Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| niKip
бйвдрген. Heri3ri баяндамашы да, шыгып сейлеушшер де непзшен шыгарманы катты сынга алган. Бастысы, романда улттык турмыс-прш ш ктщ шынайы Kepimc таппауы «даудыц басы Дайрабайдыц кек сиырына» айналды. «Осы романда улттык касиет, улттык колорит бар ма? Дарханов демей, фемистоклюс десек те осылай толганар еда» («Жулдыз», 1963, №5, 93-бет) - деген сипаттагы сындар непзп кемшшк болып тагылды. «Казак эдебиеп» газеп (12.04.1963) «Доктор Даркановты» талкылаудан келемд1 есеп жариялады. Казак эдебиеп» газеп (20.08.1971) «Bip шыгармага ею nkip» айдарымен С.Бакбергеновпц «Адам жэне келецке» романы туралы С.Мукановтыц «Замандас. КаЬарман. Ш еберлк» жэ не Г.Кабышевтщ «Керкем шындык жэне eMip шындыгы» рецензияларын катар бердь Сэбец романныц жаксы жактарын Ke6ipeK керсе, Еаббас кемшш тустарын айтыцкьфапты. Э.Нурпешсовтщ «Кан мен тер» романын казак прозасыныц елеул! табысы санаган А.Сулейменовтщ «Елец-алацдагы fly6ip» («Казак эдебиеп», 23.02.1962), Э.Кекшбаевтыц «Айкас алдында» («Жулдыз», 1962, №3), З.Серккалиевтщ «Образ логикасы» («Жулдыз», 1965, №9), сыншы Т.Токбергенов пен мугал1м Э.Хасеновпц сухбаты («Жулдыз» 1970, №12), Х.Эд1баевтыц «Кан мен тер» хакында» («Казак эдебиеп», 21.04.1972) жарык кердЬ Сол сияк ты Х.Есенжановтыц «Ак Жайыгы» да жогары багаланды. А.Сулейменовтщ «Х.Есенжанов жэне оныц соцгы романы» («Жулдыз», 1964, №1), Ж.Тшековтщ «Ак Жайык» трилогиясы калай аякталады» («Жулдыз», 1965, №11), М.Магауиншц «Ак Жайык» трилогиясы жайын да» («Казак эдебиетЬ), 6.05.1966), З.Серккалиевтщ «Тар кездеп тагдыр» («Жулдыз», 1968, №1), т.б. макалаларында трилогияныц керкем дк кырлары егжей-тегжешн талкыланды. Алпысыншы жылдары эдеби сын бугш п eMip такырыбын каншама насихаттаганымен де тарихи окигаларга арналган шыгармалар да керше бастады. Олардыц ш ш де жогарыда айтып еткешм1здей, тарихи-революциялык такырыпка жазылгандары жаксы багаланды. Ка- ламгерлер1м13 б1ртшдеп тарихка терендей тусп. 1969 жылы жарык керген ТЕсенберлиннщ «Kahap» романыныц шыгуы казак халкыныц тарихына терец бойлап, болмысын шынайы бейнелеген осы такырыпка «тауды бузып, тасты жарьш» куздан тура жол салган елеут окига болды. Романныц шыгуын ресми эдеби сын салкын кабакпен карсы алды. Солай бола тура «КаЬарды» жаксы багалаган М.Дуйсеновтщ («Kahap» романы жайьшда. «Жулдыз», 1969, №9) макаласы жарык керда. Социалиспк реализм тургысынан багаланып, калыптасып кеткен кейб1р угымдардьщ e3i сын кез1мен карала бастады. Мысалы, казак совет эдебиетшщ непзш салушы С.Сейфуллиннщ «Тар жол, тайгак кешу» романы социалистк реализм эдебиетшщ тамаша же- Mici, революциялар дэу1рвдеп казак eMipimn керкем шеж1реЫ саналып келсе, осы туынды жайлы Б.Кенжебаев пен Ш.Елеукеновтщ «Жанрына карай талабы» («Казак эдебиеп», 12.01.62) такырыпты макаласы шыгьш, бурынгы пшрлерге кумэн келпрдь Ею автор «...бвдщше, «Тар 288 ДандсшЫСКАЦтЫ жол, тайгак кешу» роман да емес, жай мемуар да емес, Казакстанда совет уюметш орнату жолындагы курес туралы жазылган очерк кггабы деген дурыс. «Тар жол, тайгак кешу» - кер кем очерктер циюп» - деген тужырым жасаган. Макала n k ip алысу ретшде жазылган. Эдеби басылымдарда казак повесшщ мэселелер! де козгалып жатты. Бул ретге «Казак эдебиеп» газетшщ материалдарды беру жагынан формалык !здешстерге баруы назар аудара ды. Мысалы, осы газеттщ 1964 жылгы 11 желтоксандагы санында «Он повесть туралы ой лар» айдарымен С.Омаровтыц «Алтын алкал», Э.Эл1мжановтьщ «К егищ р таулар», С.Шэй- мерденовтщ «Мезгш», Т.Ахтановтын «Дала сыры», Ш.Муртазаевтыц «Табылган тещз», Б.Сокпакбаевтыц «ГауЬар», К Куттыбаевтын «Сыр кектемЬ), К.Ыскаковтыц «Коцыр куз едЬ> повестер1 жайлы окьфмандар пшрлер! усынылган. Булардыц кепш ш п нд е шыгармаларга деген сыни кезкарас басым. Осы газеттщ келеЫ жылгы 5 акпандагы нем1р1нде «Сез он повестщ авторларына бервдц» деген ортак такырыппен он жазушыныц ездерше айтылган сьщцарга жауаптары орын алды. Авторлар жалпы ездерше айтылган сындарды кабылдаганымен де басты мэселелерге кел генде, сыншыларымен n k ip таластыруга дейш барган. Э.Нагыметовтщ «Он жылдыц жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|