күресі тұжырымдамасы XIX ғ. Еуропада кеңінен таралды (К. А. Сен Симон, О. Тьерри, Ф. Гизо және т.б.).
К.Маркс пен Ф.Энгельс таптардың болуын қандай да бір өндірістік әдістермен байланыстырды, таптар күресін тарихтың қозғаушы күші ретінде санады және пролетариата буржуазияны күшпен төңкеріп тастау және тапсыз қоғам құру тапсырмасын жүктеді. Әлеуметтануда қоғамды тапқа және әлеуметтік топтарға (жастық, экономикалық, кәсіби, құқықтар мен міндетгер жүйесі, әлеуметтік мәртебе) бөлу орын алған.




28.Мал шаруашылығы
пайда болу проблемасы туралы


Жабайы жануарларды қолға үйрету неолит дәуірінен басталды. Ең алғаш қолға үйретілген үй жануарлары — қой мен ешкі. Қойдың арғы тегі — арқар (муфлон), ал ешкінікі — таутеке. Қой мен ешкі мөлшермен б.з.д. 87-мыңжылдықтарда қолға үйретілген деп есептеледі. Осы кезге жататын Жерорта теңізі маңайындағы тұрақтарда қой мен ешкінің сүйегі табылған.
Сиыр тұқымының дәл қай жерден шыққаны әлі аныкталмаған. Дегенмен де қолға үйретілген сиырдың да ең көне заманғы сүйегі б.з.д. 7-мыңжылдыққа жатады, ол Оңтүстік Анадолы жерінде (Түркия) табылған. Б.з.д. 65-мыңжылдықта Месопотамия жерінде мал шаруашылығы болғандығы бүгінде дәлелденген.
Жылқы алғаш қолға үйретілген аймақ деп Шығыс Еуропа мен Еділ бойы есептеледі. Жылқыны қолға үйрету мөлшермен б.з.д. 4-мыңжылдықта болған сияқты.
29.Рулык когамданы әлеуметтену механизмдері туралы айтыңыз
Рулық қауымның шығуы - тарихтан бұрынғы замандарда қалыптасады. Адамдардың бірлесіп аң аулау, жыртқыш аңдарға қарсы тұру, ортақтасып от жағу, т.б. іс-әрекеттер адамдарды топтастырды. Адамдар тобы бірте-бірте туысқандардың ұжымына - рулық қауымына айналды. Бұл шамамен "саналы адамның" шығу уақытына сәйкес келеді.Ру, рулық қоғам — алғашқы қауымның экономикалық, әлеуметтік негізгі ұясы; арғы тегі бір әкеден немесе бір шешеден тараған туыстар тобы. Ру алғашқы адамдар тобынан басталып, кейінгі рулық құрылысқа ауысты.
Әр руда бірнеше оңдаған рулас адам болды. Алғашында ұжымжағы жұмыстардың көпшілігін аналар атқарды. Үңгірлерді тазалап күтті, тамақ дайындады, жеуге қажетті жеміс-жидектерді терді. Бұл ұжымдағы аналардың беделін арттырды. Рулық бөлініс те аналардың үстемдігімен анықталды. Әрбір қауым өз аумағында мекен етті . Рулық қауымның барлық мүшелері өзара тең есептелінді. Жер, баспана, еңбек құралдары бәріне ортақ саналды. Барлығы бірлесіп орманда аң аулады, балық ұстады, ортақ жайылымда мал жайды. Қауымның ішкі жұмысын теңдей бөлісті. Әйелдер мен балалар жеміс-жидектер жинады, еркектер ор қазды, егістік жерді тазалады, жыртқыш аңдарды аулады. Қауымның жеке мүшесіне тиісті мүлікті, мысалы, найзаны кез келгені пайдалана алды. Ру ішіндегі тіршілік пен іс-әрекетке қатысты мәселелерді жалпы жиналыста шешті.



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет