Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


BipaK  не керек, б!здщ коммунистердщ  6ipa3bi



Pdf көрінісі
бет289/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   285   286   287   288   289   290   291   292   ...   780
BipaK 
не керек, б!здщ коммунистердщ 
6ipa3bi 
кеп уакытка дейш 
eKi 
жузд! Тогжанов 
нэлеттщ осы контрреволюциялык ниетш кермей, оныц сыртын жылтыратып, ултшылдар- 
мен айтыскан болган жалган сездер!не 
ceHin, 
алданып келд!. Жазушылар уйымындагы 
бейкамдык, либералдык Тогжановтыц зиянкеспк 
iciHe 
жаксы жагдай болды» («Социалистк 
Казакстан», 29.VII. 1937).
«Эшкереленген халык жауы Тогжанов эдебиетгеп сын мэселесше де зиянын типзд1, езш 
казак эдебиетшщ «езгермейтш сыншысы, Белинский!» етш керсетп. Сын мэселеанде кеп­
теген соракы бурмалаушьшыктар ултшылдык багыттар мейлшше орын алып келд!». 
«Ka3ipri
мшдет сын жумысындагы жаулардан тепе арыльш Тогжановтьщ уяластарыныц 
6ipiH 
калдыр- 
май эшкерелеу болып табылады» («Казак эдебиет!», 30.IX.1937).
Казакстан каламгерлершщ жумысымен арнайы келш таныекан КСРО Жазушылар одагы­
ныц е к ш И.Анурдыц хабарламасында Г.Тогжанов туралы: «...Сез Казакстан жазушылар 
уйымыныц басшылыгы жайында. Халык жауы Тогжанов эдебиет 
icTepi 
бойынша танымал 
теоретик ретшде журдг» («Арай», 1989, №12, 6-бет) деп жазылып, оныц бурыннан-ак «халык 
жауы» екенднше 
em6ip 
кумэн келпрмеген болатын. 
MiHe, 
осындай «кылмыстары» ушш


186
Дандай ЫСКЛК,¥ЛЫ
казактьщ алгашкы маман сыншыларыньщ 6ipi Е.Тогжанов та «халык жауы» атанып кете 
берд
1
. Озшщ «кател1ктерш мойындаганмен» ештеце шыкпайтынына кез1 ж етп ме, немесе 
«хальщ жауына» несше «трибуна берш» эуре боламыз дед1 ме, эйтеу1р, ем1ршщ сощы кезещн- 
де сыншы баспасез бетшде кершбеген. Сталинизм репрессиясыньщ канды тузагына мойын- 
сунудан баска лажы калмагандай сьщай танытады.
1937 жылгы казак эдебиетшщ улттык кадрларын талкандау 
ic m e 
сыншылардыц кеп 
араласпагандыгы, араласкан кунде де куяьщсыз KipicKenniri кершедт Жыл басында эр1 сын­
шы, 9pi партия кызметкер1 [.Кабыловтьщ, Ьу.0теповт1ц, т.б. «ултшылдыкты» эшкерелеуге 
шакырган макалаларьш костап кетушшк аз болды. Керклнше, олардыц ездер1 «хальщ жауы» 
болып усталганда каламгерлер кауымы TiKciHin калгандай да болды. Бул «саяси науканга» 
белсене катысуга шакырган ундеулер баспасез бетшде каптап кеткешмен де F.Тогжанов 
бастаган сыншылардыц кеп ш ш п бул к к е онша оц кабак таныта коймады. «Казак эдебиеп» 
газета кекектщ 9-ы куш «Большевиктк сынды бшк сатыга кетерешк» деген редакциялык 
макала жариялап, онда жазушьшар арасындагы ескшпл дерттерд! ашу ушш сын мен езара 
сынды ерктету керек екендитн кетердь Казакстан Жазушьшар Одагыныц эдеби сынньщ жай- 
кушне арналган пленумында «халык жауларын» аньщтау кун тэрйбш е тштен койылмаган 
да. «Казак эдебиетшдеп сынныц м ш деттерт туралы М.Каратаевтыц баяндамасында сол 
кездщ езшде-ак казак каламгерлер) нщ арасындагы «ултшылдыкты» ашу жумыстары журш 
жатканымен де 6ipfle-6ip жазушы осы тургыдан сыналмаган («Казак эдебиетЬ), 16.V.1937). 
Осы автордыц «Казак эдебиетЬ газетшде (30.VI. 1937) жарияланган съезден кешнп казак 
эдеби сыныньщ мшдеттер1 туралы макаласында да мундай ниет байкалмайды. Ал сыншы- 
ныц «Казак эдебиепндеп авербаховшылдыктыц калдыгын толык жою керек» деген макала- 
сыныц тамыздыц 29-ы KyHi «Социалды Казакстан» газетшде жариялануы Жазушьшар ода­
гында бомба жарылгандай болды. Кешннен «Казахстанская правда» (16.IX.1937) газетшде 
жарияланган макала («Выкорчевать национал-фашистскую мразь из Союза писателей Казах­
стана») 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   285   286   287   288   289   290   291   292   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет