142
Дандай ЫСКАфЛЫ
1927 жылы басылган «Эдебиет тарихында» М.Эуезов ауыз эдебиетш алгаш рет жанр-
ларга б о л т зерттеуге адым жасаса, С.Сейфуллин 1932 жылы шьщкан «Казак эдебиетшде)!
бул мэселеге кецшен токталды. Сэкен ауыз эдебиетшщ усак турлерш темендепше жуйе-
леген: 1) ертекгер, 2) салт елец-жырлары, 3) дш салтьшан туган елец, такпак, жырлар, 4) мал
туралы жэне «кад1рл1 жануарлар туралы» эцпме, елен-жырлар, 5) жастык ойын-кулю елен
такпактары, 6) билер сездерр5. Ал казак эпосы «батырлар эн п м еа» жэне «ертедеп жырлы
энпмелер» (лиро-эпос, Д.Ы.) болып белшген.
Ауыз эдебиет! улгшерш гылыми турде жуйелеу сол кез фольклористикасы ушш улкен
табыс болумен 6ipre кемшшктерден де куралакан емес ед1, оган сол кездеп эдебиеттан>
гылымындагы «б1рынгай агым» теориясынын жэне фольклористиканьщ жацадан дамып келе
жатуы эсерш типзбей койган жок.
Сэкеннщ енбепнде ауыз эдебиетше классификация жасалыганда н еп зв д е дурыс прин
цип колданылганымен де, Keft6ip женспей жаткан жерлер1, эл1 де болса нактылай, дэлелдей
туе уд i кажет ететш тустары баршылык тугын. Мысалы, макал-мэтелдер «билер сездерь
мен» (шешендк свздер, Д.Ы.) араласып кеткен, наурыз елендер! дши угыммен байланысты-
рылган, айтыс елендер! жеке карастырылмайды.
Согыска дешнп онжылдыкта казактыц ауыз эдебиет!н зерттеуге С.Сейфуллин, М.Эуезов.
С.Муканов, Е.Ысмайлов, Б.Кенжебаев, Э.Маргулан, М.Габдуллин т.б. эдебиетпи-галымдар
белсене араласты. Казактыц белгш фольклорист-галымы М.Эуезов осы жылдары кыргыз-
дыц атакты эпосы «Манасты» зерттей бастады306. Эуезовт!ц осы кездердеп фольклористика
саласында жург!зген зерттеулершщ ш ш д е Л.Соболевпен
6 ip ir in
жазган казак халкынын
эпосы мен фольклоры жайлы ецбеп ерекшеленед!. Бул келемд! очерк 1939—40 жылдары
«Литературный критик» журналыныц
Достарыңызбен бөлісу: