Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| Эдеби сын тарихы
257 циалистк Казакстан», 1955, 25 желтоксан), Т.Нуртазиннщ «С.Торайгыров творчесвосыныц элеуметтк мэш» («Халык мугал1мЬ>, 1955, №5), К-Нурмахановтыц «Казак эдебиетшщ та рихы туралы 6ipep сез» («Казак эдебиетЬ), 1955, 11 наурыз), т.б. материалдар жарияланды. Булардыц пшндеп Б.Кенжебаевтыц, К-Нурмахановтыц, Е.Ысмайыловтыц, О.Есназаровтыц макалаларында еткен замандарда жасалынган эдеби мараны игеру мэселелер! кетершдь Жазушылар Одагы казак эдебиетш дамыту, оныц ертещн ойластыру жумыстарын колга ала бастады. Осындай максатпен Казакстан Жазушылар Одагыныц жас жазушылардыц шыгармашылыктарына арналган пленумы болып егп. Пленумда С.Шэймерденов жас проза- шылардьщ, К-Шангытбаев акындардьщ, Ш.Куеайынов драматургтердщ, А.Нуркатов сыншьшар мен зерттеушшердщ шыгармашылыктары женшде баяндамалар жасады. К-Жармагамбетов пен З.Кабдоловтьщ керкем эдебиеттщ шыгармашылык мэселелер! бойынша косымша баяндамасы тыцдалган. Жарыссезде Т.Эммкулов, Т.Нуртазин, Э.Сэрсенбаев, Э .Э бш ев, т.б. шыгып сей леп, ездершщ жазушьшык тэж1рибелерш ортага салган. Жазушы F.Mycipenoe сейлеген. Пленум соцгы жылдарда эдебиетке Э.Нурпешсов, Б.Сокпакбаев, К.Оразалин, З.Кабдолов, С.Саргаскаев, H.Fабдуллин секшд1 прозашылар, М .Эл 1 мбаев, Ж.0м1рбеков, К -¥ябаев, М.Байсештов, Н.Шэкенов, А.Шамкенов, Б.Аманшин, Т.Бердияров, Э.Ахметов, З.Шуюров, Г.Кайырбеков, М.Рэшев, ТМэмбетов сиякты жас акындар, С.Адамбеков, М.Дузенов, Р.Ра- йымкулов сеюлд1 прозашылар мен Т.Эл1мкулов, ТАхтанов, С.Кирабаев, К К рты баев, Б.Са- хариев, Е.Букетов, М .Сэрсекеев сынды жас сыншылар келш косылгандыгын эйгш едь Осьшардыц алгашкы шыгармашылык жолындагы 1здешстер1 сыни кезбен шолынды. Ocipece Б.Сокпакбаевтыц балалар ем1ршен жазган эцпмелер 1 , Т.Бердияров пен Г.Кайырбековтщ «белгш 6ip сюжетке курып, тыц n k ip айтуга талпынатын» елецдер1 жаксы жагынан атап етшдь Сондай-ак, А.Байтанаевтыц «Болат», Ж.Тшеповтыц «Кайнар», Ф.Дшисламовтыц «¥шкын» атты повестер1, Э.Кепбаевтыц «Мактаныш», К.Токаевтыц «Жулдызды жорык» атты эцпмелер жинактары катты сынга алынды. 1955 жылдьщ кацтар айынан бастап, согыс жылдарында токтап калган «Казак эдебиетшщ» кайта шыга бастауы эдеби-сыншыл ойлардыц жандана тусуше айтарлыктай cenTiriH типздг Газет бетшде казактыц ауыз эдебиеп, эдебиетшщ тарикы, Ka3ipri эдебиет мэселелерше арнал ган материалдар туракты турде жарияланып турды. Басылым acipece 6yriHri эдебиетке, жазушылык шеберлк мэселелерше назарды кеб1рек аударды. Жацадан шыгып жаткан 9p6ip туындыга лайыкты багасын берш отыруга тырысты. Жекелеген каламгердщ шыгармашылык nopTperrepi жазыла бастады. «Казак эдебиеп» 9cipece жазушьшык ш еберлк мэселелерше ерекше ден койды. Б.Аманшиннщ «Олец сез1мге курылсын» («Казак эдебиеп», 1955, 19 та мыз), С.Шэймерденовтщ «Ш еберлк 1зденуден туады» («Казак эдебиеп», 1955, 21 казан), Т.Исмайловтыц «Жаца турдщ табигилыгы ymiH» («Казак эдебиетЬ), 1955, 5 тамыз), т.б. макалаларда сез енершщ кыр-сырлары кэаби тургыдан эцпмелендь Керкем шыгармаларды багалаганда, бурынгыдай идеялык тургыдан емес, керкем дк шеппм жагынан келуге ой- ласкандык байкалды. Басылым бетш деп сыни материалдардыц бершу формасы жагынан жацаша )здешстер к е р в д ь Мысалы, М.Габдуллин (Мухтар Эуезовке хат. «Казак эдебиетЬ), 1955, 28 казан) мен Мухтар Эуезов (М элк Габдуллинге жауап хат. «Казак эдебиеп», 1955, 11 караша) осы газет бетшде хат аркылы Ka3ipri эдебиеттщ жай-куш, шыгармашылык енер дщ кыр-сырлары жайлы езекп ойларын ортага салып, niKip алысты. Осы жылдарда А.Токмагамбетов пен Э.Сэрсенбаевтыц елуге, С.Бегалиннщ 60 жаска толуларына байланысты жарияланган материалдарда олардыц шыгармашылык nopTperrepi жасалынды. Жыр алыбы Жамбылдыц 110 жылдыгына орай б1рсыпыра материалдар жарык кердг Bip гана 1955 жылдьщ езшде Жамбылга арналган Б.Кенжебаевтыц «Жамбыл Жабаев казак халкыныц жыршысы», К-Жармагамбетовтыц «Жамбыл Жабаевтыц eMipi мен твор- чествосы», Х.Сушншэлиевтщ «Жамбьш Жабаев - казак халкыныц улы акыны» атты кпап- тары жарык кердь М.Акынжановтыц «Казак агартушыларыныц когамдык, саяси кезкарас- тарыныц калыптасуы», Б.Кенжебаевтыц «Казак елецшщ курылысы», С.Сештовтщ «Габит MycipenoBTiH творчествосы», т.б. ецбектер1 жарияланды. Сондай-ак, М.Горькийдщ «Мен жазуды калай уйреген!м туралы», Н.А.Добролюбовтыц «Эдебиет туралы сын макалалар», М.Дуйсеновтщ «Михаил Шолохов - совет эдебиетшщ кер некп жыршысы», К-Жармагамбетовтыц «М.Горькийдщ eMipi мен творчествосы», А.Нуркатов- 258 Дандай bICf(A}(¥JL тьщ «В.В.Маяковкий - совет дэу1ршщ аса талантты акыны», X. С ую ншэлиевтщ «А.Н.Толстой кернекп совет жазушысы» атгы ецбектер1 де шыкты. Булардыц басты максаты орыс эдеб» тш казак окырмандары арасында насихаттау болса, еюнпп жагынан казак эдебиетшщ д: муына типзген, типзер эсер-ыкпальга керсету жагы да кезде усталды. 1956 жылы болып еткен СОКП-тыц XX курылтайы жеке адамга табынудан туындага ерескел зац бузушылыктарды эшкерелеп, когамдык-мэдени 6MipiMi3re елеулi оц езгерюте алып кедщ. Жеке баска табынушылыктын ауыр зардаптарын жою жолында турл1 шаралг жузеге асырыла бастады. Сталиндж саясатты сынау казак эдебиетвде де улкен серпшстс тугызды. Эдебиеттанудыц сыны мен гылымы солакай саясаттыц салдарынан орын алга кателштер мен кемшшктерд1 жоюга белсене жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|